Veiledere, Administratorer
114 951
redigeringer
Magnhild Havdal Almhjell: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
m
Teksterstatting – «[[Kategori:s» til «[[Kategori:S»
(Ny side: '''Magnhild Havdal Almhjell''' (1894–1985) var ein norsk folkemusikkutøvar frå Tingvoll på Nordmøre. == Biografi == '''Magnhild Havdal''' vart fødd den [[11....) |
m (Teksterstatting – «[[Kategori:s» til «[[Kategori:S») |
||
| (32 mellomliggende versjoner av 7 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
'''Magnhild Havdal Almhjell''' ([[1894]]–[[1985]]) var ein | <onlyinclude>{{thumb|Magnhild og erik almhjell.jpg|Magnhild Almhjell i 1948.}} | ||
'''[[Magnhild Havdal Almhjell]]''' ([[1894]]–[[1985]]) var ein folkemusikkutøvar frå [[Tingvoll]] på [[Nordmøre]]. </onlyinclude> | |||
== Biografi == | == Biografi == | ||
<onlyinclude>Magnhild Havdal vart fødd den [[11. juni]] [[1894]] i Oppigarden i [[Havdalen på Tingvoll|Havdalen]] inst i [[Tingvoll]] kommune på Nordmøre. Mora, Karen Havdal, dødde i [[1895]], berre 23 år gammal. Etter at Magnhild miste mor si, vaks ho opp hos besteforeldra på Havdal. Ho fekk mykje tradisjonsstoff frå morfaren, ''Kristoffer Knutson Havdal'' ([[1822]]–[[1912]]), og av mormora, ''Magnhild Eriksdotter Havdal'', f. ''Valset'' (Ålvundeid) ([[1841]]–[[1942]]), lærte ho mange gamle tonar. </onlyinclude> Mormora vaks opp hos far sin, Erik Larsson, f. Brandstad. | |||
Magnhild var flink på skulen, og ho gjekk ut av folkeskulen med hovudkarakteren 1,57. I bibelhistorie, forklaring og munnleg norsk fekk ho 1 blank. Ho gjekk ikkje vidare med utdanninga, men i [[1924]] tok ho [[korrespondansekurs]] i [[matematikk]], [[norsk]] og [[engelsk]]. M. var ei aktiv kvinne med klåre meiningar, og interessene hennar gjekk i mange retningar. Ho var aktiv «norskdomskvinne». Elles var ho interessert i bl.a. [[naturmedisin]] (ho korresponderte med redaktøren for tidsskriftet ''[[Naturlægen]]'' (Olvik)), [[dyrevern]], tradisjonar (enten det galdt musikktradisjonar, handverkstradisjonar, handarbeidstradisjonar eller haldningar til gammalt og nytt i det heile) og [[religion]]. I det private liv førte dette blant anna til aktivitetar som [[plantefarging]], og ho [[såpekoking|koka gjerne si eiga såpe]]. | Magnhild var flink på skulen, og ho gjekk ut av folkeskulen med hovudkarakteren 1,57. I bibelhistorie, forklaring og munnleg norsk fekk ho 1 blank. Ho gjekk ikkje vidare med utdanninga, men i [[1924]] tok ho [[korrespondansekurs]] i [[matematikk]], [[norsk]] og [[engelsk]]. M. var ei aktiv kvinne med klåre meiningar, og interessene hennar gjekk i mange retningar. Ho var aktiv «norskdomskvinne». Elles var ho interessert i bl.a. [[naturmedisin]] (ho korresponderte med redaktøren for tidsskriftet ''[[Naturlægen]]'' (Olvik)), [[dyrevern]], tradisjonar (enten det galdt musikktradisjonar, handverkstradisjonar, handarbeidstradisjonar eller haldningar til gammalt og nytt i det heile) og [[religion]]. I det private liv førte dette blant anna til aktivitetar som [[plantefarging]], og ho [[såpekoking|koka gjerne si eiga såpe]]. | ||
| Linje 24: | Linje 25: | ||
