323 355
redigeringer
m
Teksterstatting – «[[kategori:» til «[[Kategori:»
m (Teksterstatting – «[[kategori:» til «[[Kategori:») |
|||
| (7 mellomliggende versjoner av 4 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 7: | Linje 7: | ||
| bildetekst = | | bildetekst = | ||
| historisknavn = | | historisknavn = | ||
| kommunenummer = | | kommunenummer = 4613 | ||
| fylke = [[ | | fylke = [[Vestland fylke|Vestland]] | ||
| administrasjonssenter = [[Svortland]] | | administrasjonssenter = [[Svortland]] | ||
| grunnlagt = 1838 | | grunnlagt = 1838 | ||
| Linje 17: | Linje 17: | ||
| annet = | | annet = | ||
}} | }} | ||
<onlyinclude><includeonly>[[Fil:1219 Bomlo komm.png|thumb|80px]]</includeonly>'''[[Bømlo kommune]]''' er ein øykommune i [[Hordaland]]. Dei største øyane er [[Bømlo]], [[Goddo]] og [[Moster]]. Kommunen omfattar óg omkring tusen andre øyer, holmar og skjer. De tidlegare kommunane [[Bremnes kommune|Bremnes]] og [[Moster kommune|Moster]] vart innlemma i 1963, og i 1995 | <onlyinclude><includeonly>[[Fil:1219 Bomlo komm.png|thumb|80px]]</includeonly>'''[[Bømlo kommune]]''' er ein øykommune i [[Vestland fylke]] (før 1. januar 2020 i [[Hordaland]]). Dei største øyane er [[Bømlo]], [[Goddo]] og [[Moster]]. Kommunen omfattar óg omkring tusen andre øyer, holmar og skjer. De tidlegare kommunane [[Bremnes kommune|Bremnes]] og [[Moster kommune|Moster]] vart innlemma i 1963, og i 1995 vart øyane [[Aga]], [[Agasøster]], [[Vikøy (Bømlo)|Vikøy]], [[Selsøy]] og [[Gisøy]] overførd frå [[Fitjar kommune|Fitjar]]. Administrasjonssenteret er [[Svortland]]. | ||
Flest arbeidsplassar finn ein i industrien, særlig i maskinproduksjon og næringsmiddelindustri. Men jordbruk og fiske er óg viktig; Bømlo er nest størst i | Flest arbeidsplassar finn ein i industrien, særlig i maskinproduksjon og næringsmiddelindustri. Men jordbruk og fiske er óg viktig; Bømlo er nest størst i tidlegare Hordaland fylke på fiske etter [[Bergen kommune|Bergen]].</onlyinclude> | ||
== Historie == | == Historie == | ||
Namnet kjem av norrønt Bymbil, i slektskap med nynorsk bembel, "navle" eller "mage", her i tydinga "tjukk, oppsvulma", dvs. ruvande. | Namnet kjem av norrønt Bymbil, i slektskap med nynorsk bembel, "navle" eller "mage", her i tydinga "tjukk, oppsvulma", dvs. ruvande. | ||
Historia på desse kantar er rik og går langt tilbake i tid. Steinkyrkja ved [[Mosterhamn]] vart truleg bygd kring 1150 på tuftene av ei endå eldre kyrkje, som etter tradisjonen skal ha vore bygd av [[Olav Tryggvason]] på slutten av 990-åra. Det var her [[Olav Haraldsson]] etablerte det norske kyrkjesamfunnet med den kristenretten han sette på rikstinget i 1024. Hendinga vert i dag markert med [[Mostraspelet]], som kvart år vert vist på [[Moster Amfi]]. I 1995 var det ei stor markering på Moster for innføringa av kristendommen i Noreg. Her finn ein minnesteinar over Olav Tryggvason, Olav den heilage og biskop Grimkjell. | Historia på desse kantar er rik og går langt tilbake i tid. Steinkyrkja ved [[Mosterhamn]] vart truleg bygd kring 1150 på tuftene av ei endå eldre kyrkje, som etter tradisjonen skal ha vore bygd av [[Olav Tryggvason]] på slutten av 990-åra. Det var her [[Olav Haraldsson]] etablerte det norske kyrkjesamfunnet med den kristenretten han sette på [[Mostertinget|rikstinget]] i 1024. Hendinga vert i dag markert med [[Mostraspelet]], som kvart år vert vist på [[Moster Amfi]]. I 1995 var det ei stor markering på Moster for innføringa av kristendommen i Noreg. Her finn ein minnesteinar over Olav Tryggvason, Olav den heilage og biskop [[Grimkjell biskop|Grimkjell]]. | ||
