Veiledere, Administratorer
172 722
redigeringer
Lom og Skjåk realskule: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
kategori
(kategori) |
|||
| (8 mellomliggende versjoner av 5 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 24: | Linje 24: | ||
Elevane elles betalte skulepengar, i følgje ei minneoppteikning kr. 25,- i månaden i byrjinga.<ref>Teigum, A. 2006.</ref> På eit tidspunkt under krigen, da skulen var flytta til Lom, vart kommunane samde om at elevar frå Skjåk skulle betale 15 kroner månaden i skulepengar og 20 kroner i månaden for skulebussen, medan lomselevane skulle betale same samla sum på kroner 35, men da med heile summen som skulepengar.<ref>Teigum, A. 2006.</ref> | Elevane elles betalte skulepengar, i følgje ei minneoppteikning kr. 25,- i månaden i byrjinga.<ref>Teigum, A. 2006.</ref> På eit tidspunkt under krigen, da skulen var flytta til Lom, vart kommunane samde om at elevar frå Skjåk skulle betale 15 kroner månaden i skulepengar og 20 kroner i månaden for skulebussen, medan lomselevane skulle betale same samla sum på kroner 35, men da med heile summen som skulepengar.<ref>Teigum, A. 2006.</ref> | ||
Ordninga med skulepengar heldt fram også etter at realskulen vart kommunal, og heilt til skulen vart avløyst av den obligatoriske niårige ungdomsskulen. Ein elev frå det siste kullet meiner å hugse at skulepengane på det tidspunktet var kr. 200 årleg | Ordninga med skulepengar heldt fram også etter at realskulen vart kommunal, og heilt til skulen vart avløyst av den obligatoriske niårige ungdomsskulen. Ein elev frå det siste kullet meiner å hugse at skulepengane på det tidspunktet var kr. 200 årleg,<ref>Laingen, Rolv B. munnleg opplysning 3.6.2011.</ref> medan andre meiner det var ein god del høgare. | ||
Det er ikkje på det reine kor vidt skulen heilt frå fyrst av mottok tilskot frå det offentlege til lærarlønningar, men det må i alle høve kome til nokså snart. Skulepengane aleine må ha vore i knappaste laget til føremålet. | Det er ikkje på det reine kor vidt skulen heilt frå fyrst av mottok tilskot frå det offentlege til lærarlønningar, men det må i alle høve kome til nokså snart. Skulepengane aleine må ha vore i knappaste laget til føremålet. | ||
| Linje 33: | Linje 33: | ||
Styrar var frå byrjinga av cand. theol. [[Johannes Rudsar]] frå Lom. Han heldt fram til og med skuleåret 1936-1937. Tryggve Fitje var så styrar 1937-1939. Han hadde artium, men ikkje embetseksamen på det tidspunktet. Frå 1939 av vart [[Alfred Gjengedal]] frå [[Hyen]] i [[Nordfjord]] tilsett. Han hadde i likskap med Rudsar med teologisk embetseksamen. Gjengedal heldt fram som styrar også etter at skulen vart omgjort til offentleg realskule, og var det så lenge skulen var i verksemd. | Styrar var frå byrjinga av cand. theol. [[Johannes Rudsar]] frå Lom. Han heldt fram til og med skuleåret 1936-1937. Tryggve Fitje var så styrar 1937-1939. Han hadde artium, men ikkje embetseksamen på det tidspunktet. Frå 1939 av vart [[Alfred Gjengedal]] frå [[Hyen]] i [[Nordfjord]] tilsett. Han hadde i likskap med Rudsar med teologisk embetseksamen. Gjengedal heldt fram som styrar også etter at skulen vart omgjort til offentleg realskule, og var det så lenge skulen var i verksemd. | ||
Frå byrjinga av hadde skulestyrar Rudsar sjølv undervisning i norsk, engelsk og historie. Frå 1936 vart cand.theol. [[Hans Kvåle]] tilsett som andrelærar. Han underviste i tysk og matematikk. Dei andre var tilsette på timebasis og som hjelpelærarar, ingen av dei med embetseksamen: Folkeskulelærar Kristian Gerhard Wågen (matematikk og geografi), småbrukslærar [[ | Frå byrjinga av hadde skulestyrar Rudsar sjølv undervisning i norsk, engelsk og historie. Frå 1936 vart cand.theol. [[Hans Kvåle]] tilsett som andrelærar. Han underviste i tysk og matematikk. Dei andre var tilsette på timebasis og som hjelpelærarar, ingen av dei med embetseksamen: Folkeskulelærar Kristian Gerhard Wågen (matematikk og geografi), småbrukslærar [[Thorstein Treholt]] (naturfag), biletkunstnar [[Borghild Brenna]] (teikning), byggmeister [[Amund I. Odden]] (sløyd) og løytnant Bjarne Marstein (gymnastikk). Seinare er i tillegg følgjande nemnde som lærarar ved skulen: stud. philol. Alvhild Lund (matematikk og tysk), [[Lars Ekre]] (historie, tysk og norsk), kontrollassistent Knut Dagestad (naturfag), Tryggve Fitje (fag?) og Gudrun Ødegaard (handarbeid). | ||
=== Dei fyrste kulla === | === Dei fyrste kulla === | ||
| Linje 49: | Linje 49: | ||
