Veiledere, Administratorer
9 134
redigeringer
Utdjuping om skulemålsaksjonen 1937-1939 og tillegg til litteraturlista
Ingen redigeringsforklaring |
(Utdjuping om skulemålsaksjonen 1937-1939 og tillegg til litteraturlista) |
||
| Linje 60: | Linje 60: | ||
Målmann fortel Høgåsen sjølv at han hadde vore frå gutedagane. I 1938 vart han nestformann i [[Austmannalaget]]. Det var eit nytt styre med [[Håvard Skirbekk]] som formann. Det gjekk inn for austlandske eller samnorske former i den rettskrivingsdebatten som pågjekk nett da. Det nye styret vart valt i opposisjon til det førre som kjempa for den høgnorske linja ([[Ivar Aasen]]s i-mål-former). | Målmann fortel Høgåsen sjølv at han hadde vore frå gutedagane. I 1938 vart han nestformann i [[Austmannalaget]]. Det var eit nytt styre med [[Håvard Skirbekk]] som formann. Det gjekk inn for austlandske eller samnorske former i den rettskrivingsdebatten som pågjekk nett da. Det nye styret vart valt i opposisjon til det førre som kjempa for den høgnorske linja ([[Ivar Aasen]]s i-mål-former). | ||
Høgåsen var formann i [[Gudbrandsdal lærarmållag]], styremedlem i [[Noregs lærarmållag]] og styremedlem og i tre år nestleiar i [[Noregs mållag]]. Han ivra sterkt for nynorsk i skulemål i Gudbrandsdalen. Han la mykje vekt på at målsaka også var ei klassesak for arbeidarrørsla. Til dømes tittelen på ei brosjyre han gav | Høgåsen var formann i [[Gudbrandsdal lærarmållag]], styremedlem i [[Noregs lærarmållag]] og styremedlem og i tre år nestleiar i [[Noregs mållag]]. Han ivra sterkt for nynorsk i skulemål i Gudbrandsdalen. Lærarmållaget samla tilfang til og Høgåsen redigerte eit agitasjonsskrift som kom ut i 1937. Dette var del av ein ny framstøyt for målsaka, mellom anna med bakgrunn i rettskrivingsreforma av 1938. Framstøyten lykkast overmåte godt. I 1937 hadde 38 av ca. 100 skulekrinsar i Gudbrandsdalen gått over til nynorsk. Innan 1940 hadde alle skulekrinsane nord for Fåberg valt nynorsk som hovudmål. (Sjå [[Språkskiftet til nynorsk i Gudbrandsdalen]].) | ||
Han la mykje vekt på at målsaka også var ei klassesak for arbeidarrørsla. Til dømes tittelen på ei brosjyre han gav i 1956 er ein peikepinn om det: ''Skulemålet i Hålogaland: ord til arbeidsfolk og til andre''. I 1961 vart eit anna skrift av han utgjeve av [[Gudbrandsdal Arbeidarmållag]]. | |||
Si interesse for svensk og finsk innvandring, særleg til barndomstraktene hans, fekk han høve til å studere i 1938. Da fekk han statsstipend til ei studiereise i Sverige og Finland. | Si interesse for svensk og finsk innvandring, særleg til barndomstraktene hans, fekk han høve til å studere i 1938. Da fekk han statsstipend til ei studiereise i Sverige og Finland. | ||
| Linje 85: | Linje 87: | ||
== Kjelder og litteratur == | == Kjelder og litteratur == | ||
*Høgåsen, Ola Martinus: «Melding frå lærar M. Høgåsen, tillitsmann for lærar- og heimefront i Ottadalen», fire siders maskinskriven rapport til Heimefronten, udatert, men skrive rett etter krigen. ([[Norges hjemmefrontmuseum]].) | *Høgåsen, Ola Martinus: «Melding frå lærar M. Høgåsen, tillitsmann for lærar- og heimefront i Ottadalen», fire siders maskinskriven rapport til Heimefronten, udatert, men skrive rett etter krigen. ([[Norges hjemmefrontmuseum]].) | ||
*Kleiven, Turid: «Martinus Høgåsen» i ''[[Årbok for Gudbrandsdalen]]'', 2012. | |||
*[[Norsk allkunnebok]] | *[[Norsk allkunnebok]] | ||
*[[Håvard Skirbekk|Skirbekk, Håvard]]: «Ola Martinus Høgåsen» i ''[[Årbok for Glåmdalen]]'', 1964. | *[[Håvard Skirbekk|Skirbekk, Håvard]]: «Ola Martinus Høgåsen» i ''[[Årbok for Glåmdalen]]'', 1964. | ||