Veiledere, Administratorer, Skribenter
7 190
redigeringer
Møre infanteriregiment nr 11 under andre verdenskrig (vis kilde)
Sideversjonen fra 18. mai 2012 kl. 08:05
, 18. mai 2012redusert bildestorleik
Ingen redigeringsforklaring |
(redusert bildestorleik) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{innhold høyre}} | {{innhold høyre}} | ||
<noinclude> | <noinclude>[[Bilde:Minnestein-falne-Dovre.jpg|thumb|Minnestein over dei som fall i kampane i Dovre-området i aprildagane 1940]]</noinclude> | ||
<onlyinclude> | <onlyinclude>[[Bilde:OperasjonskartIR11 1940-04-22 kl2100.JPG|thumb|Operasjonskart IR 11 22. april]] | ||
'''[[Møre infanteriregiment nr 11 under andre verdenskrig|Møre infanteriregiment nr 11]]''' (forkorta IR 11) kunne som det einaste i Sør-Noreg<noinclude><ref>Løseth, Arnljot 1996: ''Likskap og lagdeling. Fylkeshistorie for Møre og Romsdal III 1920-1972'' s. 255.</ref></noinclude> mobilisere tilnærma normalt i dagane etter det [[Angrepet på Norge i 1940|tyske angrepet på Noreg]] 9. april 1940. Regimentet skulle ved mobilisering sette opp desse avdelingane på [[Setnesmoen]] ved [[Åndalsnes]]: | '''[[Møre infanteriregiment nr 11 under andre verdenskrig|Møre infanteriregiment nr 11]]''' (forkorta IR 11) kunne som det einaste i Sør-Noreg<noinclude><ref>Løseth, Arnljot 1996: ''Likskap og lagdeling. Fylkeshistorie for Møre og Romsdal III 1920-1972'' s. 255.</ref></noinclude> mobilisere tilnærma normalt i dagane etter det [[Angrepet på Norge i 1940|tyske angrepet på Noreg]] 9. april 1940. Regimentet skulle ved mobilisering sette opp desse avdelingane på [[Setnesmoen]] ved [[Åndalsnes]]: | ||
* Feltbataljon I (forkorta bn I) med stabskompani, 3 geværkompani (kp 1, 2 og 3) og 1 mitraljøsekompani (kp 4), sjef kaptein Gunnar Juel | * Feltbataljon I (forkorta bn I) med stabskompani, 3 geværkompani (kp 1, 2 og 3) og 1 mitraljøsekompani (kp 4), sjef kaptein Gunnar Juel | ||
| Linje 48: | Linje 48: | ||
Utanom vakthaldet fekk lvbn mange ordrer om å avgje mannskap til arbeidskommandoer for reparasjonar av veg og jernbane etter daglege tyske flyåtak. Særleg i sluttfasen av felttoget vart styrkane hardt pressa. | Utanom vakthaldet fekk lvbn mange ordrer om å avgje mannskap til arbeidskommandoer for reparasjonar av veg og jernbane etter daglege tyske flyåtak. Særleg i sluttfasen av felttoget vart styrkane hardt pressa. | ||
[[Bilde:HorjemSkysstasjon.jpg|thumb|Horjem skysstasjon, der regimentet hadde hovudkvarter under heile felttoget.]] | |||
===Utgruppering av bn II (Navelsaker) på Dombås 13. april=== | ===Utgruppering av bn II (Navelsaker) på Dombås 13. april=== | ||
| Linje 62: | Linje 62: | ||
===Kamp mot dei tyske fallskjermjegrane på Dombås 14. - 19. april=== | ===Kamp mot dei tyske fallskjermjegrane på Dombås 14. - 19. april=== | ||
[[Bilde:Bundesarchiv Bild 101I-757-0023-32, Oslo, Fallschirmjäger auf Flugplatz.jpg|thumb|Fallskjermjegrar frå FJG1 på Fornebu april 1940]] | |||
[[Bilde:Hofseth skisse fallskjermangrep Dombås1940.jpg|thumb|Kart over delar av fallskjermangrepet Lora - Lesja]] | |||
[[Bilde:Bundesarchiv Bild 183-L04881, Herbert Schmidt.jpg|thumb|Herbert Schmidt, sjefen for fallskjermjegrane]] | |||
Søndag 14. april kl 11.00 fekk øvstkommanderande for dei tyske invasjonsstyrkane i Oslo ordre direkte frå Der Führer i Berlin om å sette seg fast på [[Dombås]] ved hjelp av fallskjermsoldatar. Hensikten var å sperre jernbanen for engelske styrkar tyskarane feilaktig trudde hadde gått i land på Åndalsnes dagen før. | Søndag 14. april kl 11.00 fekk øvstkommanderande for dei tyske invasjonsstyrkane i Oslo ordre direkte frå Der Führer i Berlin om å sette seg fast på [[Dombås]] ved hjelp av fallskjermsoldatar. Hensikten var å sperre jernbanen for engelske styrkar tyskarane feilaktig trudde hadde gått i land på Åndalsnes dagen før. | ||
