Veiledere, Administratorer, Skribenter
34 043
redigeringer
m
wikismåtteri
Ingen redigeringsforklaring |
m (wikismåtteri) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>'''[[Stefan Frich]]''' (fødd 17. desember [[1844]] i [[Hjørundfjord]], død 14. mars [[1927]] i [[Fåberg]]) var skulemann, redaktør, forfattar og nynorskforkjempar. Han dreiv i 30 år [[Friskulen i Fåberg|friskule i Fåberg]] (nå [[Lillehammer kommune]]). Både religiøst, pedagogisk og politisk sett var Frich sterkt påverka av grundtvigianismen og [[Christopher Bruun]]. Språkpolitisk var han ein forkjempar for større innverknad frå austlandsmåla i landsmålet/nynorsken.</onlyinclude> | <onlyinclude>'''[[Stefan Frich]]''' (fødd 17. desember [[1844]] i [[Hjørundfjord]], død 14. mars [[1927]] i [[Fåberg]]) var skulemann, redaktør, forfattar og nynorskforkjempar. Han dreiv i 30 år [[Friskulen i Fåberg|friskule i Fåberg]] (nå [[Lillehammer kommune]]). Både religiøst, pedagogisk og politisk sett var Frich sterkt påverka av grundtvigianismen og [[Christopher Bruun]]. Språkpolitisk var han ein forkjempar for større innverknad frå austlandsmåla i landsmålet/nynorsken.</onlyinclude> | ||
== Familie == | == Familie == | ||
Foreldra var Gjert Jansen Frich (1803-1863) og Ambrosia von Krogh (1807-1865). Stefan var den nest yngste i ein syskenflokk på sju. | Foreldra var Gjert Jansen Frich (1803-1863) og Ambrosia von Krogh (1807-1865). Stefan var den nest yngste i ein syskenflokk på sju. | ||
Oppveksten hadde han i Hjørundfjord (nå [[Ørsta kommune]]) og i [[Hegra]] (nå [[Stjørdal kommune]]), der faren var sokneprest. | Oppveksten hadde han i Hjørundfjord (nå [[Ørsta kommune]]) og i [[Hegra]] (nå [[Stjørdal kommune]]), der faren var sokneprest. | ||
Stefan Frich levde ugift heile livet. | Stefan Frich levde ugift heile livet. | ||
== Utdanning == | == Utdanning == | ||
Som 13-åring tok han til ved [[Trondheim katedralskol|Katedralskulen i Trondheim]]. Her vart han introdusert for grundtvigianismen i kyrkjelyden til [[Fredrik Nannestad Wexelsen]] i [[Bakklandet]] sokn. | Som 13-åring tok han til ved [[Trondheim katedralskol|Katedralskulen i Trondheim]]. Her vart han introdusert for grundtvigianismen i kyrkjelyden til [[Fredrik Nannestad Wexelsen]] i [[Bakklandet]] sokn. | ||
| Linje 20: | Linje 16: | ||
Våren 1873 hadde Frich eit kortare opphald på [[Askov folkehøgskule]] på Jylland, og reiste deretter rundt på studietur til andre danske folkehøgskular, friskular og grundtvigianske miljø elles. | Våren 1873 hadde Frich eit kortare opphald på [[Askov folkehøgskule]] på Jylland, og reiste deretter rundt på studietur til andre danske folkehøgskular, friskular og grundtvigianske miljø elles. | ||
== Friskule og offentlege verv i Fåberg == | == Friskule og offentlege verv i Fåberg == | ||
Frich starta sin eigen [[Friskulen i Fåberg|friskule i Fåberg]] den 20. september 1874. Han dreiv denne i nær 30 år. | Frich starta sin eigen [[Friskulen i Fåberg|friskule i Fåberg]] den 20. september 1874. Han dreiv denne i nær 30 år. | ||
| Linje 29: | Linje 23: | ||
Frich var heradskasserar i Fåberg frå 1893 til 1911. | Frich var heradskasserar i Fåberg frå 1893 til 1911. | ||
== Målmannen, redaktøren og forfattaren == | == Målmannen, redaktøren og forfattaren == | ||
Frich vart overtydd landsmålsmann i studietida, der han mellom vanka i krinsen rundt [[Olaus Fjørtoft]]. Frich var med på å stifte [[Det norske samlaget]] i 1868. | Frich vart overtydd landsmålsmann i studietida, der han mellom vanka i krinsen rundt [[Olaus Fjørtoft]]. Frich var med på å stifte [[Det norske samlaget]] i 1868. | ||
| Linje 42: | Linje 34: | ||
I 1908 gav han ut ei eiga barnebok: ''Smaafolk''. Han omsette forteljingar av Zakarias Topelius og eit par engelske barnebøker. Elles omsette han to islendingasoger, nemleg Laksdøla og Soga um Bjørn Hitdølakappe. I 1922 gav han ut ei bok med livsminne, dikt, forteljingar og artiklar: ''Fraa arbeidslivet mitt''. | I 1908 gav han ut ei eiga barnebok: ''Smaafolk''. Han omsette forteljingar av Zakarias Topelius og eit par engelske barnebøker. Elles omsette han to islendingasoger, nemleg Laksdøla og Soga um Bjørn Hitdølakappe. I 1922 gav han ut ei bok med livsminne, dikt, forteljingar og artiklar: ''Fraa arbeidslivet mitt''. | ||
== Litteratur og kjelder == | == Litteratur og kjelder == | ||
* Gaukstad, Øystein: ''Stefan Frich'', hefte utg. på [[Kongsvinger]] 1945, forkorta utgåve i ''Årbok for Gudbrandsdalen 1947''. | * Gaukstad, Øystein: ''Stefan Frich'', hefte utg. på [[Kongsvinger]] 1945, forkorta utgåve i ''Årbok for Gudbrandsdalen 1947''. | ||
* Haraldseid, J.: | * Haraldseid, J.: «Fire portrett» i ''Vårt norske morsmål. Austmannalaget 1899-1959'', utg. av Opplandske Målkontor, Elverum 1959. | ||
[[Kategori:Personer fra Lillehammer kommune]] | [[Kategori:Personer fra Lillehammer kommune]] | ||