Veiledere, Administratorer, Skribenter
34 043
redigeringer
overskrifter og litt layout
(Prøver ei litt meir omfattande kortfatta tekst) |
(overskrifter og litt layout) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{thumb|Austefjorden_vestover_fra_Gjersdalshornet.jpg|Austefjorden vestover frå Gjersdalshornet.|Oddvar Høydalsvik|2007}} | |||
{{thumb|Strom utsnittAustefjorden.gif|[[Hans Strøm]]: Kart over Austefjorden 1762.}} | {{thumb|Strom utsnittAustefjorden.gif|[[Hans Strøm]]: Kart over Austefjorden 1762.}} | ||
'''[[Austefjorden (Volda)|Austefjorden]]''' er både nemninga på inste delen av [[Voldsfjorden]] (innafor [[Furneset]] etter kartet) og eit bygdelag i Volda kommune. Bygdelaget består ifølge den nye [[Voldasoga|Busetnadssoga]] av dei mindre grendene / skulekrinsane [[Follabygda]] (Håvik krins), Fyrde, Kalvassbygda ([[Kalvatn]]) og [[Årset]]. Fyrde er sentrum i bygdelaget mellom anna med [[Austefjord kyrkje]] og [[Austefjord skule]]. | '''[[Austefjorden (Volda)|Austefjorden]]''' er både nemninga på inste delen av [[Voldsfjorden]] (innafor [[Furneset]] etter kartet) og eit bygdelag i [[Volda kommune]]. Bygdelaget består ifølge den nye [[Voldasoga|Busetnadssoga]] av dei mindre grendene / skulekrinsane [[Follabygda]] (Håvik krins), Fyrde, Kalvassbygda ([[Kalvatn]]) og [[Årset]]. Fyrde er sentrum i bygdelaget mellom anna med [[Austefjord kyrkje]] og [[Austefjord skule]]. | ||
Tidlegare var dette eit halvemål-(alvemål)område og skal ein tru dei munnlege overleveringane var her frå gamalt ei tredeling: Austefjorden (Haustefjårinj), innom Furneset. Inste Austefjorden (Hinste Haustefjårinj), innom Årsetøya og aller inste Austefjorden (Hallje hinste Haustefjårinj), frå utløpet av | Tidlegare var dette eit halvemål-(alvemål)område og skal ein tru dei munnlege overleveringane var her frå gamalt ei tredeling: Austefjorden (Haustefjårinj), innom Furneset. Inste Austefjorden (Hinste Haustefjårinj), innom Årsetøya og aller inste Austefjorden (Hallje hinste Haustefjårinj), frå utløpet av «Mørevassdraget»«utsagn» i Pøyten/utløpet av Fyrdselva til grensebusetnad i Volda kommune, Bueide og Osdalen. | ||
==Busetnad og arbeid == | |||
Busetnaden har i hovedsak vore på gardar, småbruk og ein del plassar under bruka. For dei fleste familier gav jordbruket for lite inntekt til familia, derfor var mennene oftast borte store deler av året for å skaffe inntekt i tillegg til gardsdrifta, i hovedsak fiske, fangst og anleggsarbeid. Langpendling, til dømes fleire år i gongen i Amerika rundt 1900 var ikke uvanleg. | Busetnaden har i hovedsak vore på gardar, småbruk og ein del plassar under bruka. For dei fleste familier gav jordbruket for lite inntekt til familia, derfor var mennene oftast borte store deler av året for å skaffe inntekt i tillegg til gardsdrifta, i hovedsak fiske, fangst og anleggsarbeid. Langpendling, til dømes fleire år i gongen i Amerika rundt 1900 var ikke uvanleg. | ||
| Linje 10: | Linje 12: | ||