| Linje 107: | Linje 107: | ||
====Avsluttande angrep på tyskarane på Lindse 18.-19. april==== | ====Avsluttande angrep på tyskarane på Lindse 18.-19. april==== | ||
[[Bilde:Skisse-angrep-Lindsø.JPG|thumb|Skisse over avsluttande angrep frå nord]] | |||
Om morgonen 18. april gjekk norske styrkar under kommando av major Arne Sunde inn mot tyskarane på Lindse sørfrå. Ei luftvernkanon kom òg frå Raufoss og vart sett i stilling ved kyrkja. Sunde rekna med at elden frå denne skulle få tyskarane til å gje opp, og sendte om kvelden fram ein parlamentær med krav om at dei skulle overgje seg. | Om morgonen 18. april gjekk norske styrkar under kommando av major Arne Sunde inn mot tyskarane på Lindse sørfrå. Ei luftvernkanon kom òg frå Raufoss og vart sett i stilling ved kyrkja. Sunde rekna med at elden frå denne skulle få tyskarane til å gje opp, og sendte om kvelden fram ein parlamentær med krav om at dei skulle overgje seg. | ||
| Linje 151: | Linje 151: | ||
===Bn II (Navelsaker) i forsvarskamp ved Vinstra natt til 25. april=== | ===Bn II (Navelsaker) i forsvarskamp ved Vinstra natt til 25. april=== | ||
[[Bilde:Skisse bn2 IR11 Vinstra1940.jpg|thumb|Skisse over utgrupperinga av bn II om kvelden 24. april]] | |||
[[Bilde:Skisse kp8 IR11 Vinstra1940.JPG|thumb|Skisse over utgrupperinga av mitr.kompaniet om kvelden 24. april]] | |||
Etter at den tyske fallskjermstyrken var nedkjempa fredag 19. april vart bn II liggjande ved Dombås med vaktoppdrag langs kommunikasjonslinene. Etter kvart auka dei tyske bombeangrepa kraftig, særleg på jernbanebruer og -stasjonar. Det kom stadig meldingar om fallskjermstyrkar i fjellområda, som bn måtte sende ut patruljar for å sjekke. | Etter at den tyske fallskjermstyrken var nedkjempa fredag 19. april vart bn II liggjande ved Dombås med vaktoppdrag langs kommunikasjonslinene. Etter kvart auka dei tyske bombeangrepa kraftig, særleg på jernbanebruer og -stasjonar. Det kom stadig meldingar om fallskjermstyrkar i fjellområda, som bn måtte sende ut patruljar for å sjekke. | ||
| Linje 224: | Linje 224: | ||
====Kampane ved Nåverdalen - 27.-28. april==== | ====Kampane ved Nåverdalen - 27.-28. april==== | ||
[[Bilde:13509 Minnestein Naavaardalen.jpg|thumb|Minnestein over kampane i Nåverdalen]] | |||
Gruppesjefen disponerte natt til 27. april kp 2 (Telle) med mitr. troppen (Sørli) til å halde hovudforsvarsstilliga i dalen like nordvest for Nåva. Andre einingar skulle sikre flankane, og kp 1 vart halde i reserve ved Innset. Ei gruppe på ca 14 mann frå ei anna avdeling supplerte einingane frå IR 11. | Gruppesjefen disponerte natt til 27. april kp 2 (Telle) med mitr. troppen (Sørli) til å halde hovudforsvarsstilliga i dalen like nordvest for Nåva. Andre einingar skulle sikre flankane, og kp 1 vart halde i reserve ved Innset. Ei gruppe på ca 14 mann frå ei anna avdeling supplerte einingane frå IR 11. | ||
| Linje 242: | Linje 242: | ||
===Retrett og demobilisering 25. april - 2. mai=== | ===Retrett og demobilisering 25. april - 2. mai=== | ||
[[Bilde:Bauta bombing jerbanen Lesjaverk1940 tekst.jpg|thumb|Minneplate etter bombing under tilbaketrekkinga.]] | |||
[[Bilde:Bombekrater1940KongevegenLesjaverk.jpg|thumb|Bombekratera frå tilbaketrekkinga er framleis godt synlege ved Lesjaverk.]] | |||
Einingane i bn I kom ikkje i kamp etter dei trakk seg attende frå Ringebu til vegbrua i Rosten og Brennhaug 25. april. Om kvelden neste dag vart bn lasta opp på tog og sendt mot Bjorli. Pga. frykt for flyangrep lasta dei av på Lesjaverk og unngjekk på den måten angrepet. | Einingane i bn I kom ikkje i kamp etter dei trakk seg attende frå Ringebu til vegbrua i Rosten og Brennhaug 25. april. Om kvelden neste dag vart bn lasta opp på tog og sendt mot Bjorli. Pga. frykt for flyangrep lasta dei av på Lesjaverk og unngjekk på den måten angrepet. | ||