Veiledere, Administratorer
9 136
redigeringer
Bilete og redigering
(Nytt bilete) |
(Bilete og redigering) |
||
| Linje 4: | Linje 4: | ||
Marknadsgrunnlaget har gjennomgåande vore turisttrafikken. Behovet og moglegheitene for hotelldrift kom med køyrevegane over fjellet på slutten av 1800-talet, [[Grotli]]-Geiranger (opna 1889) og Grotli-Stryn (1894). Særleg i dei fyrste tiåra var hotellet også søkt av helserekonvalesentar. Det tørre klimaet i Skjåk er godt for folk med luftvegsplager, og dessutan meinte ein at det skulle vere helsebot i det høge ozoninnhaldet i lufta ved Pollfoss.</onlyinclude> | Marknadsgrunnlaget har gjennomgåande vore turisttrafikken. Behovet og moglegheitene for hotelldrift kom med køyrevegane over fjellet på slutten av 1800-talet, [[Grotli]]-Geiranger (opna 1889) og Grotli-Stryn (1894). Særleg i dei fyrste tiåra var hotellet også søkt av helserekonvalesentar. Det tørre klimaet i Skjåk er godt for folk med luftvegsplager, og dessutan meinte ein at det skulle vere helsebot i det høge ozoninnhaldet i lufta ved Pollfoss.</onlyinclude> | ||
Hotellet har i dag | Hotellet har i dag (2012) 26 gjesterom, og blir drive på heilårsbasis. Tidlegare har det mest vore halde ope for gjestar i sommarsesongen og i påskene. | ||
== Skysstasjon == | == Skysstasjon == | ||
{{thumb høyre|Pollfossen med Hjelter.jpg|<small>Pollfossen ca. 1900. Personen på biletet er truleg hotelleigar Chr. A. Hjelter. Foto: Ukjent.</small>}} | |||
I 1890 inngjekk gardbrukaren [[Christian A. Hjelter|Chr. A. Hjelter]] kontrakt med staten om å halde skysstasjon og gjestgiveri ved Pollfossen i juli og august månad kvart år. | I 1890 inngjekk gardbrukaren [[Christian A. Hjelter|Chr. A. Hjelter]] kontrakt med staten om å halde skysstasjon og gjestgiveri ved Pollfossen i juli og august månad kvart år. Han hadde opna staden for overnattingsgjester året før. Den nye skysstasjonen kom i staden for Pollmoen like i nærleiken, som til da hadde vore nytta som mellomstasjon mellom Lindsheim nede i bygda og Grotli oppe på høgfjellet. | ||
Etter kontrakten frå 1890 skulle det haldast fire faste hestar med tilgjengelege skyssgutar, og stasjonshaldaren skulle syte for godt losji til dei reisande. Kontraktstida var eitt år om gongen, og båe partar hadde oppseiingsfrist på seks månader. Samla offentleg driftstilskot var på 400 kroner årleg. | Etter kontrakten frå 1890 skulle det haldast fire faste hestar med tilgjengelege skyssgutar, og stasjonshaldaren skulle syte for godt losji til dei reisande. Kontraktstida var eitt år om gongen, og båe partar hadde oppseiingsfrist på seks månader. Samla offentleg driftstilskot var på 400 kroner årleg. | ||
| Linje 20: | Linje 20: | ||
Hjelter fekk gratis tømmer frå [[Skjåk Almenning]] for å byggje ein stall til åtte-ti hestar, mot at bygdefolk på skogsarbeid om vinteren fekk fritt losji og stallrom der. | Hjelter fekk gratis tømmer frå [[Skjåk Almenning]] for å byggje ein stall til åtte-ti hestar, mot at bygdefolk på skogsarbeid om vinteren fekk fritt losji og stallrom der. | ||
