276 671
redigeringer
m
Robot: Legger til manglende <references />-element
mIngen redigeringsforklaring |
m (Robot: Legger til manglende <references />-element) |
||
| (4 mellomliggende versjoner av 2 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 27: | Linje 27: | ||
== Geografi == | == Geografi == | ||
<onlyinclude> | <onlyinclude> | ||
Risøya har kome frå Nedre | Risøya har kome frå [[Nedre Kvinlog (Kvinesdal gnr. 172)|Nedre Kvinlog]] og grensar dit frå [[Kvina]] ved Gaukesteinen og over heia til skiftet med [[Spikkeland (Kvinesdal gnr. 173)|Spikkeland]] og Øvre Kvinlog. Langs med Kvina går skiftet med [[Engedal (Kvinesdal gnr. 177)|Engedal]], som har mark tvers ovanfor Risøya på Risøymonen. | ||
Risøya er ei øy i Kvina. Kvinas hovudløp går på austsida gjennom Trollfossen, medan det mindre flaumvassløpet, Risøykvitla, i vest møter Kvednebekkjen ovanfor garden og renn over gardsmarka og ut i Kvina. Dette vassløpet, som hadde større vassføring før reguleringa av Kvina, har danna eit lite delta som utgjer storparten av innmarka på Risøya. Utløpet går ut i ei evje, som mellom anna har gitt namnet til ein av dei nærliggande jordteigane, Einaevja. | Risøya er ei øy i Kvina. Kvinas hovudløp går på austsida gjennom Trollfossen, medan det mindre flaumvassløpet, Risøykvitla, i vest møter Kvednebekkjen ovanfor garden og renn over gardsmarka og ut i Kvina. Dette vassløpet, som hadde større vassføring før reguleringa av Kvina, har danna eit lite delta som utgjer storparten av innmarka på Risøya. Utløpet går ut i ei evje, som mellom anna har gitt namnet til ein av dei nærliggande jordteigane, Einaevja. | ||
| Linje 33: | Linje 33: | ||
== Gardsnamnet == | == Gardsnamnet == | ||
Forstavinga; Ris- tyder gjerne eit kratt eller ein kvisthaug, og Oluf Rygh har i sitt verk «Norske Gaardnavne» tolka stavinga slik. Ei anna tyding kan vera «kjempe» som i rise, men denne meininga finn ein sjeldan i namnebruk. | Forstavinga; ''Ris''- tyder gjerne eit kratt eller ein kvisthaug, og Oluf Rygh har i sitt verk «Norske Gaardnavne» tolka stavinga slik. Ei anna tyding kan vera «kjempe» som i rise, men denne meininga finn ein sjeldan i namnebruk. –''øya'' viser til landskapsforma (øy) som ein finn mellom Kvina sine to vassløp. | ||
Offisiell skrivemåte hjå Kartverket er Risøya, men lokal uttale og tradisjon er Risøyne (Fjotland) eller Risøyna (Kvinesdal). Denne forma er ei rest frå norrønt formverk, ey + etterhengt bunde artikkel i akkusativ – ina (ey-ina – øyna) | Offisiell skrivemåte hjå Kartverket er Risøya, men lokal uttale og tradisjon er Risøyne (Fjotland) eller Risøyna (Kvinesdal). Denne forma er ei rest frå norrønt formverk, ey + etterhengt bunde artikkel i akkusativ – ina (ey-ina – øyna) | ||
| Linje 107: | Linje 107: | ||
|} | |} | ||
== Kulturminne == | == Kulturminne == | ||
Fysiske spor etter kvernbruket finn ein i dalen sørvest for garden. I Stemdalen er restar etter ein dam og litt lenger ned eit kvernbruk. Ei undersøking i 2002 viste at restane etter kverna på Risøya ikkje låg i Kvednebekkjen, men i bekken frå Stemtjødna til [[Kvinlaug nedre (Kvinesdal gnr. 172)|Nedre | Fysiske spor etter kvernbruket finn ein i dalen sørvest for garden. I Stemdalen er restar etter ein dam og litt lenger ned eit kvernbruk. Ei undersøking i 2002 viste at restane etter kverna på Risøya ikkje låg i Kvednebekkjen, men i bekken frå Stemtjødna til [[Kvinlaug nedre (Kvinesdal gnr. 172)|Nedre Kvinlog]]. Øvst i dalen ligg også Risøynstølen. Over Risøykvitla blei det støypt ei bru omkring 1930. Vaierane kom frå den nedlagde taubanen til vaskeriet på Knaben gruver. | ||
== Matrikkel == | == Matrikkel == | ||
| Linje 171: | Linje 171: | ||
|} | |} | ||
[[ | [[Kategori:Garder]] | ||
[[ | [[Kategori:Kvinesdal kommune]] | ||
[[ | [[Kategori:Fjotland]] | ||
== Folket på Risøya == | == Folket på Risøya == | ||
| Linje 264: | Linje 264: | ||
- | - | ||
* '''Tore Asbjørnsson (1762-1820)''' | * '''[[Tore Asbjørnsson Risøyne]] (1762-1820)''' | ||
* '''g. 1799 med Ingeborg Olsdotter Knaben (1773-1855)''' | * '''g. 1799 med Ingeborg Olsdotter Knaben (1773-1855)''' | ||
** Ingeborg (1800-1876) g. 1. g. 1825 m. Johannes Larsson Timli i Gyland (1800-) Johannes var kjend som falskmyntnar og tjuv. (Sjå Gyland 1 s. 282) g. 2. g. 1860 m. Gjert Jochum Henrik Himberg Sandvand (1796-1877) Hattemakar. Til Gyland | ** Ingeborg (1800-1876) g. 1. g. 1825 m. Johannes Larsson Timli i Gyland (1800-) Johannes var kjend som falskmyntnar og tjuv. (Sjå Gyland 1 s. 282) g. 2. g. 1860 m. Gjert Jochum Henrik Himberg Sandvand (1796-1877) Hattemakar. Til Gyland | ||
| Linje 271: | Linje 271: | ||
** Ole (1810-1881) g. 1841 m. Ingeborg Persdotter Solli (1819-1881) Sjå bruk 3 | ** Ole (1810-1881) g. 1841 m. Ingeborg Persdotter Solli (1819-1881) Sjå bruk 3 | ||
Tore var | Tore var rosemålar. Han kjøpte garden 1790. | ||
- | - | ||
| Linje 350: | Linje 350: | ||
* '''Søren Olsson (1825-)''' | * '''Søren Olsson (1825-)''' | ||
* '''Anna Olena Olsdotter''' | * '''Anna Olena Olsdotter Krossnes i Avaldsnes (1829-)'''<ref>Lillehammer, Arnvid: ''Bygdebok for Karmøy 2''. Utg. Bygdebokutvalget. Åkrehamn. 1993. {{nb.no|NBN:no-nb_digibok_2018030748050}}, s. 114</ref> | ||
** Olav (1852-) | ** Olav (1852-) | ||
** Reinert Johan (1853-) | ** Reinert Johan (1853-) | ||
** Andreas (1855-) | ** Andreas (1855-) | ||
| Linje 455: | Linje 455: | ||
== Litteratur og kjelder == | == Litteratur og kjelder == | ||
== Referansar == | |||
<references /> | |||