Ner-Brøste (Rauma): Forskjell mellom sideversjoner

Hopp til navigering Hopp til søk

Ner-Brøste (Rauma) (vis kilde)

Sideversjonen fra 17. mai 2017 kl. 19:18

4 196 byte lagt til ,  17. mai 2017
ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring
(29 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
{{Under arbeid}}
{{Infoboks gard
{{Infoboks gard
| målform      = nn
| målform      = nn
Linje 18: Linje 17:
| postnr        = 6330
| postnr        = 6330
}}
}}
 
'''[[Ner-Brøste (Rauma)|Ner-Brøste]]''' er ein einbølt gard<ref>Sjå om det motsette, [[Mangbølt gard]].</ref> og [[matrikkelgard]] øvst i [[Romsdalen]] i noverande [[Rauma kommune]]. Garden er ein av dei to matrikkelgardane som utgjer [[namnegard]]en [[Brøstet (Rauma)|Brøstet]].
'''[[Ner-Brøste (Rauma)|Ner-Brøste]]''' er ein einbøl gard<ref>Sjå om det motsette, [[Mangbølt gard]].</ref> og [[matrikkelgard]] øvst i [[Romsdalen]] i noverande [[Rauma kommune]]. Garden er ein del av [[namnegard]]en [[Brøstet (Rauma)|Brøstet]].
 


==Grenser og markslag==
==Grenser og markslag==
På [http://gardskart.skogoglandskap.no/map.html?komm=1539&gnr=81&bnr=1 Skog&Landskap]. Vi kan sjå at garden har 69,9 [[dekar]] fulldyrka jord.
På [http://gardskart.skogoglandskap.no/map.html?komm=1539&gnr=81&bnr=1 Skog&Landskap] kan vi sjå at garden har 69,9 [[dekar]] (daa) fulldyrka jord, 16,5 daa overflatedyrka jord, 33,8 daa skog av høg [[bonitet]], 804,7 daa skog av middels bonitet, 533, daa skog av låg bonitet og 545,9 daa uproduktiv skog. Samla areal til garden: 2994,1 daa.


==[[Leksikon:Matrikkel|Matrikkelskyld]]==
==[[Leksikon:Matrikkel|Matrikkelskyld]]==
Linje 36: Linje 33:
|-
|-
|-
|-
| 1665 || ||  ||Ikkje utlagt på Digitalarkivet enno
| 1669 || || 1 pund ||[http://arkivverket.no/URN:db_read/db/39118/41/ Matrikkelen, skanna, permanent sidelenke] s. 38a
|-
|-
|-
|-
| 1724 ||352 || 1 pund ||[http://arkivverket.no/URN:db_read/db/39191/131/ Skanna versjon, permanent sidelenke]
| 1724 ||352 || 1 pund ||[http://arkivverket.no/URN:db_read/db/39191/131/ Matrikkelførearbeid, skanna, permanent sidelenke]
|-
|-
|-
|-
| 1838 ||68 || 1 daler 23 skilling ||[http://arkivverket.no/URN:db_read/db/35487/78/ Skanna versjon, permanent sidelenke]
| 1838 ||68 || 1 daler 23 skilling ||[http://arkivverket.no/URN:db_read/db/35487/78/ Matrikkelen, skanna, permanent sidelenke]
|-
|-
|-
|-
| 1886 ||81 || 1 mark 66 øre ||[http://www.rhd.uit.no/matrikkel/mtliste.aspx?knr=1539&gnr=81 Gjeld begge bruksnumra]
| 1886 ||81 || 1 mark 66 øre ||[http://www.rhd.uit.no/matrikkel/mtliste.aspx?knr=1539&gnr=81 Matrikkelen, gjeld begge bruksnumra]
|}
|}


Linje 55: Linje 52:


