Gerson Karpol: Forskjell mellom sideversjoner

'''[[Gerson Karpol]]''' (f. [[27. januar]] [[1865]] i noverande [[Litauen]]; d. 1947), òg skrive ''Gerson Karpel'' og ''Gernos Karpol'', var ein [[Litauen|litauisk]]-fødd, [[jødedom|jødisk]] handelsmann og gardbrukar som kom til [[Norge]] i [[1890-åra]] og er nemnt i [[Den israelitiske menighed]]s protokoll i [[1897]]. Under anleggstida til [[Raumabanen]] frå 1913 av dreiv Gerson ein butikk i [[Verma]] øvst i [[Romsdalen]]. Frå [[1918]] til [[andre verdskrigen]] dreiv han og familien eit gardsbruk på [[Harpefoss]] i [[Sør-Fron kommune]] i [[Gudbrandsdalen]]. Gerson og kona Jette overlevde krigen, men alle dei tre borna deira vart deporterte og drepne av nazistane vinteren 1942/43. Gerson og Jette døydde i 1947 og vart gravlagde på [[Helsfyr gravlund]] i [[Oslo kommune|Oslo]]. </onlyinclude>

Gerson og Jette flytta til [[Oslo kommune|Kristiania]] ca. 1896/97 og er nemnt i protokollen til [[Den israelitiske menighed]] i 1897. Gerson er der oppgjeven å vera ''handlende''. I [[folketeljinga 1900]] budde dei i [[Rådhusgata (Drammen)|Raadhusgaden 78]] i [[Drammen kommune|Drammen]], og i [[folketeljinga 1910]] var dei busett i Kristiania att &mdash; no i [[Wilses gate (Oslo)|Wilsesgate 6]]. Under folketeljinga er Gerson oppgjeven til stades både der og, som ''reisende handelsmand'', på [[Pollfoss hotell|Hotel Polfos]] i [[Skjåk kommune|Skjåk]].

Jette og Gerson fekk tre born:

Samuel og foreldra dreiv garden fram til [[deportasjonen av jødene|arrestasjonane og deportasjonane]] i [[1942]]. Samuel vart arrestert i oktober og Klara og Esther tidleg i november. Alle borna vart deporterte med [[DS «Donau»]] den [[26. november]] [[1942]] og drepne der same vinteren. Gerson og Jette vart òg arrestert i januar 1943. På grunn av helsa &mdash; Jette var senil alt i 1940, og Samuel hadde kraftig isjas og ein fot med frostsår som det gjekk koldbrann i &mdash; vart begge først innlagt på [[Ullevål sykehus|Ullevål]] da dei kom til Oslo, men Gerson vart overført til [[Bredtvedt]] da han kom seg noko. Seinare vart dei sendt til kaia for deportasjon med [[SS «Donau»]], men ein tysk oberst protesterte fordi han meinte dei ikkje hadde helse til reisa. Dei vart etterkvart sendt til gamleheimen på Hundorp, der dei overlevde krigen.  

{{nn}}