Fron kommune
Det har trolig ikke vært gjort noen endringer på artikkelen den siste uka. I så fall kan denne markeringa fjernes, men sjekk redigeringshistorikken og eventuelt diskusjonssida først.
Fron kommune i Gudbrandsdalen vart fyrst oppretta med innføringa av formannskapslovene i 1837, men alt i 1852 vart han delt i Nord- og Sør-Fron. I 1966 bestemte Stortinget at Fron igjen skulle bli ein samla kommune. Også denne gongen varte fellesskapet berre ei stutt tid, og i 1977 vart Fron delt på nytt.
Fron kommune 1966-77
Storkommunen Fron var eit resultat av etterkrigstidas arbeid med ny kommunestruktur for Noreg. Talet på kommunar sank frå 744 til 442. Stortinget sette i 1946 ned ein komité som skulle sjå på kommuneinndelinga, den såkalla Scheikomiteen, og mange stader foreslo han å slå saman kommunar. Nokon storkommune i Fron forelo komiteen derimot ikkje, men kommunestyret i Sør-Fron var ikkje framandt for tanken. Saka vart lagt på vent til 1964.
Da tok Oppland fylke opp att tanken om ein samla Fronskommune. Det viktigaste argumentet var at kommunane hadde fått nye oppgåver, mellom anna knytta til skule, sosialstell og utbygging av infrastruktur. akgrunnen for storkommunen. Fron kommune tilsvarte det gamle Fron prestegjeld, Fron historielag og andre organisasjonar batt saman. Stortingsvedtak trass i lokal motstand alt før han vart oppretta. Sterkast motstand i Sør-Fron, ikkje minst fordi dei kommunale kontora vart flytta til Vinstra i Nord-Fron.
Oppløysinga av Fron kommune er eit av dei relativt få døma (i alt ti) på reversering av dei mange kommunesamanslåingane på 1960-talet. På grunn av sterk motstand lokalt vart i 1976/1977 m.a. storkommunane Fron, Os/Tolga, Ringerike/Hole og Eidfjord kommune/Ullensvang oppløyste, Ørskog (delt i Skodje, Ørskog og Stordal), Sula (opphavelig Borgund, Ålesund frå 1964, eigen kommune 1977), Stryn, Brønnøy, Moskenes, Salangen. (Nokre andre stader var det motstand, men han vann ikkje fram, til dømes Brandbu i på Hadeland). Desse kommunane har vorte kalla skilsmissekommunar (Jenssen m.fl. 1974).
Motstanden mot storkommunane var sterkast i utkantane av dei nye einingane, særleg der ein mindre kommune vart samanslegen med ein stor. Avstanden til kommunesenteret vart større. Motstanden hadde nok samanheng med desentraliseringsbølgja på 1970-talet, i kjølvatnet av EEC-kampen.