Møre infanteriregiment nr 11 under andre verdenskrig: Forskjell mellom sideversjoner

* Feltbataljon I (forkorta bn I) med stabskompani, 3 geværkompani (kp 1, 2 og 3) og 1 mitraljøsekompani (kp 4), sjef kaptein Gunnar Juel

* Feltbataljon II (forkorta bn II) med stabskompani, 3 geværkompani (kp 5, 6 og 7) og 1 mitraljøsekompani (kp 8), sjef kaptein Ivar Navelsaker

<onlyinclude>I tillegg fekk regimentet snart tilført ei avdeling som 9. april var oppsett i Trondheim, den såkalla [[magasinvakta]]. 23. april meldte regimentet til Hærens overkommando at det var sett opp ein ny bataljon av tilleggsmannskap frå IR 11 og [[Sør-Trøndelag infanteriregiment nr 12]] (IR 12). Bataljonen hadde 3 geværkompani og 2 mitraljøsetropper, og major Alf Kjøs fra [[Oppland infanteriregiment nr 5]] (IR 5) var sjef. Denne er seinare omskrive både som feltbataljon III (forkorta bn III) og som 4. (eller IV) bataljon av IR 11. Alle avdelingar er elles òg omskrive med namnet til sjefen (t.d. «bataljon Kjøs», «kompani Sandnes») i samsvar med eldre militær tradisjon.</onlyinclude>

I utgangspunktet skulle lvbn sikre sjøsida ved Veblungsnes - Åndalsnes og kommunikasjonane oppover dalen til Horjem, og bn I resten av dalen oppover. Etter at bn I vart beordra til å avgje ein styrke til bn II mot fallskjermjegrane sør for Dombås 17. april vart lvbn ansvarsområde utvida oppover til og med Gravdehaugen nedafor [[Verma]]. Dette vart lvbn sitt ansvarsområde fram til søndagen 21. april da bn I fekk ordren om å trekkje saman for transport nedover Gudbrandsdalen. Da vart ansvarsområdet utvida til å gjelde til Lesja.

Torsdagen 25. april skaut ei mitraljøsestilling på Verma ned eit tysk bombefly. Det styrta i Rauma ved [[Fiva (Rauma)|Fiva]]. Flygaren var så skada at han tok livet sitt sjølv og resten av mannskapet vart fanga.

Utanom vakthaldet fekk lvbn mange ordrer om å avgje mannskap til arbeidskommandoer for reparasjonar av veg og jernbane etter daglege tyske flyåtak. Særleg i sluttfasen av felttoget vart styrkane hardt pressa.

===Utgruppering av bn II (Navelsaker) på Dombås 13. april===

Grunnen til at bataljonen vart sendt til Dombås var ikkje at HOK venta tysk fallskjermangrep, men at bn skulle sikre kommunikasjonsknutepunktet mot sabotasje og flybombing, og seinare delta i eit alliert forsøk på å ta att Trondheim.

====Nye angrep mot stillinga ved Rausandhaugen nordfra 15.-16 april, tyskarane dreg seg ut====

Statsråd Frihagen vart liggande i dekning i lang tid før han kom seg attende. Han hadde henta ca 1,5 mill. kr i sedlar i Noregs bank på Gjøvik, og desse pengane vart teke av tyskarane her. Dei kom til rette att da tyskarane overgav seg 19. april.

Natt til onsdag 24. vart så vegbruene over Tromsa og Losna (Lågen) sprengde, og om lag kl 06.00 dukka dei fremste tyske avdelingane fram ved [[Løysnes (Ringebu)|Løysnes]]. Dei bestod av [[stridsvogn|stridsvogner]] og infanteri. Kp 1 og 4 opna eld, men verknaden var dårleg mot panseret, og vognene klarte å krysse Tromsa inn mot stillingane til kp 1 sjølv om brua var sprengd.

Bataljonssjefen planla så ei reorganisering av styrken og sendte ut ordre med ordonnansar. Kommandoplassen og bombekastarane vart flytt ca 3 km lenger nord til [[Elstad (Ringebu)|Elstad]], forbi den berglendte [[Elstadkleiva]], det det vart klargjort for sprenging. Men ordrane kom ikkje fram til avdelingane. Kp 1 held fram nordover langs riksvegen, kp 2 trekte seg nordover langs den  øvre bygdevegen medan kp 4 vart trekt attende til Elstad. Sjefen for kp 4, kaptein Hroar Hovden, gjekk seg inn i ei tysk avdeling og vart teken til fange.

====Strid ved Elstadkleiva, strid ved Kvam og tilbaketrekking====

Om formiddagen onsdag vart fjellsprenginga ved Elstadkleiva utført, etter at kp 1 og kp 4 var passert. Kp 1 vart så sendt vidare nordover, medan kp 3 og kp 4 skulle gå i stilling og dekke sprengingstaden. Alle andre avdelingar under kommando av major Torkildsen var på dette tidspunktet trekt attende, så bn I var åleine i kampområdet.

Styrken ved riksvegen vart òg sterkt pressa, og begge dei to mitraljøsetroppane måtte trekke seg opp i fjellet der dei gjekk i oppløysing som stridande avdelingar. Kp 3 klarte å trekkje seg attende nede i dalen. Bataljonen mista altså kp 2 og kp 4 denne dagen (24. april), men berre ein fenrik vart lettare såra ved Elstadkleiva.

===Bn II (Navelsaker) i forsvarskamp ved Vinstra natt til 25. april===

Etter at den tyske fallskjermstyrken var nedkjempa fredag 19. april vart bn II liggjande ved Dombås med vaktoppdrag langs kommunikasjonslinene. Etter kvart auka dei tyske bombeangrepa kraftig, særleg på jernbanebruer og -stasjonar. Det kom stadig meldingar om fallskjermstyrkar i fjellområda, som bn måtte sende ut patruljar for å sjekke.

* Bn oppretta kommandoplass ved Vika mellom hovudstyrken og reserven.

====Tysk gjennombrot====

*Bull, Arne Marensius 2002: ''Oppland regiment 1657-2002''. Elanders Publishing AS.

*Jensen, Jørgen 1956: ''Krigen i Norge 1940. Operasjonene i Sør-Trøndelag og nordre del av Hedmark fylke''. Utgitt ved den krigshistoriske avdeling. Gyldendal Norsk Forlag.

*''Rapport fra Møre infanteriregiment nr 11. Krigen i Romsdal og Nordre Gudbrandsdal i tiden 11/4 - 2/5 1940''. Udatert stensilert kopi ved biblioteket Høgskulen i Volda, men den ser ut til å vere identisk med ein rapport dat. 13. februar 1941 i Riksarkivet: FKH Andre utskilte arkivdeler – Krigen i Norge 1940-1945 Hæren / II-C-11-512 – 5. Divisjon / Arkivenhet: RA/RAFA-2017/Y/Yb/L0113. Den udaterte kopien er truleg laga til 50-årsmarkeringa av operasjonane i 1990 (i følgje Ola Norang i ''Frå Hjørundfjord. Årsskrift frå Hjørundfjord sogelag'' 1990 s. 80 fekk veteranane utlevert ein slik rapport på Setnesmoen 11. april 1990).

==Referanser==

{{F1}}