323 357
redigeringer
m
Teksterstatting – «kategori:Foreninger» til «»
(Ny side: '''Gudbrandsdal Historielag''' vart skipa i 1919. Det var eitt av fleire regionale historielag i Oppland og Hedmark som på den tida vart organiserte under sterk innverknad …) |
m (Teksterstatting – «kategori:Foreninger» til «») |
||
| (12 mellomliggende versjoner av 6 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
'''[[Gudbrandsdal Historielag]]''' vart skipa i [[1919]]. Det var eitt av fleire regionale historielag i [[Oppland]] og [[Hedmark]] som på den tida vart organiserte under sterk innverknad av lokalhistorisk interesserte akademikarar med [[Oluf Kolsrud]] i spissen. | <onlyinclude>'''[[Gudbrandsdal Historielag]]''' vart skipa i [[1919]]. Det var eitt av fleire regionale historielag i [[Oppland]] og [[Hedmark]] som på den tida vart organiserte under sterk innverknad av lokalhistorisk interesserte akademikarar med [[Oluf Kolsrud]] i spissen. | ||
Føremålet for laget er etter gjeldande vedtekter «å vekkje og nøre interessa for den heimlege kulturarven og soga i bygd og by, å samle og ta vare på verdfulle folkeminne og å gje ut eller yte stønad til utgjeving av bøker og skrifter med kulturhistorisk og lokalhistorisk innhald». (Uendra sidan 1951.) | Føremålet for laget er etter gjeldande vedtekter «å vekkje og nøre interessa for den heimlege kulturarven og soga i bygd og by, å samle og ta vare på verdfulle folkeminne og å gje ut eller yte stønad til utgjeving av bøker og skrifter med kulturhistorisk og lokalhistorisk innhald». (Uendra sidan 1951.) | ||
Utgjeving av lokal- og regionalhistoriske skrifter har stått sentralt så lenge laget har eksistert. Frå 1930-åra har den vissaste einskildoppgåva vore å gje ut [[Årbok for Gudbrandsdalen]] saman med [[Dølaringen]]. Ei hovudsak ved verksemda i dag er å fungere som paraplyorganisasjon for dei lokale historie- og heimbygdslaga i [[Gudbrandsdalen]]. I følgje årsmeldinga for 2008 bestod medlemsstokken da av 12 lokale historielag i dalen. Vedtektene gjev rom for både einskildpersonar og lag som medlemmer (2010). | Utgjeving av lokal- og regionalhistoriske skrifter har stått sentralt så lenge laget har eksistert. Frå 1930-åra har den vissaste einskildoppgåva vore å gje ut [[Årbok for Gudbrandsdalen]] saman med [[Dølaringen]]. Ei hovudsak ved verksemda i dag er å fungere som paraplyorganisasjon for dei lokale historie- og heimbygdslaga i [[Gudbrandsdalen]]. I følgje årsmeldinga for 2008 bestod medlemsstokken da av 12 lokale historielag i dalen. Vedtektene gjev rom for både einskildpersonar og lag som medlemmer (2010).</onlyinclude> | ||
== Byrjinga == | == Byrjinga == | ||
Gudbrandsdal Historielag vart stifta på [[Maihaugen]] den 21. juni 1919. Initiativet kom frå [[Fælleskomiteen for Hedemarkens historie]], som i eit brev til ei rekkje | Gudbrandsdal Historielag vart stifta på [[Maihaugen]] den 21. juni 1919. Initiativet kom frå [[Fælleskomiteen for Hedemarkens historie]], som i eit brev til ei rekkje presumptivt interesserte personar og institusjonar oppmoda til å danne ein samskipnad i Gudbrandsdalen som kunne vere med å gje ut årsskriftet [[Bygd og Bonde]]. Dosent Oluf Kolsrud frå Fælleskomiteen, som også vart redaktør for Bygd og Bonde, var ein viktig aktør på stiftingsmøtet til Gudbrandsdal historielag. Mange kjende menn frå heile dalen og frå [[Lillehammer]] by skreiv seg under på innkallinga til stiftingsmøtet, mellom andre [[Olav Aukrust]], [[Ivar Kleiven]], [[Anders Sandvig]], redaktør [[Johan Filseth]], stortingsmennene [[Erik Enge]] og [[O.T. Gillebo]], seinare stortingsmann [[Axel Thallaug]], [[Stefan Frich]] og [[Erling Bjørnson]]. | ||