I namnet var skulen framleis privat. Men reelt sett var kommunane sterkt engasjerte, og Skjåk kommune hadde vore det alt sidan starten i 1935. | I namnet var skulen framleis privat. Men reelt sett var kommunane sterkt engasjerte, og Skjåk kommune hadde vore det alt sidan starten i 1935. | ||
Lom skulestyre tok i januar 1939 eit initiativ for å få til ein felles realskule for heile Ottadalen (Skjåk, Lom og Vågå).<ref>Dagningen 23.1.1939</ref> Eit års tid etter (januar 1940) oppmoda lærarane og styrarane ved | Lom skulestyre tok i januar 1939 eit initiativ for å få til ein felles realskule for heile Ottadalen (Skjåk, Lom og Vågå).<ref>Dagningen 23.1.1939</ref> Eit års tid etter (januar 1940) oppmoda lærarane og styrarane ved [[framhaldsskule]]n og realskulen Skjåk kommune om å slutte seg til ei nemnd som Lom hadde nedsett for saman med Vågå å få oppretta ein statsrealskule for Ottadalen.<ref>Laagen 27.1.1940</ref> Det kom ikkje noko ut av dette. Men eit par månaders tid etterpå (mars 1940) vedtok skulestyra i Lom og Skjåk ein plan for kombinert framhalds- og realskule for dei to bygdene. Han skulle ambulere, to år om gongen på kvar stad.<ref>Laagen18.3.1940</ref> Planane vart nok skipla av krigsutbrotet og okkupasjonen. | ||
I mars 1941 tok styret for realskulen opp att tanken om ein interkommunal toårig realskule for Ottadalen, «bygt på Lom og Skjåk private realskole», som det heiter i avisreferatet.<ref>Laagen 29.3.1941</ref> Styret hadde vendt seg til skulestyra i Skjåk, Lom og Vågå i saka. Det som til slutt kom ut av drøftingane, var at Lom og Skjåk realskule fekk permanent tilhald i Lom. | I mars 1941 tok styret for realskulen opp att tanken om ein interkommunal toårig realskule for Ottadalen, «bygt på Lom og Skjåk private realskole», som det heiter i avisreferatet.<ref>Laagen 29.3.1941</ref> Styret hadde vendt seg til skulestyra i Skjåk, Lom og Vågå i saka. Det som til slutt kom ut av drøftingane, var at Lom og Skjåk realskule fekk permanent tilhald i Lom. | ||
| Linje 71: | Linje 71: | ||
Elevane tok eksamen artium som privatistar. Rektor var felles for gymnaset og realskulen (Gjengedal), og lektorstaben var venteleg også overlappande ved dei to skuletrinna. | Elevane tok eksamen artium som privatistar. Rektor var felles for gymnaset og realskulen (Gjengedal), og lektorstaben var venteleg også overlappande ved dei to skuletrinna. | ||
Gymnasklassa vart avvikla i 1945. Det andre kullet som hadde byrja hausten 1944, måtte fullføre gymnaset på annan stad, dei fleste på [[Eidsvoll landsgymnas]]. Det vart uaktuelt å starte gymnasundervisning på nytt i Lom, da planane for [[Gudbrandsdal landsgymnas]] på [[Vinstra]] var ved å bli realisert (1946). | Gymnasklassa vart avvikla i 1945. Det andre kullet som hadde byrja hausten 1944, måtte fullføre gymnaset på annan stad, dei fleste på [[Eidsvoll landsgymnas]]. Det vart uaktuelt å starte gymnasundervisning på nytt i Lom, da planane for [[Gudbrandsdal landsgymnas]] på [[Vinstra (tettstad)|Vinstra]] var ved å bli realisert (1946). | ||
== Referansar == | == Referansar == | ||
| Linje 82: | Linje 82: | ||
*Kolden, Jon: ''Bygdabok for Lom'', bind 3. | *Kolden, Jon: ''Bygdabok for Lom'', bind 3. | ||
*''Laagen'' 8.9.1936, 9.9.1938 | *''Laagen'' 8.9.1936, 9.9.1938 | ||
* | *{{Norges filologer og realister 1950}} | ||
*Steinbakke, Torstein: «Skulestellet i Skjåk», i ''Skjåk'' . Utgjeve i høve bygdajubileet 1966, Skjåk kommune 1966 | *Steinbakke, Torstein: «Skulestellet i Skjåk», i ''Skjåk'' . Utgjeve i høve bygdajubileet 1966, Skjåk kommune 1966 | ||
*Teigum, Amund: Notat om historia til mellomskulen og gymnaset i Lom og Skjåk, 2006, kopi i bygdebokarkivet. | *Teigum, Amund: Notat om historia til mellomskulen og gymnaset i Lom og Skjåk, 2006, kopi i bygdebokarkivet. | ||
*Teigum, Ivar: ''Bygdebok for Vågå og Sel. Band 3: Vågå på 1900-talet''. Sel kommune og Vågå kommune 20xx. | *[[Teigum, Ivar]]: ''Bygdebok for Vågå og Sel. Band 3: Vågå på 1900-talet''. Sel kommune og Vågå kommune 20xx. | ||
*Wågen, Erling: ''Anna Julie – min mor. 2003''. Livsminne, mangfaldiggjort og distribuert til familie og andre interesserte. | *Wågen, Erling: ''Anna Julie – min mor. 2003''. Livsminne, mangfaldiggjort og distribuert til familie og andre interesserte. | ||
[[Kategori:Utdanning | [[Kategori:Utdanning]] | ||
[[Kategori: | [[kategori:Lom kommune]] | ||
[[Kategori:Skjåk kommune]] | |||
[[Kategori:Middel- og realskole]] | [[Kategori:Middel- og realskole]] | ||
[[Kategori:Etableringer i 1935]] | [[Kategori:Etableringer i 1935]] | ||
[[Kategori:Opphør i 1968]] | [[Kategori:Opphør i 1968]] | ||
[[Kategori:Interkommunalt samarbeid]] | |||
{{F1}} | {{F1}} | ||
{{nn}} | |||