Skogsdrifta i Billingsdalen har også elles til tider hatt økonomisk betydning for hotellverksemda. Det gjaldt særleg under store tømmerdrifter under og rett etter fyrste verdskrigen. I 1920 var det over 100 tømmerhoggarar i Billingsdalen, ein god del av dei innlosjerte på hotellet, og nå ikkje lenger under skysstasjonavtalen om gratis losji. | Skogsdrifta i Billingsdalen har også elles til tider hatt økonomisk betydning for hotellverksemda. Det gjaldt særleg under store tømmerdrifter under og rett etter fyrste verdskrigen. I 1920 var det over 100 tømmerhoggarar i Billingsdalen, ein god del av dei innlosjerte på hotellet, og nå ikkje lenger under skysstasjonavtalen om gratis losji. Med bakgrunn i denne trafikken vart det opna utsal av forbruksvarer på Pollfoss i 1916, i regi av [[Provianteringsråd|provianteringsrådet]]. | ||
Chr. A. Hjelter døydde i 1926. Ei tid dreiv enkja Magnhild hotellet vidare. Men i 1929 overlet ho det til dottera Kristine og mannen hennar, Robert Bøye. Dei fekk kjøpt tomta, som til da hadde vore festetomt, av Skjåk Almenning. Drifta gjekk ikkje så bra for dei, og verksemda gjekk konkurs to år seinare. Kristine og Robert Bøye byrja da som bureisarar på eit bruk dei kalla Glitne, i skogen litt bortafor Pollfoss, på andre sida av elva. | Chr. A. Hjelter døydde i 1926. Ei tid dreiv enkja Magnhild hotellet vidare. Men i 1929 overlet ho det til dottera Kristine og mannen hennar, Robert Bøye. Dei fekk kjøpt tomta, som til da hadde vore festetomt, av Skjåk Almenning. Drifta gjekk ikkje så bra for dei, og verksemda gjekk konkurs to år seinare. Kristine og Robert Bøye byrja da som bureisarar på eit bruk dei kalla Glitne, i skogen litt bortafor Pollfoss, på andre sida av elva. | ||
Hotellet vart kjøpt av [[Olav Øygard]], som i likskap med Chr. A. Hjelter var gardbrukar og lokalpolitikar i Skjåk. Dotter til Øygard hugsar frå barndomen at dei heldt hotellet oppe mest berre om somrane. Dei hadde nok også litt påsketrafikk, men kapasiteten vart begrensa mellom anna fordi det ikkje var installert omnar på alle romma. | Hotellet vart kjøpt av [[Olav Øygard]], som i likskap med Chr. A. Hjelter var gardbrukar og lokalpolitikar i Skjåk. Dotter til Øygard hugsar frå barndomen at dei heldt hotellet oppe mest berre om somrane. Dei hadde nok også litt påsketrafikk, men kapasiteten vart begrensa mellom anna fordi det ikkje var installert omnar på alle romma. | ||
| Linje 33: | Linje 33: | ||
== Tungvint drift under krigen == | == Tungvint drift under krigen == | ||
[[Bilde:Pollfoss Pellengahr.jpg|thumb|<small>Pollfossen sommaren 1940. Til venstre i biletet: generalløytnant Richard Pellengahr, leiar for det tyske felttoget gjennom Gudbrandsdalen og Østerdalen. Foto: Ukjent</small>.]] | |||
[[Bilde:Pollfoss | |||
Aase Hosar, som gifta seg med Per Hosar og flytta til Pollfoss i 1943, fortel i livsminna sine om heller tungvinte forhold på hotellet på den tida. Fram til 1953 budde familien der året rundt. Dei fyrste åra var det ikkje straum, og vinterstid var det heller ikkje springvatn. Oppvarming gjekk greitt med vedomnar, men det var verre med ljos. Under krigen fekk dei veldig lite parafin til dei mange lampene som skulle til, og stearinljos var slett ikkje å oppdrive. | Aase Hosar, som gifta seg med Per Hosar og flytta til Pollfoss i 1943, fortel i livsminna sine om heller tungvinte forhold på hotellet på den tida. Fram til 1953 budde familien der året rundt. Dei fyrste åra var det ikkje straum, og vinterstid var det heller ikkje springvatn. Oppvarming gjekk greitt med vedomnar, men det var verre med ljos. Under krigen fekk dei veldig lite parafin til dei mange lampene som skulle til, og stearinljos var slett ikkje å oppdrive. | ||
