Veiledere, Administratorer
9 134
redigeringer
Mellomlagring
(Mellomlagring) |
(Mellomlagring) |
||
| Linje 73: | Linje 73: | ||
Sjoa renn fyrst i nordleg, så i austleg og til slutt i søraustleg retning ned gjennom Heidalen, til den munnar ut i Gudbrandsdalslågen ved Sjoa jernbanestasjon. I seinare år har Sjoa vorte kjend for raftingsport og andre opplevingsaktivitetar. | Sjoa renn fyrst i nordleg, så i austleg og til slutt i søraustleg retning ned gjennom Heidalen, til den munnar ut i Gudbrandsdalslågen ved Sjoa jernbanestasjon. I seinare år har Sjoa vorte kjend for raftingsport og andre opplevingsaktivitetar. | ||
== Historie == | |||
Vågå var alt frå førhistorisk tid og langt ut i [[tidleg moderne tid]] eit maktsentrum innan regionen. Det er indikasjonar på at tingstaden «Liufærvang» i Vågå, kanskje ved garden som i dag heiter Lye og den staden som framleis blir kalla Tingsvaet, har vore møteplass for eit større distrikt, kanskje heile Nord-Gudbrandsdalen. Det opphavlege namnet på Vågå prestegard, [[Ullinsvin]], peikar mot ein førkristen kultstad. | |||
Kristendomen kan meir eller mindre presist daterast til 1021, da Olav den heilage kom frå Lesja, samla bøndene frå heile Ottadalen og baud dei ta ved den nye trua. Dei eldste delane av Vågå-kyrkja kan vere frå ei stavkyrkje frå 1100-talet. | |||
På garden [[Sandbu]] høyrer vi om [[lendmann|lendmenn]] og [[Leksikon:Ridder|riddarar]] ut gjennom mellomalderen. Den fyrste kjende frå kjeldene er [[Ivar gamle (Gjesling)]] på kong Sverres tid på slutten av 1100-talet. Sandbu vart sete for syslemannen i Gudbrandsdalen i høgmellomalderen. | |||
== Kjende personar frå Vågå == | |||
*[[Edvard Storm]] (1749–1794), lyriker | |||
*[[Ole Haagenstad]] (1775–1866), stortingsrepresentant | |||
*[[Hans Peter Schnitler Krag]] (1794–1855), «Vågåpresten», sette i gang fastskule i Vågå, som fekk eit særs ggodt rennome | |||
*[[Jo Gjende]] (1794–1884), reinsjeger, fjellmann, fritenkjar | |||
*[[Peder Knudsen]] (1819–1853), komponist og organist (Jeg er så glad hver julekveld) | |||
*[[Ole Herman Krag]] (1837–1916), son av «Vågåpresten», oppfinner av geværet [[Krag-Jørgensen]] | |||
*[[August Reymert]] (1851–1932), no-amer. advokat, m.a. president i Det norsk-amerikanske handelskammer i USA, sentral da geværet Krag-Jørgensen vart innført til USA i 1892. | |||
*[[Ivar Kleiven]] (1854–1934), lokalhistorikar og folkeminnesamlar | |||
*[[Jo Visdal]] (1861–1923), treskjerer og bilethoggar | |||
*[[Anton Ryen]] (1894–1968), bonde, offiser og stortingsrepresentant (Bondepartiet) 1945-1957 | |||
*[[Ragnvald Skrede]] (1904–1983), lyrikar | |||
*[[Ola Opheim]] (1920–2003), spelemann | |||
*[[Syver Berge]] (1939–), stortingsrepresentant (SP) 1989-1993 | |||
*[[Haakon Blankenborg]] (1955–), stortingsrepresentant (AP) 1981-2005, ambassadør i Beograd | |||
*[[Arne Brimi]] (1957–), kokk | |||
*[[Rune Øygard]] (1959–), politikar og ordførar | |||
== Referansar == | == Referansar == | ||