Skonnert: Forskjell mellom sideversjoner
m (Teksterstatting – «[[Kategori:s» til «[[Kategori:S») |
|||
| (10 mellomliggende versjoner av 4 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|Chapman 1768 Schooner.jpg|Ein typisk [[toppseglskonnert]] frå [[1760-åra]].}}Ein '''[[skonnert]]''' er eit [[sneisegl]]rigga [[seglskip]] med minst to mastrer. Dei tomastra skonnertane skil seg ut frå [[galeas]]ar ved å ha [[stormaster|stormastra]] som aktermaster. Skonnerten som skipstype vart utvikla på [[1600-talet]]. Dei to- og tremasta skonnertane skil seg ut frå [[brigg]]ar og [[bark]]ar ved at [[stormaster|stormastra]] primært er [[sneisegl]]rigga. | <onlyinclude>{{thumb|Chapman 1768 Schooner.jpg|Ein typisk [[toppseglskonnert]] frå [[1760-åra]].}}Ein '''[[skonnert]]''' er eit [[sneisegl]]rigga [[seglskip]] med minst to mastrer. Dei tomastra skonnertane skil seg ut frå [[galeas]]ar ved å ha [[stormaster|stormastra]] som aktermaster. Skonnerten som skipstype vart utvikla på [[1600-talet]]. Dei to- og tremasta skonnertane skil seg ut frå [[brigg]]ar og [[bark]]ar ved at [[stormaster|stormastra]] primært er [[sneisegl]]rigga. | ||
Ein skonnert kan riggast på ei rekkje ulike vis: Den reint sneiseglrigga skonnerten blir kalla [[slettoppar]] og har berre [[gaffelsegl]] og [[stagsegl]]. Slettopparane kunne mot slutten av seglskutetida ha opptil sju mastrer. [[Toppseglskonnert]]en er sneiseglrigga, men har i tillegg eit [[skværsegl]] (råsegl) på [[fokkemaster|fokkemastra]], og ofte òg på [[stormastra]]. | |||
Ein [[skonnertbrigg]] eller [[brigantin]] har to mastrer, med [[skværsegl]]rigg på fokkemastra og sneiseglrigg/gaffelseil på stormastra. Fokkemastra er tredelt med mers og stormastra er todelt med saling som typisk for skonnertriggen. Dette er såleis ein blandingsrigg og han har ôg vorte kalla «hermafroditt-brigg» og «halv-brigg». I [[Noreg|norske]] [[1800-talet|1800-talskjelder]] er skonnertbrigg eller brigantin oftast kalla «skonnert», noko som har ført med seg mange misforståingar. Misforståingane kan vera at ein går ut frå at båten er omrigga, og i leksikon er denne blandingsriggen gjerne fremstilt som rein skonnertrigg.</onlyinclude> | |||
Tremastra skonnertar med skværsegl på fokkemastra og sneiseglrigg elles blir kalla skonnertbark, skonnertskip eller [[barkantin]]. | |||
==Galleri== | ==Galleri== | ||
<gallery widths="200" heights="200"> | <gallery widths="200" heights="200"> | ||
Fil: | Fil:Dirk Antoon Teupken d.y. Skonnert Familiens Haab (bygd Krs 1833).jpg|Skonnert «Familiens Haab», Kristiansund 1833. Måla av Dirk Antoon Teupken d.y. Denne liknar på ein skonnertbrigg ettersom han har breifokk. Fokkemasta er todelt og har saling som typisk for skonnert. | ||
Fil:Schooner Linden.jpg|Mot slutten av seglskutetida vart det vanlegare at skonnertane hadde fleire mastrer og rein [[sneisegl]]rigg. | Fil:Schooner Linden.jpg|Mot slutten av seglskutetida vart det vanlegare at skonnertane hadde fleire mastrer og rein [[sneisegl]]rigg. Utan nokon råtoppsegl og med trekanta toppsegl som her blir dei kalla slettopparar. Her ser vi den tremastra slettopparen ''Linden'' frå [[Mariehamn]] på [[Åland]]. | ||
