29 014
redigeringer
ordna lenke
(ordna lenke) |
|||
| Linje 41: | Linje 41: | ||
[[Bilde:Kalkomnen på flakke.jpg|thumb|Kalkomn på Flakke, Tysnes i Hordaland. Kalkomnen var i drift frå tidleg på 1870-talet og fram til 1902. Omnen er i dag restaurert. (Ukjend)]]Ein av dei eldste næringsvegane i Tysnes er [[kalkbrenning]]. Berggrunnen sør i kommunen er rik på kalk, og mange av gardane frå Onarheim og søretter brende kalk alt frå 1300-talet. Kalken vart mykje nytta til husbygging, og utvinninga heldt fram heilt til byrjinga av 1900-talet. Kvar gong det var storbrann i Bergen, tente kalkleverandørane godt på gjenoppbygginga. I dag er det få prov att etter denne verksemda, men like ved vegen frå Onarheim til [[Hodnaneset]] finst det ein restaurert kalkomn som var i drift frå midten av 1800-talet fram til omlag 1900. Nemnast må også marmorbrota som oppstod som ein liten «industri» allereie på 1600-talet, då på [[Seløyo]]. | [[Bilde:Kalkomnen på flakke.jpg|thumb|Kalkomn på Flakke, Tysnes i Hordaland. Kalkomnen var i drift frå tidleg på 1870-talet og fram til 1902. Omnen er i dag restaurert. (Ukjend)]]Ein av dei eldste næringsvegane i Tysnes er [[kalkbrenning]]. Berggrunnen sør i kommunen er rik på kalk, og mange av gardane frå Onarheim og søretter brende kalk alt frå 1300-talet. Kalken vart mykje nytta til husbygging, og utvinninga heldt fram heilt til byrjinga av 1900-talet. Kvar gong det var storbrann i Bergen, tente kalkleverandørane godt på gjenoppbygginga. I dag er det få prov att etter denne verksemda, men like ved vegen frå Onarheim til [[Hodnaneset]] finst det ein restaurert kalkomn som var i drift frå midten av 1800-talet fram til omlag 1900. Nemnast må også marmorbrota som oppstod som ein liten «industri» allereie på 1600-talet, då på [[Seløyo]]. | ||
Frå denne tida må ikkje minst [[skottehandelen]] omtalast. Handelen med Skottland var omfattande. Det var først og fremst tømmer som vart eksportert herfrå. Mange stader på Tysnes vart bygdene snauhogde for skog. Og ikkje minst var kontakten med [[Shetland]] tett – særleg gjennom dei såkalla [[hjeltabåtane]] som vart bygde her og frakta i «halvfabrikata» til Shetland og sett saman der. Båtbyggjarkunsten stod høgt på Tysnes og utvikla seg til ein tradisjon som vart halden vedlike heilt inn i vår eiga tid. I denne perioden vart det også sett opp store vassager kringom på Tysnesøya og [[Reksteren]]. | Frå denne tida må ikkje minst [[Skottehandelen i Sunnhordland|skottehandelen]] omtalast. Handelen med Skottland var omfattande. Det var først og fremst tømmer som vart eksportert herfrå. Mange stader på Tysnes vart bygdene snauhogde for skog. Og ikkje minst var kontakten med [[Shetland]] tett – særleg gjennom dei såkalla [[hjeltabåtane]] som vart bygde her og frakta i «halvfabrikata» til Shetland og sett saman der. Båtbyggjarkunsten stod høgt på Tysnes og utvikla seg til ein tradisjon som vart halden vedlike heilt inn i vår eiga tid. I denne perioden vart det også sett opp store vassager kringom på Tysnesøya og [[Reksteren]]. | ||
Ei rik ætt heldt til i Gjersvik på 1600-talet – [[Haard]]-familien. Den danskfødde [[Else Tronds]] og den skotskætta mannen hennar, [[Anders Mowat]], budde her. Dei hadde også eigedomar på Shetland. Seinare flytta dei til Hovland. Dette vart setegarden for sonen [[Axel Mowatt]], den rikaste mannen på Vestlandet på den tida. Han hadde ei dotter, Karen, som vart gift med [[Ludvig Rosenkrantz]]. Ho var kanskje den rikaste arvingen i Noreg på det tidspunktet, han ein utarma dansk adelsmann. Alt før den nye heimen deira, slottet i [[Rosendal]], var blitt opphøgd til baroni var eigedomen pantsett heilt opp til pipa. | Ei rik ætt heldt til i Gjersvik på 1600-talet – [[Haard]]-familien. Den danskfødde [[Else Tronds]] og den skotskætta mannen hennar, [[Anders Mowat]], budde her. Dei hadde også eigedomar på Shetland. Seinare flytta dei til Hovland. Dette vart setegarden for sonen [[Axel Mowatt]], den rikaste mannen på Vestlandet på den tida. Han hadde ei dotter, Karen, som vart gift med [[Ludvig Rosenkrantz]]. Ho var kanskje den rikaste arvingen i Noreg på det tidspunktet, han ein utarma dansk adelsmann. Alt før den nye heimen deira, slottet i [[Rosendal]], var blitt opphøgd til baroni var eigedomen pantsett heilt opp til pipa. | ||