Veiledere, Administratorer
9 136
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
Ingen redigeringsforklaring |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{Under arbeid}} | {{Under arbeid}} | ||
'''[[Protoindustri]]''' vart | '''[[Protoindustri]]''' vart ca. 1970 lansert som nemning på ulike former for «industriell» verksemd på landsbygda før den industrielle revolusjonen, dvs. handverksproduksjon og omsetnad organisert som [[heimeindustri]] og [[forlagsverksemd]]. Protoindustrien skil seg frå det tradisjonelle bygdehandverket ved at den er organisert i meir omfattande skala og basert på marknader utanfor bygda/regionen. Den skil seg frå den «eigentlege» industrien (fabrikkproduksjon) ved sitt lågteknologiske produksjonsutstyr, ved sine desentraliserte produksjons- og distribusjonssystem og svakt utvikla arbeidsdeling i produksjonsprosessen. | ||
== Omstridd teori == | == Omstridd teori == | ||
Det var den amerikanske økonomihistorikaren Franklin Mendels (1943- | Det var den amerikanske økonomihistorikaren Franklin Mendels (1943-1988) som utvikla protoindustrialisering som ein historisk modell eller teori. Han nytta uttrykket i doktoravhandlinga si frå 1969, og vann særleg gehør med artikkelen «Proto-industrializatinon: The First Phase of the Industrialization Process» frå 1972.<ref>Journal of Economic History XXXII (1972)</ref> Teorien er omdiskutert. Det gjeld særleg den årsaksforklarande rolla Mendels tillegg protoindustrien i samband med den industrielle revolusjonen. Kritikarane påpeikar at protoindustrien iallfall ikkje var ein nødvendig føresetnad for industrialisering, og at mange av dei mest utprega protoindustrielle områda slett ikkje vart industrialiserte i moderne forstand. | ||
Utgreiingar om proto-industri omhandlar mykje av dei same fenomena som andre har kalla [[den industriøse revolusjonen]], og som historieteori kan dei to omgrepa sjåast som konkurrerande. | Utgreiingar om proto-industri omhandlar mykje av dei same fenomena som andre har kalla [[den industriøse revolusjonen]], og som historieteori kan dei to omgrepa sjåast som konkurrerande. | ||
== Fire hovudtrekk ved protoindustrien == | == Fire hovudtrekk ved protoindustrien == | ||
Baert på ei framstilling av den britiske historikaren L.A. Clarkson<ref>Clarkson, L.A.1985;15-16</ref>) har protoindustrialiseringa følgjande fire hovudkjennemerke: | Baert på ei framstilling av den britiske historikaren L.A. Clarkson<ref>Clarkson, L.A.1985;15-16</ref>) har protoindustrialiseringa følgjande fire hovudkjennemerke: | ||