==Brukarar==
==Brukarar==
Personnamna er normaliserte etter [[Metode:Normalisering av personnavn|reglane på nettstaden]]. Førebels mest etter ''Slektsskrift 1985'' s. 6 og 84.
Personnamna er normaliserte etter [[Hjelp:Normalisering av personnavn|reglane på nettstaden]]. Informasjonen er etter ''Slektsskrift 1985'' s. 6 og 84 og Austigard 2016 s. 16f.
*1647: Sjugurd (sjå merknad til matrikkelskyld)
*1647: Sjugurd (sjå merknad til matrikkelskyld)
*1657: Per Ellingsson
*1657: Per Ellingsson
Linje 62: Linje 59:
*1708: Eirik Eiriksson
*1708: Eirik Eiriksson
*1719: Nils Larsson (den same som 1701?)
*1719: Nils Larsson (den same som 1701?)
*1724: Nils<ref>Jf. [http://arkivverket.no/URN:db_read/db/39192/78/ Skanna versjon], nr 352.</ref>
*1724: Nils<ref>Jf. Matrikkel 1724 [http://arkivverket.no/URN:db_read/db/39192/78/ skanna versjon], nr 352.</ref>
*1733: Lars Amundsson (sjå lenke til skøyte nedafor), deretter sonen:
*1733: Lars Amundsson (sjå lenke til skøyte nedafor), gift 1. gang med Kirsten Knutsdtr. frå [[Raustøl]], gift 2. gang med Lisbet Pålsdtr. frå [[Løkra]]. Lars død 1763, deretter sonen frå 1. ekteskap:
*1763: Amund Larsson, gift med Anne Olsdtr. frå Sletta. Dei kjøpte eit bruk på [[Kyllingen]] i 1773 og halvbroren:
*1772: Pål Larsson, deretter systera:
*1772: Pål Larsson, deretter systera:
*1783: Kirsti Larsdtr. gift med Ola Knutsson frå [[Rånå]] i [[Lesja]], deretter dottera:
*1783: Kirsti Larsdtr. gift med Ola Knutsson frå [[Rånå]] i [[Lesja]], deretter dottera:
Linje 72: Linje 70:
*1946: [[Knut Brøste]], gift med Erika Ræstad, deretter sonen:
*1946: [[Knut Brøste]], gift med Erika Ræstad, deretter sonen:
*1957: Ola Brøste, gift med Oddbjørg Slettaløkken
*1957: Ola Brøste, gift med Oddbjørg Slettaløkken
==Bruksdeling==
Garden har i praksis alltid vore [[Mangbølt gard|einbølt]]. I 1871 selde brukarane halvparten av garden, men den delen vart vart kjøpt att i 1876.<ref>[https://media.digitalarkivet.no/tl10040907083226 SAT, Romsdal sorenskriveri, 2/2Aa/L0014: Panteregister nr. 14, s. 237f.]</ref>


==Gardsdrifta==
==Gardsdrifta==
Gardsdrifta har vore tradisjonelt fjellgardsbruk, med husdyrhald og korn- og potetdyrking. Garden har ikkje hatt [[seter]]. I samband med salet av halve garden i 1871 kjøpte familien halvparten av [[Kleiva (Rauma)|Kleiva]] noko lenger ned i dalen. Dei budda da i Nedre Kleiva om vinteren og i Brøste om sommaren. Frå 1911 var det heilårleg busetnad att, og drifta tok seg betydeleg opp.


===Kornavling===
===Planteproduksjonen===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! Kjelde / år !! Sår bygg !! Avlar bygg !! Sår blandkorn !! Avlar blandkorn !! Sår potet !! Avlar potet !! Merknader
|-
|style="text-align:left"| Matrikkel 1724 ||  || || 1/2 || || || || (4 skjepper)
|-
|style="text-align:left"| Jordavgift 1803 || 1,5 || 8 || || || || ||
|-
|style="text-align:left"| Jordbruksteljing 1865 || 2,5 || || || || || ||
|-
|style="text-align:left"| Jordbruksteljing 1875 ||  || || || || || || Ikkje registrert drift
|}
Oppgåvene til og med 1875 er i [[Leksikon:Tønne|tønner]] på ca. 139 liter. Ei tønne var på 8 [[Leksikon:Skjeppe|skjepper]], ca. 17,5 liter.
 
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! Kjelde / år !! Skjema framside !! Merknader
|-
|style="text-align:left"| Jordbruksteljing 1939, arealoppgåver ||[[Fil:081-1 1939a.jpg|100px]]||
|-
|style="text-align:left"| Jordbruksteljing 1949, arealoppgåver ||  ||
|-
|style="text-align:left"| Jordbruksteljing 1959, arealoppgåver ||  ||Tilgjengeleg 2019
|}


===Husdyrhaldet===
===Husdyrhaldet===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! Kjelde / år !! Hest !! Storfe / kyr !! Kviger / kalver !! Sau / småfe !! Geit !! Merknader
|-
|style="text-align:left"| Kvegskatt 1657 || 1 || 3 ||  ||  || 3 ||
|-
|style="text-align:left"| Matrikkel 1724 || 1 || 2 || 3 || 6 || ||
|-
|style="text-align:left"| Jordavgift 1803 || 1 || 10 || 16 || 6 || ||
|-
|style="text-align:left"| Jordbruksteljing 1865 || 2 || 15 ||  || 28 ||  || 
|-
|style="text-align:left"| Jordbruksteljing 1875 ||  ||  ||  ||  ||  || Ikkje registrert drift
|}


===Revefarm===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! Kjelde / år !! Skjema bakside !! Merknader
|-
|style="text-align:left"| Jordbruksteljing 1939, husdyra ||[[Fil:081-1 1939b.jpg|100px]]||
|-
|style="text-align:left"| Jordbruksteljing 1949, husdyra ||  ||
|-
|style="text-align:left"| Jordbruksteljing 1959, husdyra ||  || Tilgjengeleg 2019
|}
 
