Veiledere, Administratorer
9 136
redigeringer
→Mellomalder 1050-1537
| Linje 353: | Linje 353: | ||
Kristningsverket og rikssamlinga reknar ein med var nokolunde fullført mot midten av 1000-talet. Frå da av vart Skjåk i tett fellesskap med grannebygda Lom meir og meir integrert i eit riksfemnande kyrkjeleg og verdsleg styrings-, forvaltnings- og rettshandhevande apparat, som del mellom anna av Hamar bispedømme og lagdømmet Eidsivatingslag, og underordna kongelege tenestemenn som syslemannen i Nord-Gudbrandsdalen. Frå 1270-åra galdt [[Landslova]]. Der er det mellom anna pålagt bygdefolket plikt til vedlikehald av vegar. Frå ca. 1400 er det bevart eit dokument som nok peikar attende til ordninga frå høgmellomalderen, og som spesifiserer skjåk- og lomværanes plikter til å halde ved like bruer og vegar i bygdene og over fjellet vestover. Vegen vestover var mellom anna pilgrimsveg til klosteret på [[Selje]]. | Kristningsverket og rikssamlinga reknar ein med var nokolunde fullført mot midten av 1000-talet. Frå da av vart Skjåk i tett fellesskap med grannebygda Lom meir og meir integrert i eit riksfemnande kyrkjeleg og verdsleg styrings-, forvaltnings- og rettshandhevande apparat, som del mellom anna av Hamar bispedømme og lagdømmet Eidsivatingslag, og underordna kongelege tenestemenn som syslemannen i Nord-Gudbrandsdalen. Frå 1270-åra galdt [[Landslova]]. Der er det mellom anna pålagt bygdefolket plikt til vedlikehald av vegar. Frå ca. 1400 er det bevart eit dokument som nok peikar attende til ordninga frå høgmellomalderen, og som spesifiserer skjåk- og lomværanes plikter til å halde ved like bruer og vegar i bygdene og over fjellet vestover. Vegen vestover var mellom anna pilgrimsveg til klosteret på [[Selje]]. | ||
Gjennom dei i alt 16 bevarte mellomalderbreva ([[diplom]]) som vedkjem Skjåk før 1350 (det eldste er frå ca. år 1300) møter vi namngjevne skjåkværar som rettsvitne, jordeigarar og jamvel som politiske aktørar. Det siste gjeld Håkon på Dagsgard og Tore på Gjeilo, som i 1343 møter for biskopen og lagmannen på Hamar som representantar for bygdefolket. Dei protesterer mot ei kyrkjeleg avgift (reidegift) som Tjostolv, prest ved Skjåk og Hove kyrkjer, meiner det er historisk hevd for. | Gjennom dei i alt 16 bevarte mellomalderbreva ([[diplom]]) som vedkjem Skjåk før 1350 (det eldste er frå ca. år 1300) møter vi namngjevne skjåkværar som rettsvitne, jordeigarar og jamvel som politiske aktørar. Det siste gjeld Håkon på Dagsgard og Tore på Gjeilo, som i 1343 møter for biskopen og lagmannen på Hamar som representantar for bygdefolket. Dei protesterer mot ei kyrkjeleg avgift ([[reidegift]]) som Tjostolv, prest ved Skjåk og Hove kyrkjer, meiner det er historisk hevd for. | ||
Dei fyrste | Dei fyrste namngjevne skjåkværane vi i det heile kjenner til, er nemnde i eit diplom frå 1312. Det er brørne Nikulas, Ivar, Eindrid, Arnfinn og Erland på Hove, og Orm, som var prest i bygda. | ||
Busetjinga ekspanderte. | Busetjinga ekspanderte. På byrjinga av 1300-talet kan det ha vore meir enn 120 gardsbruk i Skjåk, i alle grender austfrå iallfall til og med Åbue på sørsida av Otta, og til og med Lykre på nordsida. Lenger vestover er det ikkje prov for fast busetjing, men det er ikkje usannsynleg at det har vore det jamvel i fjelldalar som Åstradalen (ved Liavatnet?) og Billingsdalen (ved Vuluvatnet?). | ||