Magnhild arbeidde som [[postberar]] frå [[1914]] til [[1947]]. I [[1936]] kjøpte ho garden [[Åkerfallet]]. Dei første åra var ho i Havdalen om vintrane, men frå bestemora døydde i [[1942]] budde ho på Åkerfallet heile året. I [[1948]] gifte ho seg med [[Erik Almhjell]] ([[1881]]–[[1963]]). Han var [[spelemann]] og kom frå [[Sunndal]]en på [[Nordmøre]]. | Magnhild arbeidde som [[postberar]] frå [[1914]] til [[1947]]. I [[1936]] kjøpte ho garden [[Åkerfallet]]. Dei første åra var ho i Havdalen om vintrane, men frå bestemora døydde i [[1942]] budde ho på Åkerfallet heile året. I [[1948]] gifte ho seg med [[Erik Almhjell]] ([[1881]]–[[1963]]). Han var [[spelemann]] og kom frå [[Sunndal]]en på [[Nordmøre]]. | ||
Magnhild song inn på lydband fleire gonger. Etter at ho og Erik i [[1953]] eller [[1954]] song og spela inn på lydband for [[Torleiv Skjøtskift]], vart det teke kontakt med [[ | Magnhild song inn på lydband fleire gonger. Etter at ho og Erik i [[1953]] eller [[1954]] song og spela inn på lydband for [[Torleiv Skjøtskift]], vart det teke kontakt med [[Ole Mørk Sandvik]]. I desember [[1954]] reiste så ho og Erik til [[Oslo]] og song inn tonar på lydband for det daverande [[Norsk folkemusikkinstitutt]]. | ||
[[Rolf Myklebust]] i [[Folkemusikkhalvtimen]] i [[Norsk Rikskringkasting|NRK]] gjorde opptak med henne i november [[1957]], juni [[1958]], mars [[1962]] og november [[1962]]. Ho var med på å sette i gang Tingvoll historielag og bygdemuseum i [[1959]]. Etter at ho fikk [[hjerneslag]] i [[1966]], flytte ho inn på Tingvoll aldersheim. Ho dødde på Tingvoll sjukeheim den [[13. mai]] [[1985]]. | [[Rolf Myklebust]] i [[Folkemusikkhalvtimen]] i [[Norsk Rikskringkasting|NRK]] gjorde opptak med henne i november [[1957]], juni [[1958]], mars [[1962]] og november [[1962]]. Ho var med på å sette i gang Tingvoll historielag og bygdemuseum i [[1959]]. Etter at ho fikk [[hjerneslag]] i [[1966]], flytte ho inn på Tingvoll aldersheim. Ho dødde på Tingvoll sjukeheim den [[13. mai]] [[1985]]. | ||
| Linje 33: | Linje 34: | ||
Ein kan vel trygt seie at Magnhild er eit typisk eksempel på denne sorten atypisk menneske, og ho kan, ettersom kjernen av stoffet er etter besteforeldra, seiast å representere ein slektstradisjon. Folkemusikken blir gjerne sagt å vera ikkje-skriftleg. Det er likevel heilt klart at ein vesentleg del av tradisjonen, både når det gjeld Magnhild og når det gjeld dei fleste andre folkemusikkutøvarane i denne delen av verda, er basert på skriftlege tekstar (salmar, visse typar visor). Magnhild skreiv òg ned mange av dialekttekstene. | Ein kan vel trygt seie at Magnhild er eit typisk eksempel på denne sorten atypisk menneske, og ho kan, ettersom kjernen av stoffet er etter besteforeldra, seiast å representere ein slektstradisjon. Folkemusikken blir gjerne sagt å vera ikkje-skriftleg. Det er likevel heilt klart at ein vesentleg del av tradisjonen, både når det gjeld Magnhild og når det gjeld dei fleste andre folkemusikkutøvarane i denne delen av verda, er basert på skriftlege tekstar (salmar, visse typar visor). Magnhild skreiv òg ned mange av dialekttekstene. | ||
