276 671
redigeringer
m
Robot: Legger til manglende <references />-element
(Ny side: {{thumb|No-nb digibok 2013111808064 0884 1.jpg|Seljord Meieri på 1940-talet.|Sætherskar, 1949, s. 882.}} '''Seljord Meieri''' vart starta 19. september 1937 av andelseigarar med or...) |
m (Robot: Legger til manglende <references />-element) |
||
| (8 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{thumb|No-nb digibok 2013111808064 0884 1.jpg|Seljord Meieri på 1940-talet.|Sætherskar, 1949, s. 882.}} | <onlyinclude>{{thumb|No-nb digibok 2013111808064 0884 1.jpg|Seljord Meieri på 1940-talet.|Sætherskar, 1949, s. 882.}} | ||
'''[[Seljord Meieri]]''' vart | '''[[Seljord Meieri]]''' vart skipa som eit andelslag 19. september 1937. Frå byrjinga var ordførar O. L. Bjørge formann i meieriet.</onlyinclude> | ||
==Historikk== | |||
<onlyinclude>Allereie i 1890 vart det skipa eit smørmeieri i [[Seljord kommune]], men dette var berre i drift i nokre få år. Seinare ordna [[Seljord Handelslag]] til eit smørlag som vart ei kjærkomen hjelp i mange år. Fyrst i 1937 vart det skipa eit ordentleg meieri i Seljord.</onlyinclude><ref>Benterud, 1956, s. 47.</ref><onlyinclude> | |||
Meierilaget overtok [[Borgen (Seljord)|Borgen]] frå [[Seljord Sparebank]] sitt konkursbo i 1937. Staten hjalp til med både bidrag og lån. Disponent Benterud var konsulent ved innreiing og montering av kjelleretasjen til meieri. Ein sette også inn utstyr til å lage geitmysost. Meieriet vart meldt inn i mjølkesentralen og fekk ta i mot mjølk og fløte frå 1. februar 1939.</onlyinclude><ref>Benterud, 1956, s. 47.</ref> | |||
Formålet til meieriet var å ta i mot mjølk og mjølkeprodukt frå andelseigarane, og å foredle og omsette produkta til høgste pris. I 1939 produserte meieriet 242.715 kg mjølk.<ref>Sætherskar, 1949, s. 137.</ref> Mengda vaks til 318.248 kg i 1940, i tillegg til 9124 kg setersmør.<ref>Sætherskar, 1949, s. 882ff.</ref> I 1950 mottok meieriet heile 699.722 liter kumjølk.<ref>[http://www.espeland.tv/historie.html Espeland.tv] (lest 1.6.17, kl. 15.00)</ref> Meieribygningen hadde ei grunnflate på 235 m<sup>2</sup>. | |||
Det viste seg snart at Borgen var lite høveleg til meieri, og i 1949 vedtok styret at det måtte byggjast nytt lokale. Styret fekk fullmakt til å kjøpe tomt og å innhente planar og kostnadsoverslag for eit nytt bygg. Seljord kommune overtok Borgen for 70 000 kr, men meieriet fekk halde fram drifta fram til dei kunne flytte inn i ny meieribygning. | |||
Ved årsmøtet i 1952 vedtok ein å setje i gang bygginga etter grunnplanen frå meierikonsulent Rønnevig og teikning av arkitekt Fonahn. Planane vart noko endra i prosessen, og då bygget stod ferdig hadde ein overskride budsjettet noko. Det ferdige meieriet med tomt og maskiner kosta til slutt 500 000 kr.<ref>Benterud, 1956, s. 47.</ref> | |||
Frå 1954 tok meieriet imot geitemjølk for å lage geiteost. | |||
::"Meieriet anbefaler sine produkter. Førsteklasses mjølk, fløte, smør og ost, som alltid er spekket med vitaminer fra fjellbygdas vegetasjon."<ref>Sætherskar, 1949, s. 883.</ref> | |||
===Formenn=== | |||
{{thumb|No-nb digibok 2013111808064 0885 1.jpg|Formenn i Seljord Meieri.|Sætherskar, 1949, s. 883.}} | {{thumb|No-nb digibok 2013111808064 0885 1.jpg|Formenn i Seljord Meieri.|Sætherskar, 1949, s. 883.}} | ||
Gjennom åra var det fleire formenn i meieriet: | Gjennom åra var det fleire formenn i meieriet: | ||
:O. L. Bjørge. (1937) | :O. L. Bjørge. (1937) | ||
: | :Samson Prestegård. (1938-1940) | ||
: | :Erik Goderstad. (1940-1943) | ||
:N. H. Goderstad. (1943- | :N. H. Goderstad. (1943-1947) | ||
:Erik Goderstad (1947-1956) | |||
==Arkiv== | |||
Arkivet etter Seljord Meieri vert oppbevart ved [[Vest-Telemark Museum]]. Sjå [http://arkivportalen.no/side/arkiv/detaljer?arkivId=no-VTM_arkiv_000000002405 lenka] til arkivportalen. | |||
==Kjelder== | ==Kjelder== | ||
Sætherskar, Johs., ''Det Norske Næringsliv 4, Telemark Fylkesleksikon'', Bergen, 1949. | *Benterud, J. E., 'S/L Telemark mjølkesentral gjennom 25 år'', Skien, 1956. [http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2015070908170 Digital utgåve] på [[bokhylla]]. | ||
*Sætherskar, Johs., ''Det Norske Næringsliv 4, Telemark Fylkesleksikon'', Bergen, 1949. [http://urn.nb.no/URN:NBN:no-nb_digibok_2013111808064 Digital utgåve] på bokhylla. | |||
==Referansar== | ==Referansar== | ||
<references /> | |||
[[Kategori:Meieri]] | [[Kategori:Meieri]] | ||
[[Kategori:Seljord kommune]] | [[Kategori:Seljord kommune]] | ||
[[Kategori:Etableringer i 1937]] | [[Kategori:Etableringer i 1937]] | ||
[[Kategori:Telemarksarkivet]] | |||
{{nn}} {{F1}} | |||