Både under og rett etter krigen vart det ekstra trafikk ved hotellet på grunn av kraftutbygginga og damanlegget i Raudalen. | Både under og rett etter krigen vart det ekstra trafikk ved hotellet på grunn av kraftutbygginga og damanlegget i [[Raudalen]]. | ||
== Straum og lettare tilhøve == | == Straum og lettare tilhøve == | ||
Etter krigen skaffa hotellet seg fyrst eit bensinaggregat til ljos. I 1949 overtok dei eit kraftverk frå Grotli og installerte det nede i Pollfossen. Det gav 36 kilowatt likestraum, og forsynte hotellet og dei to naboane Pollmoen og Glitne. På hotellet heldt | Etter krigen skaffa hotellet seg fyrst eit bensinaggregat til ljos. I 1949 overtok dei eit kraftverk frå Grotli og installerte det nede i Pollfossen. Det gav 36 kilowatt likestraum, og forsynte hotellet og dei to naboane Pollmoen og Glitne. På hotellet heldt den private kraftproduksjonen til ljos, oppvask- og klesvaskemaskin, og ikkje minst kjølerom. Denne ordninga greide seg til midt på 1960-talet, da [[Skjåk kraftverk]] førde straumen fram frå bygda til Pollfoss og Grotli. | ||
[[Bilde:Pollfoss ca 1950.jpg|thumb|<small>Pollfoss hotell ca. 1950. Foto: Ukjent.</small>]] | [[Bilde:Pollfoss ca 1950.jpg|thumb|<small>Pollfoss hotell ca. 1950. Foto: Ukjent.</small>]] | ||
| Linje 85: | Linje 84: | ||
== Galleri == | == Galleri == | ||
<gallery> | <gallery> | ||
Fil:Chr A Hjelter.jpg|thumb|<small>Fyrste eigaren: Chr. A. Hjelter (1850-1926). Han byrja med skysstasjon og bygde hotellet. Foto: Ukjent.</small>. | |||
Fil:Olav Oygard 1885-1960.jpg|thumb|<small>Olav Øygard (1885-1960) åtte Pollfoss 1931-1941. Foto: Ukjent.</small> | |||
Fil:Pollfoss 1941 P Hosar.jpg|thumb|<small>Per Hosar (1917-1989) åtte hotellet 1941-1959. Her avbilda som stolt, nybakt hotelleigar (men ikkje nybakt far - barnevognene tilhøyrde ein gjestande familie).Foto: Ukjent</small>. | |||
Fil:Pollfoss brua 1960.jpg|<small>Gamlebrua over Pollfossen, bilete frå 1958-1960. Foto: Kristian Hosar.</small> | Fil:Pollfoss brua 1960.jpg|<small>Gamlebrua over Pollfossen, bilete frå 1958-1960. Foto: Kristian Hosar.</small> | ||
</gallery> | </gallery> | ||
== Kjelder og litteratur == | == Kjelder og litteratur == | ||
*Gudbrandsdølen 10.10.1916 (om vareutsalet på Pollfoss). | |||
*Hosar, Hans P.: ''Skjåk bygdebok bd. 3 Historia 1798-1914'', Skjåk kommune 1998. (Side 325-333.) | *Hosar, Hans P.: ''Skjåk bygdebok bd. 3 Historia 1798-1914'', Skjåk kommune 1998. (Side 325-333.) | ||
*Hosar, Kristian: ''Strynefjellsvegen 100 år.'' Utgjeve av Statens vegvesen i Oppland og Sogn og Fjordane, 1994. | *Hosar, Kristian: ''Strynefjellsvegen 100 år.'' Utgjeve av Statens vegvesen i Oppland og Sogn og Fjordane, 1994. | ||