Veiledere, Administratorer
9 136
redigeringer
Mellomlagring
Ingen redigeringsforklaring |
(Mellomlagring) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
: | :Sjå også [[Leksikon:Sølvskatten 1816|artikkel om sølvskatten i Norsk historisk leksikon.]] | ||
[[Sølvskatt og formuesskatt 1816|'''«Sølvskatten 1816»''']] var ikkje ein skatt, men nemninga blir brukt om dei innskota som vart utlikna på landets formuer til eit grunnfond for den nyskipa [[Norges Bank]]. Innskota skulle gjerast i sølv eller gull. Frå fyrst av var håpet at det skulle greie seg med frivillig teikning, men det måtte raskt gjevast opp. Inndrivinga var heimla i lov av 14. juni 1816 (stortingsvedtak 20. mai). På same dag (14. juni, stortingsvedtak 14. mai) kom også ei lov om ein ekstraordinær formues- og næringsskatt med same utlikningsgrunnlaget som bankinnskota. Nemninga «sølvskatt» som festa seg ved det tvungne grunnfondinndrivinga, har truleg bakgrunn i at ein ikkje har skilt klårt mellom dei to nært sambundne pålegga. | [[Sølvskatt og formuesskatt 1816|'''«Sølvskatten 1816»''']] var ikkje ein skatt, men nemninga blir brukt om dei innskota som vart utlikna på landets formuer til eit grunnfond for den nyskipa [[Norges Bank]]. Innskota skulle gjerast i sølv eller gull. Frå fyrst av var håpet at det skulle greie seg med frivillig teikning, men det måtte raskt gjevast opp. Inndrivinga var heimla i lov av 14. juni 1816 (stortingsvedtak 20. mai). På same dag (14. juni, stortingsvedtak 14. mai) kom også ei lov om ein ekstraordinær formues- og næringsskatt med same utlikningsgrunnlaget som bankinnskota. Nemninga «sølvskatt» som festa seg ved det tvungne grunnfondinndrivinga, har truleg bakgrunn i at ein ikkje har skilt klårt mellom dei to nært sambundne pålegga. | ||
| Linje 6: | Linje 6: | ||
== Sølvskatten == | == Sølvskatten == | ||
Grunnfondet | Norges Bank var organisert som eit privat aksjeselskap. Grunnfondet var bestemt til mellom 2 og 3 millionar [[spesidalar]] sølvverdi. Innskota som kom inn av sølvskatten, vart rekna som aksjar, og det vart utferda aksjebrev for alle innskot over 25 spesidalar. For mindre innskot vart det berre gjeve såkalla interimskvitteringar. | ||
Da det innan dei lovbestemte fristane viste seg ikkje å ha kome inn nok kapital på frivillig basis, kunngjorde Kongen den 23. desember 1816 at ein skulle gå til tvungen inndriving. I medhald av denne kunngjeringa skulle den fyrste tredjeparten av utlikna beløp betalast med ein gong, den andre tredjeparten i løpet av mars og april 1817 og resten i juli og august 1817. | |||
Minstesummen for grunnfondet på 2 millionar vart etter stortingsvedtak og kunngjering 29. juni vedteke fordelt slik på landets fem [[Leksikon:Stift|stift]]: | |||
*Akershus: 1 000 000 | *Akershus: 1 000 000 | ||
| Linje 31: | Linje 35: | ||
|} | |} | ||
Og tilsvarande for tinglaga: | Og tilsvarande for tinglaga (landdistrikta): | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
|- | |- | ||
| Linje 88: | Linje 92: | ||
*«Lov, angaaende en Skat paa Formue og Næring, til Inddragelse af en Sum af To Millioner Rigsbankdaler ...», 14. juni 1816, i ''Love, Anordninger etc.'' ved Peter Vogt, 1. bind, Christiania 1817. | *«Lov, angaaende en Skat paa Formue og Næring, til Inddragelse af en Sum af To Millioner Rigsbankdaler ...», 14. juni 1816, i ''Love, Anordninger etc.'' ved Peter Vogt, 1. bind, Christiania 1817. | ||
*«Beslutning av Rigets ordentlige Storthing, ang. de til Rigsbanksedlernes Indløsning paalagte Skatters og det tvungne Bankindskuds Fordeling...», 29. juni 1816, i ''Love, Anordninger etc.'' ved Peter Vogt, 1. bind, Christiania 1817.. | *«Beslutning av Rigets ordentlige Storthing, ang. de til Rigsbanksedlernes Indløsning paalagte Skatters og det tvungne Bankindskuds Fordeling...», 29. juni 1816, i ''Love, Anordninger etc.'' ved Peter Vogt, 1. bind, Christiania 1817.. | ||
*«Kongl. Kundgjørelse, angaaende Oprettelsen af den tvungne Bank», 23. desember 1816, i ''Love, Anordninger etc.'' ved Peter Vogt, 1. bind, Christiania 1817. | |||
[[Kategori:Skatt]] | [[Kategori:Skatt]] | ||
[[Kategori:1816]] | [[Kategori:1816]] | ||