Veiledere, Administratorer
114 951
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
(→Språk) |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 21: | Linje 21: | ||
<onlyinclude><includeonly>[[Fil:1850 Tysfjord komm.png|thumb|80px]]</includeonly> | <onlyinclude><includeonly>[[Fil:1850 Tysfjord komm.png|thumb|80px]]</includeonly> | ||
'''[[Tysfjord kommune]]''' ({{bokm.}}/{{nyn.}}) eller '''Divtasvuona suohkan''' ({{lules.}}) er ein kommune i [[Nordland fylke]]. Kommunen vart utskilt frå [[Lødingen kommune|Lødingens herred]] i [[1869]]. Regionsmessig sett ligg kommunen i brytningspunktet mellom [[Salten]] og [[Ofoten]]. Kommunen grensar til [[Lødingen kommune|Lødingen]] i [[Vesterålen]] over [[Vestfjorden]] i nordvest, til [[Hamarøy kommune|Hamarøy]] i Salten i sørvest og til [[Ballangen kommune|Ballangen]] i Ofoten i nordaust. I aust grensar kommunen også til [[Jokkmokks kommun|Jokkmokk]] og [[Gällivare kommun|Gällivare]] i [[Norrbottens län]] i Sverige. Tysfjord kommune utgjer kjerneområdet for [[lulesamisk]] språk i Noreg og ligg under [[Forvaltningsområdet for samisk språk]]. Det lulesamiske språksenteret [[Árran (Tysfjord)|Árran]] ligg på [[Drag (Tysfjord)|Drag]] i Tysfjord kommune. </onlyinclude> | '''[[Tysfjord kommune]]''' ({{bokm.}}/{{nyn.}}) eller '''Divtasvuona suohkan''' ({{lules.}}) er ein kommune i [[Nordland fylke]]. Kommunen vart utskilt frå [[Lødingen kommune|Lødingens herred]] i [[1869]]. Regionsmessig sett ligg kommunen i brytningspunktet mellom [[Salten]] og [[Ofoten]]. Kommunen grensar til [[Lødingen kommune|Lødingen]] i [[Vesterålen]] over [[Vestfjorden]] i nordvest, til [[Hamarøy kommune|Hamarøy]] i Salten i sørvest og til [[Ballangen kommune|Ballangen]] i Ofoten i nordaust. I aust grensar kommunen også til [[Jokkmokks kommun|Jokkmokk]] og [[Gällivare kommun|Gällivare]] i [[Norrbottens län]] i Sverige. Tysfjord kommune utgjer kjerneområdet for [[lulesamisk]] språk i Noreg og ligg under [[Forvaltningsområdet for samisk språk]]. Det lulesamiske språksenteret [[Árran (Tysfjord)|Árran]] ligg på [[Drag (Tysfjord)|Drag]] i Tysfjord kommune. </onlyinclude> | ||
== Administrasjonshistorie == | |||
I 1589 låg Tysfjorden under [[Lødingen prestegjeld]]. I [[1838]] vart ''Lødingen Formandsskabsdistrict'', seinare kalla [[Lødingen herred]] oppretta med same grensene som prestegjeldet. Tysfjorden vart eige kyrkjesokn i [[1857]], og soknet vart utskilt frå Lødingen som eige prestegjeld ti år etter, i [[1867]]. I [[1869]] vart Tysfjordens herred utskilt frå Lødingens herred med same grensene som kyrkjesoknet. | |||
== Folk og språk == | == Folk og språk == | ||
| Linje 26: | Linje 29: | ||
Den norske dialekten i Tysfjorden ligg i skjeringspunktet mellom [[saltværing]], [[vesteråling]] og [[ofoting]]. Dialekten manglar [[tjukk l]] i likheit med vesteråling og ofoting, og ubestemt form eintal av svake hokjønnsord ender normalt på ''-a'' (ei vekka, ei jenta) som i vesteråling og ofoting. I bestemt form ender både sterke og svake hokjønnsord på ''-a'' (''boka'', ''bøtta''), i likheit med alle dialektane frå [[Nordfold]] og nordover. Det er gjerne [[apokope]] i infinitiv av verb (''å vær'', ''å vett'') i likheit med [[saltværing]] og [[lofotværing]] og i nokon grad vesteråling. | Den norske dialekten i Tysfjorden ligg i skjeringspunktet mellom [[saltværing]], [[vesteråling]] og [[ofoting]]. Dialekten manglar [[tjukk l]] i likheit med vesteråling og ofoting, og ubestemt form eintal av svake hokjønnsord ender normalt på ''-a'' (ei vekka, ei jenta) som i vesteråling og ofoting. I bestemt form ender både sterke og svake hokjønnsord på ''-a'' (''boka'', ''bøtta''), i likheit med alle dialektane frå [[Nordfold]] og nordover. Det er gjerne [[apokope]] i infinitiv av verb (''å vær'', ''å vett'') i likheit med [[saltværing]] og [[lofotværing]] og i nokon grad vesteråling. | ||
== Media == | == Media == | ||