===Revefarm i mellomkrigstida===
Pelsdyrnæringa blomstra opp i 1920-åra, og det vart bygd større anlegg i nabogrenda, [[Bjorli]]. [[Ola K. Brøste|Ola]] satsa på rev, og bygde ein farm med åtte bingar med eit sikringsgjerde rundt i 1928. Til kvar binge var det eit hus med veranda og reirkasse. Husa var solide, reisverk med papp og to lag panel i veggane, taket og golvet. Husa var 2,6 m² grunnflate, rirkassa 60x60 cm bygd av same materiale.
Pelsdyrnæringa blomstra opp i 1920-åra, og det vart bygd større anlegg i nabogrenda, [[Bjorli]]. [[Ola K. Brøste|Ola]] satsa på rev, og bygde ein farm med åtte bingar med eit sikringsgjerde rundt i 1928. Til kvar binge var det eit hus med veranda og reirkasse. Husa var solide, reisverk med papp og to lag panel i veggane, taket og golvet. Husa var 2,6 m² grunnflate, rirkassa 60x60 cm bygd av same materiale.


Fire revepar vart innkjøpte, til ein pris av 4-5000 kr per par etter kvaliteten. Drifta gjekk bra i nokre år, dyr vart sendt på utstilling både i [[Oslo]], [[Lillehammer]] og [[Molde]]. Men mot slutten av 1930-åra gjekk prisane ned, og drifta her vart avvikla i 1937.<ref<>''Slektsskrift 1985'' s. 61-62.</ref>
Fire revepar vart innkjøpte, til ein pris av 4-5000 kr per par etter kvaliteten. Drifta gjekk bra i nokre år, dyr vart sendt på utstilling både i [[Oslo]], [[Lillehammer]] og [[Molde]]. Men mot slutten av 1930-åra gjekk prisane ned, og drifta her vart avvikla i 1937.<ref>Fortalt av [[Edvin Brøste|Edvin]] i ''Slektsskrift 1985'' s. 61-62.</ref>
 
===Skogsdrift===
Skogen hadde lenge vore viktig for garden. Frå gamalt var det lauvskogen - brukarane produserte never, bark, ved og pottaske for leveranse på [[Veblungsnes]]. Brukaren frå 1875, Knut Kleiven, tok i bruk furuskogen og hogde minst hundre tre i året. Dei vart skore på ei gamal [[Brøstsaga|oppgangssag]] som garden hadde i hop med [[Stuguflotten (Lesja)|Stuguflotten]] og [[Nystugu (Lesja)|Nystugu]] på [[Lesja]]-sida av fylkesgrensa. Knut skar bord, leigde tømrarar og sette opp og selde hus, eller etter bestilling. Han skar og sviller til Bergensbanen. Desse måtte han da køyre med vogn ned til Veblungsnes for utskiping. Han fekk kr. 1,25 per svill. Også telefonstolpar leverte han, for 1 kr per stykk, fortalde sonesonen Knut.<ref>[[Knut Brøste|Knut]] i ''Slektsskrift 1985 s. 8 og 52.</ref>''.
 
Den neste brukaren, [[Ola K. Brøste|Ola]], bygde så om saga til sirkelsag og dreiv stort omtrent kvar einaste vinter fram til krigen.


==Husa på garden==
==Husa på garden==
Linje 96: Linje 152:


==Andre kjelder / litteratur==
==Andre kjelder / litteratur==
* Brøste, Steinar m.fl. 1985:''{{bokhylla|[bokid]}}[http://bibsys-primo.hosted.exlibrisgroup.com/HVO:blended_scope:BIBSYS_ILS71502930690002201 Slektsskrift for Brøste-slekten fra Rauma i Romsdal]''.
* Austigard, Bjørn 2016: ''Boka om Kabbin''. [[Rauma historielag]].
* Brøste, Steinar m.fl. 1985: ''Slektsskrift for Brøste-slekten fra Rauma i Romsdal''.
* Røvig, Henrik O. 1965, 2. opplag av [[Romsdal sogelag]] 2005: ''Noen familier og ætter av Raumadalsfolket''.
* Røvig, Henrik O. 1965, 2. opplag av [[Romsdal sogelag]] 2005: ''Noen familier og ætter av Raumadalsfolket''.


Linje 106: Linje 163:
[[Kategori: Rauma kommune]]
[[Kategori: Rauma kommune]]
{{artikkelkoord|62.27155|N|8.09190|Ø}}
{{artikkelkoord|62.27155|N|8.09190|Ø}}
{{nn}}
Arnfinn Kjelland
Veiledere, Administratorer, Skribenter
7 184

redigeringer

Hentet fra «https://lokalhistoriewiki.no/wiki/Spesial:Mobildiff/762379...894438»

Navigasjonsmeny