Seljord Meieri
Seljord Meieri vart skipa som eit andelslag 19. september 1937. Frå byrjinga var ordførar O. L. Bjørge formann i meieriet.
Historikk
Allereie i 1890 vart det skipa eit smørmeieri i Seljord kommune, men dette var berre i drift i nokre få år. Seinare ordna Seljord Handelslag til eit smørlag som vart ei kjærkomen hjelp i mange år. Fyrst i 1937 vart det skipa eit ordentleg meieri i Seljord.[1]
Meierilaget overtok Borgen frå Seljord Sparebank sitt konkursbo i 1937. Staten hjalp til med både bidrag og lån. Disponent Benterud var konsulent ved innreiing og montering av kjelleretasjen til meieri. Ein sette også inn utstyr til å lage geitmysost. Meieriet vart meldt inn i mjølkesentralen og fekk ta i mot mjølk og fløte frå 1. februar 1939.[2]
Formålet til meieriet var å ta i mot mjølk og mjølkeprodukt frå andelseigarane, og å foredle og omsette produkta til høgste pris. I 1939 produserte meieriet 242.715 kg mjølk.[3] Mengda vaks til 318.248 kg i 1940, i tillegg til 9124 kg setersmør.[4] I 1950 mottok meieriet heile 699.722 liter kumjølk.[5] Meieribygningen hadde ei grunnflate på 235 m2.
Det viste seg snart at Borgen var lite høveleg til meieri, og i 1949 vedtok styret at det måtte byggjast nytt lokale. Styret fekk fullmakt til å kjøpe tomt og å innhente planar og kostnadsoverslag for eit nytt bygg. Seljord kommune overtok Borgen for 70 000 kr, men meieriet fekk halde fram drifta fram til dei kunne flytte inn i ny meieribygning.
Ved årsmøtet i 1952 vedtok ein å setje i gang bygginga etter grunnplanen frå meierikonsulent Rønnevig og teikning av arkitekt Fonahn. Planane vart noko endra i prosessen, og då bygget stod ferdig hadde ein overskride budsjettet noko. Det ferdige meieriet med tomt og maskiner kosta til slutt 500 000 kr.[6]
Frå 1954 tok meieriet imot geitemjølk for å lage geiteost.
- "Meieriet anbefaler sine produkter. Førsteklasses mjølk, fløte, smør og ost, som alltid er spekket med vitaminer fra fjellbygdas vegetasjon."[7]
Formenn
Gjennom åra var det fleire formenn i meieriet:
- O. L. Bjørge. (1937)
- Samson Prestegård. (1938-1940)
- Erik Goderstad. (1940-1943)
- N. H. Goderstad. (1943-1947)
- Erik Goderstad (1947-1956)
Arkiv
Arkivet etter Seljord Meieri vert oppbevart ved Vest-Telemark Museum. Sjå lenka til arkivportalen.
Kjelder
- Benterud, J. E., 'S/L Telemark mjølkesentral gjennom 25 år, Skien, 1956. Digital utgåve på bokhylla.
- Sætherskar, Johs., Det Norske Næringsliv 4, Telemark Fylkesleksikon, Bergen, 1949. Digital utgåve på bokhylla.