Skjåk Almenning - historisk oversyn: Forskjell mellom sideversjoner

Skjåk Almenning - historisk oversyn (vis kilde)

Sideversjonen fra 24. feb. 2012 kl. 09:04

98 byte lagt til , 24. feb. 2012

ingen redigeringsforklaring

Hans P. Hosar

Veiledere, Administratorer

9 134

redigeringer

@@ Linje 163: / Linje 163: @@
 === Skogbruket rasjonalisert og mekanisert ===
-I 1956 vart fyrste [[motorsag|motorsaga]] teken i bruk i Skjåk-ålmenninga, og i byrjinga av 1960-talet hadde  den nye teknikken overteke heilt for handsagene.
+I 1956 vart fyrste [[motorsag|motorsaga]] teken i bruk i Skjåk-ålmenninga, og på byrjinga av 1960-talet hadde  den nye teknikken overteke heilt for handsagene.
 I 1969 kjøpte ålmenninga si fyrste maskin for stammelunning. Traktor og vinsj vart teke i bruk i aukande utstrekning, men hesten var ikkje avleggs i framdrivinga av tømmeret før langt ut i 1970-åra.
@@ Linje 169: / Linje 169: @@
 Borkinga av tømmeret vart frå 1970 gjort maskinelt på sagbruket og ikkje lenger med øks og borkespade ute i hogstfeltet.
-Driftsomlegginga og mekaniseringa gjorde at arbeidsstokken vart redusert. Det vart jamt slutt på sesongpreget over ålmenningsarbeidet. Drifta var frå 1970-åra gjennomført ved ein mindre stab fast- og heilårstilsette arbeidarar.
+Driftsomlegginga og mekaniseringa gjorde at arbeidsstokken vart redusert. Det vart jamt slutt på sesongpreget over ålmenningsarbeidet. Drifta var frå 1970-åra gjennomført ved ein mindre stab faste og heilårstilsette arbeidarar.
 === Modernisert transport ===
@@ Linje 177: / Linje 177: @@
 === Fjellstyre og utmarksbruk ===
-{{thumb høyre|Tverraahytta-Skjaak.jpg|<small>Tverråhytta i Tordalen, ei av Skjåk ålmennings hytter for turgåarar, jegerar og fiskarar. Hytta var opphavleg oppsett i 1941 til for dei som gjette fellesdriftene der. Også før det har det vore gjetarbuer i same området. Foto: Stig Aaboen.</small>}}Til å regulere jakt- og fiskerettar, bruken av beite for tamrein og krøtter og annan bruk av høgfjellet, oppretta ålmenninga eit eige [[fjellstyre]] i 1933. Det var i verksemd til 1964.
+{{thumb høyre|Tverraahytta-Skjaak.jpg|<small>Tverråhytta i Tordalen, ei av Skjåk ålmennings hytter for turgåarar, jegerar og fiskarar. Hytta var opphavleg oppsett i 1941 til for dei som gjette fellesdriftene der. Også før det har det vore gjetarbuer i same området. Foto: Stig Aaboen.</small>}}
+I tidsrommet 1920-1925 var det eit [[fjellstyre]] i bygda, oppnemnt av kommunen i samsvar med [[Fjellova av 1920|Fjellova frå 1920]]. Lova galdt for statsålmenningar. Etter at eigedomsretten til høgfjellet vart tilkjent Skjåk Almenning i 1922, var det eigentleg uaktuelt med eit offentleg oppnemnt fjellstyre i Skjåk.
-Det hadde også tidlegare, i perioden 1920-1925, vore eit fjellstyre. Det var oppnemnt av kommunen i samsvar med Fjellova frå 1920, som eigentleg galdt for statsålmenningar. Etter at eigedomsretten til høgfjellet vart tilkjent Skjåk Almenning, var det uaktuelt med eit offentleg oppnemnt fjellstyre.
+I 1933 oppretta så ålmenninga sjølv eit fjellstyre som hadde til oppgåve å regulere jakt- og fiskerettar, bruken av beite for tamrein og krøtter og annan bruk av høgfjellet. Fjellstyret var i verksemd til 1964.
-Fisken i dei fleste vatna og elvene i ålmenninga er planta på 1900-talet. Fjellstyret saman med Skjåk jeger og fiskarlag (stifta 1942?) sette i gang med fiskekultivering i 1930-åra. Eit klekkeri i Luskvea (i Aurmoen) kom i gang i 1934. Frå 1946 var eit større settefisk anlegg i drift i Botten. Det var i verksemd til 1971 med opp til sju dammar. Fleire stader i bygda, i og utanfor ålmenninga, var det i mindre skala drive klekkeri og settefiskanlegg. Staten i samband med etableringa fjellstova på Grotli hadde byrja så smått allereie i 1870-åra.
+Fisken i dei fleste vatna og elvene i ålmenninga er planta på 1900-talet. Fjellstyret sette i gang med fiskekultivering i 1930-åra. Sidan vart denne verksemda driven i tett samarbeid med Skjåk jeger og fiskarlag (stifta i 1942?). Eit klekkeri i Luskvea (i Aurmoen) kom i gang i 1934. Frå 1946 var eit større settefisk anlegg i drift i Botten. Det var i verksemd til 1971 med opp til sju dammar. Fleire stader i bygda, i og utanfor ålmenninga, var det i mindre skala drive klekkeri og settefiskanlegg. Staten i samband med etableringa fjellstova på Grotli hadde byrja så smått allereie i 1870-åra.
 Fellesgjeting av små- og storfe er kjent frå langt attende på 1800-talet og til ei god stund etter andre verdskrigen. Det foregjekk slik gjeting i Breidalen, Mårådalen, Vetldalen, Tordalen, Føisfjellet, Lendfjellet, rundt Honnsjoen og Råkåvatnet og fleire andre stader.