Trondheims len: Forskjell mellom sideversjoner

Trondheims len (vis kilde)

Sideversjonen fra 5. sep. 2019 kl. 10:32

4 byte fjernet , 5. sep. 2019

→‎Trondheims len 1503–1537: Litt korrektur. Treng gjennomgang.

Olve Utne

Veiledere, Administratorer

114 951

redigeringer

@@ Linje 5: / Linje 5: @@
 == Trondheims len 1503&ndash;1537 ==
-Det gamle stridsspørsmålet om kyrkja sine privilegiar blussa opp att mellom erkebiskopen og høvedsmannen på [[Bergenhus]], [[Jørgen Hanssøn]]. Då erkebiskop [[Erik Valkendorf]] forlot landet utnytta Hanssøn derfor høvet til å styrke Bergenhus len ved å leggje under seg erkebiskopens forleningar i [[Trøndelag]]. Annekteringa blei kortliva; med [[Kristian II]]s fall i [[1523]] fall Trøndelags len igjen under erkebiskopen i [[Nidaros]], som no heitte [[Olav Engelbrektsson]].
+Det gamle stridsspørsmålet om kyrkja sine privilegiar blussa opp att mellom erkebiskopen og høvedsmannen på [[Bergenhus]], [[Jørgen Hanssøn]]. Da erkebiskop [[Erik Valkendorf]] forlot landet utnytta Hanssøn derfor høvet til å styrke Bergenhus len ved å leggje under seg erkebiskopens forleningar i [[Trøndelag]]. Annekteringa blei kortliva; med [[Kristian II]]s fall i [[1523]] fall Trøndelags len igjen under erkebiskopen i [[Nidaros]], som no heitte [[Olav Engelbrektsson]].
-Frpå slutten av [[1520-årene|1520-åra]] var lena ustabile over heile landet. I løpet av få år kunne eit len bli teke og gitt, erobra og tilbakekalla, og Trondheim var ikkje ett unntak. Då erkebiskopen var i unåde i [[1528]] blei [[Gauldal]] og [[Sparbu]] gitt til ein holsteinar ved navn Follert Svynn mot ein årleg avgift på 40 gullgylden, medan Trøndelag og Trondheim by blei gitt til hans bror Sivert mot ein avgift på 100 rhinske gylden.
+Frå slutten av [[1520-årene|1520-åra]] var lena ustabile over heile landet. I løpet av få år kunne eit len bli teke og gitt, erobra og tilbakekalla, og Trondheim var ikkje ett unntak. Då erkebiskopen var i unåde i [[1528]] blei [[Gauldal]] og [[Sparbu]] gitt til ein holsteinar ved navn Follert Svynn mot ein årleg avgift på 40 gullgylden, medan Trøndelag og Trondheim by blei gitt til hans bror Sivert mot ein avgift på 100 rhinske gylden.
-Det ser imidlertid ikkje ut til at dei nokon sinne tok over av lena i praksis, for i følge regnskapsbøkene av [[1529]] er det fremdeles erkebiskopen Engelbrektsson som svarer kongen for de overførte lenene. Året etter blei kongen og erkebiskopen forsont, og kongen fornya erkebiskopen sitt lensbrev. I [[1532]] blei Gauldal og Sparbu nok ein gong overdratt, denne gang til ein danske, Otto Stigssøn, men heller ikkje dette ser ut til å ha fått nokre praktiske følgjer. I realiteten satt Engelbrektsson som eigenmektig lensherre heilt fram til han blei fordreven av [[reformasjonen]].
+Det ser imidlertid ikkje ut til at dei nokon sinne tok over av lena i praksis, for ifølgje regnskapsbøkene av [[1529]] er det framleis erkebiskopen Engelbrektsson som svarer kongen for dei overførte lena. Året etter blei kongen og erkebiskopen forsont, og kongen fornya erkebiskopen sitt lensbrev. I [[1532]] blei Gauldal og Sparbu nok ein gong overdratt, denne gang til ein danske, Otto Stigssøn, men heller ikkje dette ser ut til å ha fått nokre praktiske følgjer. I realiteten satt Engelbrektsson som eigenmektig lensherre heilt fram til han blei fordreven av [[reformasjonen]].
 I [[1532]] vart Erkebispegarden herja og brent av danske troppar. Erkebiskopen, som i praksis òg var lensherre og høvedsmann, trekte seg da tilbake til [[Steinvikholm slott]], og lenet kom til å bli heitande Steinvikholms len en tid.