Fil:Skonnert Enigheden (bygd Krs 1824).jpg| | Fil:Mina Testmann Christiansund 1815.jpg|Skonnertbrigg «Mina Testmann», bygd i [[Christiansund]] i [[1815]] for J.F. Roshouw i [[Trondhjem]]. Somme skonnertbriggar hadde eit mindre gaffelsegl på fokkemastra. Det er likevel ein skonnertbrigg og ikkje ein skonnert ettersom fokkemastra er fullrigga og 3-delt. | ||
Fil: | Fil:Skonnert Enigheden (bygd Krs 1824).jpg|Skonnertbrigg «Enigheden», Kristiansund 1824. Somme skonnertbriggar hadde eit mindre gaffelsegl på fokkemastra. Det er likevel ein skonnertbrigg og ikkje ein skonnert ettersom fokkemastra er fullrigga og 3-delt. | ||
Fil:No-nb digibok 2013102224002 0154 2.jpg|Typisk skonnertbrigg frå siste halvdel av 1800-tallet med stagsegl mellom mastrene. | |||
</gallery> | </gallery> | ||
[[Kategori:Skonnerter| *]] | |||
[[Kategori:Seglfartøy]] | |||
[[ | {{f1}}{{ikke koord}} | ||
[[ | |||
{{f1}} | |||
{{nn}} | {{nn}} | ||
Nåværende revisjon fra 26. nov. 2023 kl. 03:21
Ein skonnert er eit sneiseglrigga seglskip med minst to mastrer. Dei tomastra skonnertane skil seg ut frå galeasar ved å ha stormastra som aktermaster. Skonnerten som skipstype vart utvikla på 1600-talet. Dei to- og tremasta skonnertane skil seg ut frå briggar og barkar ved at stormastra primært er sneiseglrigga.
Ein skonnert kan riggast på ei rekkje ulike vis: Den reint sneiseglrigga skonnerten blir kalla slettoppar og har berre gaffelsegl og stagsegl. Slettopparane kunne mot slutten av seglskutetida ha opptil sju mastrer. Toppseglskonnerten er sneiseglrigga, men har i tillegg eit skværsegl (råsegl) på fokkemastra, og ofte òg på stormastra.
Ein skonnertbrigg eller brigantin har to mastrer, med skværseglrigg på fokkemastra og sneiseglrigg/gaffelseil på stormastra. Fokkemastra er tredelt med mers og stormastra er todelt med saling som typisk for skonnertriggen. Dette er såleis ein blandingsrigg og han har ôg vorte kalla «hermafroditt-brigg» og «halv-brigg». I norske 1800-talskjelder er skonnertbrigg eller brigantin oftast kalla «skonnert», noko som har ført med seg mange misforståingar. Misforståingane kan vera at ein går ut frå at båten er omrigga, og i leksikon er denne blandingsriggen gjerne fremstilt som rein skonnertrigg.
Tremastra skonnertar med skværsegl på fokkemastra og sneiseglrigg elles blir kalla skonnertbark, skonnertskip eller barkantin.
Galleri
Skonnert «Familiens Haab», Kristiansund 1833. Måla av Dirk Antoon Teupken d.y. Denne liknar på ein skonnertbrigg ettersom han har breifokk. Fokkemasta er todelt og har saling som typisk for skonnert.
Mot slutten av seglskutetida vart det vanlegare at skonnertane hadde fleire mastrer og rein sneiseglrigg. Utan nokon råtoppsegl og med trekanta toppsegl som her blir dei kalla slettopparar. Her ser vi den tremastra slettopparen Linden frå Mariehamn på Åland.
Skonnertbrigg «Mina Testmann», bygd i Christiansund i 1815 for J.F. Roshouw i Trondhjem. Somme skonnertbriggar hadde eit mindre gaffelsegl på fokkemastra. Det er likevel ein skonnertbrigg og ikkje ein skonnert ettersom fokkemastra er fullrigga og 3-delt.
Skonnertbrigg «Enigheden», Kristiansund 1824. Somme skonnertbriggar hadde eit mindre gaffelsegl på fokkemastra. Det er likevel ein skonnertbrigg og ikkje ein skonnert ettersom fokkemastra er fullrigga og 3-delt.
Typisk skonnertbrigg frå siste halvdel av 1800-tallet med stagsegl mellom mastrene.
.jpg)
.jpg)
