Veiledere, Administratorer
9 136
redigeringer
Lenker, språkpuss
(→Litteratur og kjelder: Meir litteratur) |
(Lenker, språkpuss) |
||
| Linje 15: | Linje 15: | ||
Frich tok examen artium i 1862, og byrja rett etter på filologistudiar i Christiania. Han fekk vanskar med studiefinansieringa da faren døydde året etter, og var huslærar hjå [[Hornemann]] på [[Reins kloster]] i eit par år. I 1865 var han attende i Christiania og heldt fram med studiane. Samstundes arbeidde han som lærar ved [[Balchens Døveinstitut]], og dreiv privatundervisning for artianarar. | Frich tok examen artium i 1862, og byrja rett etter på filologistudiar i Christiania. Han fekk vanskar med studiefinansieringa da faren døydde året etter, og var huslærar hjå [[Hornemann]] på [[Reins kloster]] i eit par år. I 1865 var han attende i Christiania og heldt fram med studiane. Samstundes arbeidde han som lærar ved [[Balchens Døveinstitut]], og dreiv privatundervisning for artianarar. | ||
Etter å ha blitt sterkt oppglødd av Christopher Bruuns vidgjetne foredragsserie i Studentersamfundet i 1870, braut Frich av studiane og tok til på Bruuns folkehøgskule i [[Sel]] i november same året. Der var han både elev og lærar. Han følgde med skulen da den flytta til Gausdal i 1871 | Etter å ha blitt sterkt oppglødd av Christopher Bruuns vidgjetne foredragsserie i [[Studentersamfundet]] i 1870, braut Frich av studiane og tok til på Bruuns folkehøgskule i [[Sel]] i november same året. Der var han både elev og lærar. Han følgde med skulen da den flytta til Gausdal i 1871, og underviste der mellom anna i islandsk historie, geografi og rekning. Han heldt også ei lang rekkje laurdagsførelesingar om nyare politiske tilhøve. | ||
For å greie opp med gjeld etter studieåra, tok Frich huslærarpost hjå familien [[Cappelen]] på [[Ulefoss]] eit par års tid. | For å greie opp med gjeld etter studieåra, tok Frich huslærarpost hjå familien [[Cappelen]] på [[Ulefoss]] eit par års tid. | ||
| Linje 24: | Linje 24: | ||
== Friskule og offentlege verv i Fåberg == | == Friskule og offentlege verv i Fåberg == | ||
Frich starta sin eigen [[Friskulen i Fåberg|friskule i Fåberg]] den 20. september 1874. Han dreiv denne i nær 30 år | Frich starta sin eigen [[Friskulen i Fåberg|friskule i Fåberg]] den 20. september 1874. Han dreiv denne i nær 30 år. | ||
Enda om friskulen til Frich var omstridd i bygda, hadde han tillit som medlem i skulekommisjonen/skulestyret der mest samanhengande frå 1884 til 1915. Han var formann 1890-1893 og 1904-1909. | Enda om friskulen til Frich var omstridd i bygda, hadde han tillit som medlem i skulekommisjonen/skulestyret der mest samanhengande frå 1884 til 1915. Han var formann 1890-1893 og 1904-1909. | ||
| Linje 33: | Linje 33: | ||
== Målmannen, redaktøren og forfattaren == | == Målmannen, redaktøren og forfattaren == | ||
Frich vart overtydd landsmålsmann i studietida, der han mellom vanka i krinsen rundt [[Olaus Fjørtoft]]. Frich var med å stifte [[Det norske samlaget]] i 1868. | Frich vart overtydd landsmålsmann i studietida, der han mellom vanka i krinsen rundt [[Olaus Fjørtoft]]. Frich var med på å stifte [[Det norske samlaget]] i 1868. | ||
Han var og med og stifta [[Austmannalaget]] i 1899, ein felles målsamskipnad for [[Hedmark]] og det meste av [[Oppland]]. Han sat i styret der i 15 år og var leiar | Han var og med og stifta [[Austmannalaget]] i 1899, ein felles målsamskipnad for [[Hedmark]] og det meste av [[Oppland]]. Han sat i styret der i 15 år, og var leiar i åra 1903-1906 og 1910-1912. Frich ivra for å gjere landsmålet meir talemålnært, og dermed også med større tilfang frå austnorske målføre. Målsynet sitt gjorde han særleg utførleg greie for i dei to skriftene ''Maalspørsmaalet og det nye Norge'' (1906) og ''Eitt einaste riksmål i landet. Nokre tankar om måltilstandet vårt'' i 1926. | ||
Frich var med og skipa [[Fåberg mållag]] i 1900 og [[Mesna mållag]]1911. Han var også med da [[Dølaringen]], kom til i 1914. Det var ein målsamskipnad for heile Gudbrandsdalen | Frich var med og skipa [[Fåberg mållag]] i 1900 og [[Mesna mållag]]1911. Han var også med da [[Dølaringen]], kom til i 1914. Det var ein målsamskipnad for heile Gudbrandsdalen. | ||
Eit par år redigerte Frich venstrebladet [[Framgang]] som kom ut på [[Lillehammer]]. Frå 1911 til 1921 var han redaktør i [[Bonden]], ei vekeavis som Austmannalaget gav støtte til. Der arbeidde han nært saman med folk som [[Olav Aukrust]], [[Jakob Haraldseid]], [[Martinus Høgaasen]], [[Ivar Kleiven]] og andre. | Eit par år redigerte Frich venstrebladet [[Framgang]] som kom ut på [[Lillehammer]]. Frå 1911 til 1921 var han redaktør i [[Bonden]], ei vekeavis som Austmannalaget gav støtte til. Der arbeidde han nært saman med folk som [[Olav Aukrust]], [[Jakob Haraldseid]], [[Martinus Høgaasen]], [[Ivar Kleiven]] og andre. | ||
I 1908 gav han ut ei eiga barnebok: ''Smaafolk''. Han omsette forteljingar av Zakarias Topelius og eit par engelske barnebøker. Elles omsette han to islendingasoger, nemleg Laksdøla og Soga um Hitdølakappe. I 1922 gav han ut ei bok med livsminne, dikt, forteljingar og artiklar: ''Fraa arbeidslivet mitt''. | I 1908 gav han ut ei eiga barnebok: ''Smaafolk''. Han omsette forteljingar av Zakarias Topelius og eit par engelske barnebøker. Elles omsette han to islendingasoger, nemleg Laksdøla og Soga um Bjørn Hitdølakappe. I 1922 gav han ut ei bok med livsminne, dikt, forteljingar og artiklar: ''Fraa arbeidslivet mitt''. | ||
| Linje 48: | Linje 48: | ||
* Gaukstad, Øystein: ''Stefan Frich'', hefte utg. på [[Kongsvinger]] 1945, forkorta utgåve i ''Årbok for Gudbrandsdalen 1947''. | * Gaukstad, Øystein: ''Stefan Frich'', hefte utg. på [[Kongsvinger]] 1945, forkorta utgåve i ''Årbok for Gudbrandsdalen 1947''. | ||
* Haraldseid, J.: "Fire portrett" i Vårt norske morsmål. Austmannalaget 1899-1959, utg. av Opplandske Målkontor, Elverum 1959. | * Haraldseid, J.: "Fire portrett" i ''Vårt norske morsmål. Austmannalaget 1899-1959'', utg. av Opplandske Målkontor, Elverum 1959. | ||
[[Kategori:Personer fra Lillehammer kommune]] | [[Kategori:Personer fra Lillehammer kommune]] | ||