Veiledere, Administratorer, Skribenter
4 496
redigeringer
m
→Litteratur om språkstrid på regionalt nivået
(Ny side: Denne artikkelen om '''lokal språkstrid''' gjev ei innføring i korleis språkstrid i lokalsamfunnet kan studerast. Føremålet er særleg å peika på kva lek...) |
|||
| Linje 31: | Linje 31: | ||
Den meir spesialiserte litteraturen er meir omfangsrik når det gjeld den nynorske målrørsla enn dei andre språkpolitiske grupperingane og rørslene. Eit godt oversyn over den nynorske målreisinga gjev Ottar Grepstad i ''Viljen til språk. Ei nynorsk kulturhistorie'' (2006). I 2010-11 kom eit vitskapleg tobandsverk ''Norsk målreising'' av Jens Johan Hyvik: ''Språk og nasjon 1739-1868'' og Oddmund L. Hoel: ''Mål og modernisering 1868-1940''. Her finn ein òg grundigare oversyn over aktuell fag- og forskingslitteratur. Kjell Haugland har skrive ei rekkje arbeid om historia til målrørsla og målreisinga, det viktigaste er ''Striden om skulespråket. Frå 1860-åra til 1902'' (1985). Hovudverket om riksmålsrørsla er Lars Roar Langslet: ''I kamp for norsk kultur. Riksmålsbevegelsens historie gjennom 100 år'' (1999). Elles består det vesentlege av den meir spesialiserte faglitteraturen av biografiar og institusjons- og organisasjonshistorier. | Den meir spesialiserte litteraturen er meir omfangsrik når det gjeld den nynorske målrørsla enn dei andre språkpolitiske grupperingane og rørslene. Eit godt oversyn over den nynorske målreisinga gjev Ottar Grepstad i ''Viljen til språk. Ei nynorsk kulturhistorie'' (2006). I 2010-11 kom eit vitskapleg tobandsverk ''Norsk målreising'' av Jens Johan Hyvik: ''Språk og nasjon 1739-1868'' og Oddmund L. Hoel: ''Mål og modernisering 1868-1940''. Her finn ein òg grundigare oversyn over aktuell fag- og forskingslitteratur. Kjell Haugland har skrive ei rekkje arbeid om historia til målrørsla og målreisinga, det viktigaste er ''Striden om skulespråket. Frå 1860-åra til 1902'' (1985). Hovudverket om riksmålsrørsla er Lars Roar Langslet: ''I kamp for norsk kultur. Riksmålsbevegelsens historie gjennom 100 år'' (1999). Elles består det vesentlege av den meir spesialiserte faglitteraturen av biografiar og institusjons- og organisasjonshistorier. | ||
Ein tredje litteraturkategori skal nemnast for den som ynskjer oversyn over språkstriden på nasjonalt nivå, og det er dei partihistoriske verka. Særleg viktige er ''Høyres historie'' (4 band, 1984) og Leif Mjeldheims to bøker om historia til Venstre fram til 1940 – ''Folkerørsla som vart parti'' (1984) og ''Den gylne mellomvegen'' (2006). Men også historieverka om dei andre partia går inn på språkspørsmålet, ikkje minst ''Senterpartiets historie'' (2 band, 2001). | Ein tredje litteraturkategori skal nemnast for den som ynskjer oversyn over språkstriden på nasjonalt nivå, og det er dei partihistoriske verka. Særleg viktige er ''Høyres historie'' (4 band, 1984) og Leif Mjeldheims to bøker om historia til Venstre fram til 1940 – ''Folkerørsla som vart parti'' (1984) og ''Den gylne mellomvegen'' (2006). Men også historieverka om dei andre partia går inn på språkspørsmålet, ikkje minst ''Senterpartiets historie'' (2 band, 2001). | ||
==Litteratur om språkstrid på regionalt nivået== | ===Litteratur om språkstrid på regionalt nivået=== | ||
Forskingsinnsatsen har vore meir sparsam når det gjeld studiar av målstriden på regionalt og lokalt nivå. Dei nyare regionhistoriske verka (som ''Vestlandets historie'' og ''Trøndelags historie'') gjev nyttige, men knappe oversyn over feltet. Verket ''Trøndersk språkhistorie'' (2008) gjev òg eit visst oversyn over språkstriden i regionen. Elles er Anders A. Lothe: ''Målreisingssoga i Sogn og Fjordane'' (1950) det einaste spesialiserte omfattande reginonale verket på feltet, men det er prega av mange unøyaktigheiter. | Forskingsinnsatsen har vore meir sparsam når det gjeld studiar av målstriden på regionalt og lokalt nivå. Dei nyare regionhistoriske verka (som ''Vestlandets historie'' og ''Trøndelags historie'') gjev nyttige, men knappe oversyn over feltet. Verket ''Trøndersk språkhistorie'' (2008) gjev òg eit visst oversyn over språkstriden i regionen. Elles er Anders A. Lothe: ''Målreisingssoga i Sogn og Fjordane'' (1950) det einaste spesialiserte omfattande reginonale verket på feltet, men det er prega av mange unøyaktigheiter. | ||
Ut over dette finst fleire upubliserte hovud- og masteroppgåver som dekkjer delar av landet. Nordfrå gjeld det: | Ut over dette finst fleire upubliserte hovud- og masteroppgåver som dekkjer delar av landet. Nordfrå gjeld det: | ||
| Linje 42: | Linje 42: | ||
* Johan Myking: ''Språk og stril. Målreising i Nord- og Midthordland 1885-1922'' (1981) | * Johan Myking: ''Språk og stril. Målreising i Nord- og Midthordland 1885-1922'' (1981) | ||
* Steinar Kristensen: ''Innføring av landsmål i skulane i Jondal, Odda og Ullensvang'' (1985). | * Steinar Kristensen: ''Innføring av landsmål i skulane i Jondal, Odda og Ullensvang'' (1985). | ||
Det finst elles ei rekkje organisasjons- og institusjonshistorier (særleg jubileumsskrifter) som kan ha interesse. Det gjeld i fyrste rekkjer skrifter om regionale ungdomslag (fylkeslag) og fylkesmållag. | Det finst elles ei rekkje organisasjons- og institusjonshistorier (særleg jubileumsskrifter) som kan ha interesse. Det gjeld i fyrste rekkjer skrifter om regionale ungdomslag (fylkeslag) og fylkesmållag. | ||
==Litteratur om lokal språkstrid== | ==Litteratur om lokal språkstrid== | ||
Alle dei nemnde oppgåvene på regionnivå har ei rekkje opplysningar også om lokalnivået. På kommunenivå skal ei hovudoppgåve nemnast: Gunn Evensen: ''Skolemålet i Lenvik 1930-1964. Framgang og tilbakegang for nynorsk skolemål'' (1993). Elles kan litteraturen om lokal språkstrid delast i tre hovudkategoriar: | Alle dei nemnde oppgåvene på regionnivå har ei rekkje opplysningar også om lokalnivået. På kommunenivå skal ei hovudoppgåve nemnast: Gunn Evensen: ''Skolemålet i Lenvik 1930-1964. Framgang og tilbakegang for nynorsk skolemål'' (1993). Elles kan litteraturen om lokal språkstrid delast i tre hovudkategoriar: | ||