Kjeldearkiv:Lestebenk
Lestebenken, tilårskomen, stutthalt og motteten (møllspist). Han har sikkert mykje å fortelja. Siste åra har han hatt eit tvilsamt opphald, vekkstua under taket i eit uthus. I yngre år var han, etter det som er fortalt, del av innventaret på kjøkkenet. Når benken var på kjøkkenet så må det sjåast i samanheng med slik det var før 1900, og kanskje ein del år etter også. Vinterkveldane var det berre kjøkkenet som var oppvarma. Det fall då naturleg at litt skoreparasjon vart gjort der. Ledige stunder skulle nyttast.
Eit hol på framsida, kan tyde på at ein pode frå seinare generasjonar har styrt litt på eiga hand. Benken hyste (innheldt) sko-lestane, og det gjer han framleis. Tidlegare generasjonar laga sine «fotformsko» på desse lestane. Lest er altså ein mal eller modell, og den har litt ymse fasongar og fleire størrelsar. Kor elegant, - ja det er no opp til augene som ser. I tidlegare tider og til ut i 1950-åra, var det vel viktigast å ha sko.
På rista har lesten eit laust stykke. Det er festa med ein skrue. Når lesten er i ein sko som høver, sit han nokså fast. Ved å ta bort stykket på rista, vert det lettare å få ut lesten. Då lirkar ein lestekroken ned langs sida på lesten, og vrir kroken inn i holet på sida over helen. Er det trangt så brukar ein varsemd, elles kan ein lett sprenge saumane, serleg på finsko.
Lestane var også i bruk når sko skulle reparerast. Ved halvsoling av både randsydde og pinnasko, måtte solen på skoen oppbløytast i vatn over natta. Det same var det med soleleret ein skulle bruka. Då var både skoen og solen bearbeidande. Lesten heldt forma på skoen, det vart også eit meir handterbart arbeidsstykke. For å halda både sko og lest medan ein gjorde arbeidet, så klemde ein alt fast mellom knea.
Slik det etter kvart har vorte er det mest ingen ting som skal reparerast. Alt skal kastast når noko feilar. Då er det gjerne ikkje så rart at lestebenken let motten (møllen) overta, slik bilda syner.
Bilder
Her er eit utval i lestar, store og små. Nokre ekstra små, som nok var skapa der og då, til ein barnesko som skulle ordnast.
Her er lestekroken huka inn i lesten, slik ein gjer når ein skal draga lesten ut av skoen.
Benken og eit utval sko-lestar, berre til ære for fotografen.
Innvendig er benken slik. Her skal sko-lestane stablast ned i. Forige gang dei var henta opp, var det neppe for fotografering.