Mange av felespelemennene på [[Nordmøre]] var «atypiske» på same vis som Magnhild — dei kunne notar, nokre av dei spela òg [[klassisk musikk]], og dei kunne vera [[kordirigent]]ar, [[lærar]]ar, [[regimentsmusikar]]ar eller liknande. Folkemusikk var ikkje deira totale musikalske verd som folkemusikarar, men ein del av repertoaret. Dette repertoaret var heller ikkje nødvendigvis berre munnleg tradert, men kunne i større eller mindre grad vera basert på notar. Når vi karakteriserer deler av denne musikken som folkemusikk, er dette med andre ord ikkje primært ut frå kven som utfører han. Det er heller ikkje nødvendigvis måten musikken blir lært på, eller for den saks skyld om komponisten og/eller tekstforfattaren er kjend eller ukjend. Definisjonen må liggja i sjølve musikken. Når det kjem til stykket ser det ut til at den [[Tyskland|tyske]] [[filosof]]en og [[leksikograf]]en | Mange av felespelemennene på [[Nordmøre]] var «atypiske» på same vis som Magnhild — dei kunne notar, nokre av dei spela òg [[klassisk musikk]], og dei kunne vera [[kordirigent]]ar, [[lærar]]ar, [[regimentsmusikar]]ar eller liknande. Folkemusikk var ikkje deira totale musikalske verd som folkemusikarar, men ein del av repertoaret. Dette repertoaret var heller ikkje nødvendigvis berre munnleg tradert, men kunne i større eller mindre grad vera basert på notar. Når vi karakteriserer deler av denne musikken som folkemusikk, er dette med andre ord ikkje primært ut frå kven som utfører han. Det er heller ikkje nødvendigvis måten musikken blir lært på, eller for den saks skyld om komponisten og/eller tekstforfattaren er kjend eller ukjend. Definisjonen må liggja i sjølve musikken. Når det kjem til stykket ser det ut til at den [[Tyskland|tyske]] [[filosof]]en og [[leksikograf]]en Johann Gottfried Herder ([[1744]]–[[1803]]), opphavsmannen åt termen «Volkslied», sin definisjon er den mest dekkjande i denne samanhengen: Ein folkemelodi er «folket sin levande stemme». Ut frå denne definisjonen blir spørsmål som om utøvaren har notert musikken på noko vis, om han/ho kjenner til kven som har laga melodien, eller om utøvaren sjølv er komponisten, sekundære. | ||
== Genrane i Magnhild-materialet == | == Genrane i Magnhild-materialet == | ||
| Linje 65: | Linje 66: | ||
* Utne, Olve og Kleivset, Anne: ''Songen hennar Magnhild : Magnhild Havdal Almhjell (1894-1985).'' Tuddal (Buen kulturverkstad), 1994. (Bok (112 s.) + lydkassett) [http://wgate.bibsys.no/gate1/SHOW?objd=951383485&lang=N] | * Utne, Olve og Kleivset, Anne: ''Songen hennar Magnhild : Magnhild Havdal Almhjell (1894-1985).'' Tuddal (Buen kulturverkstad), 1994. (Bok (112 s.) + lydkassett) [http://wgate.bibsys.no/gate1/SHOW?objd=951383485&lang=N] | ||
[ | == Pekarar == | ||
[[ | * [http://aakerfallet.blogspot.com/ Åkerfallet folkemusikksted] | ||
[[ | * {{folketelling|pf01036793003022|Magnhild Havdal|1910|Tingvoll herred|nn}} | ||
[[ | |||
==Eksterne lenker== | |||
* {{hbr1-1|pf01036793003022|Magnhild Havdal}}. | |||
{{DEFAULTSORT:Almhjell, Magnhild Havdal}} | |||
[[Kategori:Folkemusikere]] | |||
[[Kategori:Sangere]] | |||
[[Kategori:Personer]] | |||
[[Kategori:Tingvoll kommune]] | |||
[[Kategori:Fødsler i 1894]] | |||
[[Kategori:Dødsfall i 1985]] | |||
{{F2}} | |||
{{Kvinner i lokalhistoria}} | |||
{{nn}} | |||