Frå 1880 har her vore ein god del småindustri. Frå nokre av desse har det vorte etablert bedrifter for produksjon av trevarer/møblar, singel og sand, betongvarer, betonganlegg og båtar. Her har og vore fleire entrepenørar som har sysselsett mange menneske i lange perioder. | Frå 1880 har her vore ein god del småindustri. Frå nokre av desse har det vorte etablert bedrifter for produksjon av trevarer/møblar, singel og sand, betongvarer, betonganlegg og båtar. Her har og vore fleire entrepenørar som har sysselsett mange menneske i lange perioder. | ||
Samferdsel har gjenom alle tider vore tema: På fjorden har det vore brukt båt når fjorden var open, om vinteren var fjordisen et | ==Samferdsel== | ||
Samferdsel har gjenom alle tider vore tema: På fjorden har det vore brukt båt når fjorden var open, om vinteren var fjordisen et «meinbegse» sa dei gamle. Verhardt var det andre tider på året og: Å ro eller sigle for eitt nes i gongen, var uttrykk som vart brukt. Så var her ei tid det gjekk rutebåt og det kom etter kvart betre vegar. Rundt 1960, då bilen hadde vorte eit vanleg framkomstmiddel stod det eit skilt på Andaneset i Volda med omlag denne teksta: ''Austefjordvegen, sjå opp for: Isras, snøras, steinras (og tilføya for hand), takras''. Då er det ikkje å undrast på at lensmannen som ein gong på 1950-talet stoppa ein kar som ikkje var heilt edru fekk dette svaret på kvifor: ''«Eg vil gjerne sjå den mannen i augene som torer å køyre her edru»''. Vegane fekk ei kraftig oppdatering utover 1960- og 1970-talet og siste bygdene fekk vegutløysing. Men fonnene var der framleis. Fleire Austefjordingar har drive undervising i bilkøyring av sine på denne måten: ''«Eine auga skal du bruke til å sjå på vegen, den andre skal brukast til å fylgje med om noko lever oppom vegen»'', stort sett fonner i ei eller anna form. I 2009 var det oppstart på [[Kvivsvegen]] etter ca. 150 år med diskusjon, (Austefjordvegen har bytt namn til Kvivsvegen) endeleg er akseptabel fonnsikring prioritert. | |||
For meir informasjon om Austefjordingane sin aktivitet: | For meir informasjon om Austefjordingane sin aktivitet: | ||
| Linje 23: | Linje 26: | ||
Bilde:Reitane(Volda)_og_Hjorthaug_mot_N.jpg|Reitane Hjorthaug. 2005 | Bilde:Reitane(Volda)_og_Hjorthaug_mot_N.jpg|Reitane Hjorthaug. 2005 | ||
Bilde:Aarsetoya (Volda) mot N.JPG|Aarsetøya. 2007 | Bilde:Aarsetoya (Volda) mot N.JPG|Aarsetøya. 2007 | ||
Bilde:Sunndal_(Volda)_og_Nesbygda_mot_E.JPG|Sundal Nesbygda. 2007 | Bilde:Sunndal_(Volda)_og_Nesbygda_mot_E.JPG|Sundal Nesbygda. 2007 | ||
Bilde:Eidsnakken (Volda) mot E.JPG|Kalvatn. 2009 | Bilde:Eidsnakken (Volda) mot E.JPG|Kalvatn. 2009 | ||
| Linje 40: | Linje 42: | ||
* ''Busetnadssoga for Volda. Band 3: Høydalen - Austefjorden - Hjartåbygda''. Volda kommune 2007. | * ''Busetnadssoga for Volda. Band 3: Høydalen - Austefjorden - Hjartåbygda''. Volda kommune 2007. | ||
[[Kategori: Volda kommune | [[Kategori:Volda kommune]] | ||
[[Kategori:Fjorder i Møre og Romsdal | [[Kategori:Fjorder i Møre og Romsdal]] | ||
[[Kategori:Grender og bygdelag i Møre og Romsdal | [[Kategori:Grender og bygdelag i Møre og Romsdal]] | ||