Søraust på Moster har det vore både marmor- og kalksteinsbrot. På [[Hespriholmen]] nordvest for [[Espevær]] var det ein regulær steinindustri i steinalderen, der grønstein i store mengder vart utvunne til våpen og reidskap. På [[Lykling]] på vestsida av øya Bømlo var det drift etter gull av tre gruveselskap i perioden 1884-1910. På det meste var nærare 500 mann i arbeid her, og resultatet vart over 200 kg reint gull. | Søraust på Moster har det vore både marmor- og kalksteinsbrot. På [[Hespriholmen]] nordvest for [[Espevær]] var det ein regulær steinindustri i steinalderen, der grønstein i store mengder vart utvunne til våpen og reidskap. På [[Lykling]] på vestsida av øya Bømlo var det drift etter gull av tre gruveselskap i perioden 1884-1910. På det meste var nærare 500 mann i arbeid her, og resultatet vart over 200 kg reint gull. | ||
Kommunen vart oppretta i 1916, då den dåverande [[Finnås]] kommune vart delt i tre: [[Moster]], [[Bømlo]] og [[Bremnes]]. I 1963 vart desse tre kommunane igjen slått saman, no under namnet Bømlo. Sine noverande grenser fekk kommunen i 1995, då den vart utvida ved at øyane [[Aga]] og [[Agasøster]] i nordaust og [[Vikøy]], [[Selsøy]] og [[Gisøy]] i nord vart overført frå [[Fitjar kommune]]. Kommunevåpenet viser eit sjøblad i sølv på raud botn, som skal symbolisera vassliljen som er svært vanleg i tjern og vatn kringom i kommunen, men dei tre blada symboliserer også dei tre tidlegare kommunane som utgjer dagens kommune. | Kommunen vart fyrst oppretta i 1916, då den dåverande [[Finnås]] kommune vart delt i tre: [[Moster]], [[Bømlo]] og [[Bremnes]]. I 1963 vart desse tre kommunane igjen slått saman, no under namnet Bømlo. Sine noverande grenser fekk kommunen i 1995, då den vart utvida ved at øyane [[Aga]] og [[Agasøster]] i nordaust og [[Vikøy]], [[Selsøy]] og [[Gisøy]] i nord vart overført frå [[Fitjar kommune]]. Kommunevåpenet viser eit sjøblad i sølv på raud botn, som skal symbolisera vassliljen som er svært vanleg i tjern og vatn kringom i kommunen, men dei tre blada symboliserer også dei tre tidlegare kommunane som utgjer dagens kommune. | ||
[[Bømlo kystlag]] held til i kommunen. [[Langevåg fyrstasjon]] var aktivt frå 1855 til 1896. | [[Bømlo kystlag]] held til i kommunen. [[Langevåg fyrstasjon]] var aktivt frå 1855 til 1896. | ||
| Linje 34: | Linje 34: | ||
[[Torsby kommun|Torsby]] i [[Sverige]] er ein av dei nordiske venskapskommunane til Bømlo. | [[Torsby kommun|Torsby]] i [[Sverige]] er ein av dei nordiske venskapskommunane til Bømlo. | ||
{{ | ==Litteratur og kjelder== | ||
*Holm-Olsen, Inger Marie: ''Bømlo i førhistorisk tid''. Utg. Historisk museum, Universitetet i Bergen med stønad frå Bømlo kommune. 1972. | |||
*Hovland, Kari Shetelig m.fl.: ''Bømlo bygdebok''. Utg. Bømlo kommune. 1972-1989. | |||
*{{SNL-artikkel|https://snl.no/B%C3%B8mlo|Bømlo}} | |||
[[ | |||
[[Kategori:Bømlo kommune| ]] | |||
{{nn}} | |||