Fyrste leiaren i Gudbrandsdal Historielag vart pensjonert sokneprest [[G.F. Gunnersen]] frå Lillehammer, som også hadde vore ei drivkraft i førebuingane. Med seg i det fyrste styret fekk han Ivar Kleiven ([[Vågå]]), [[Jon Harildstad]] ([[Fron]]), [[John Mæhlum]] ([[Ringebu]]) og [[Simen A. Jørstad]] ([[Fåberg]]). Varamenn var [[Rolv Øygard]] ([[Skjåk]]), [[Bjørner Vigerust]] ([[Dovre]]). Axel Thallaug (Lillehammer), O.T. Gillebo og Erik Enge. | Fyrste leiaren i Gudbrandsdal Historielag vart pensjonert sokneprest [[G.F. Gunnersen]] frå Lillehammer, som også hadde vore ei drivkraft i førebuingane. Med seg i det fyrste styret fekk han Ivar Kleiven ([[Vågå]]), [[Jon Harildstad]] ([[Fron]]), [[John Mæhlum]] ([[Ringebu]]) og [[Simen A. Jørstad]] ([[Fåberg]]). Varamenn var [[Rolv Øygard]] ([[Skjåk]]), [[Bjørner Vigerust]] ([[Dovre]]). Axel Thallaug (Lillehammer), O.T. Gillebo og Erik Enge. | ||
Den fyrste formålsparagrafen, gjeldande til 1951, lydde: | Den fyrste formålsparagrafen, gjeldande til 1951, lydde: | ||
{{sitat|Gudbrandsdalens historielag har til formål at vække sansen for bondekultur og bygdehistorie i Gudbrandsdalen, at fremme forskning av samme, økonomisk at støtte utgivelsen av verker til belysning av disse emner samt at utgi eller delta i utgivelsen av et historisk tidsskrift til fremme herav.}} | |||
Medlemstalet kom raskt opp i 200-300. | Medlemstalet kom raskt opp i 200-300. | ||
Under aktiv medverknad frå Gudbrandsdal Historielag vart det i åra 1928-1932 danna lokale historielag for alle bygdene i Gudbrandsdalen. | Under aktiv medverknad frå Gudbrandsdal Historielag vart det i åra 1928-1932 danna lokale historielag for alle bygdene i Gudbrandsdalen. | ||
== Utgjevingsverksemd og samarbeid med Dølaringen == | == Utgjevingsverksemd og samarbeid med Dølaringen == | ||
Økonomien i byrjinga var etter måten god. Attåt medlemskontingenten kom det tilskot mellom anna frå heradsstyra og sparebankane i dalen. Dette gjorde det mogleg med støtte både til Bygd og bonde og til større utgjevingar som [[Hans Kraabøl]]s ''Slegter og Gaarder i Gausdal'' (utgjeve 1922 på grunnlag av | Økonomien i byrjinga var etter måten god. Attåt medlemskontingenten kom det tilskot mellom anna frå heradsstyra og sparebankane i dalen. Dette gjorde det mogleg med støtte både til Bygd og bonde og til større utgjevingar som [[Hans Kraabøl]]s ''Slegter og Gaarder i Gausdal'' (utgjeve 1922 på grunnlag av Kraabøls manuskript frå 1820-åra) og ''[[Gerhard Schøning]]s reiser gjennom Gudbrandsdalen'' (1926). | ||
I 1935 skipa laget eit forlag, [[Gudbrandsdal boklag]]. Dette gjekk i stå under krigen. | I 1935 skipa laget eit forlag, [[Gudbrandsdal boklag]]. Dette gjekk i stå under krigen. | ||
| Linje 48: | Linje 46: | ||
*1996-1999: Jon Ødegård | *1996-1999: Jon Ødegård | ||
*1999-2004: Per Åsmundstad | *1999-2004: Per Åsmundstad | ||
*2004-: Arne Skuterud | *2004-2013: Arne Skuterud | ||
*2013-2014: [[Arnfinn Engen]] | |||
*2015- : Torveig Dahl | |||
== Kjelder og litteratur == | == Kjelder og litteratur == | ||
* [http://www.gudbrandsdalhistorielag.no/ Nettstaden til Gudbrandsdal Historielag] | |||
*Forseth, Iver: «Dølaringen - ein kulturberar i Gudbrandsdalen», i ''Årbok for Gudbrandsdalen 1996''. | |||
*Hattestad, Aksel: Gudbrandsdal historielag 1919-1949, i ''Årbok for Gudbrandsdalen 1949''. | *Hattestad, Aksel: Gudbrandsdal historielag 1919-1949, i ''Årbok for Gudbrandsdalen 1949''. | ||
*Hosar, Kristian: «75 årbøker om Gudbrandsdalen» i ''Årbok for Gudbrandsdalen 2007''. | *Hosar, Kristian: «75 årbøker om Gudbrandsdalen» i ''Årbok for Gudbrandsdalen 2007''. | ||
| Linje 58: | Linje 59: | ||
*Reinton, Lars: «Dei lokale historielaga», i ''Lokal historie i forskning og kulturarbeid gjennom 200 år''. Universitetsforlaget 1970. | *Reinton, Lars: «Dei lokale historielaga», i ''Lokal historie i forskning og kulturarbeid gjennom 200 år''. Universitetsforlaget 1970. | ||
[[Kategori: | [[Kategori:Gudbrandsdalen]] | ||
[[Kategori:Historielag]] | [[Kategori:Historielag]] | ||
[[Kategori:Innlandet fylke]] | |||
[[Kategori:Oppland]] | |||
[[Kategori:Etableringer i 1919]] | [[Kategori:Etableringer i 1919]] | ||
{{nn}} | |||