Jølster kommune: Forskjell mellom sideversjoner

Hopp til navigering Hopp til søk

Jølster kommune (vis kilde)

Sideversjonen fra 10. mai 2019 kl. 06:40

340 byte fjernet ,  10. mai 2019
malrydding
Ingen redigeringsforklaring
(malrydding)
Tagg: 2017-kilderedigering
(22 mellomliggende versjoner av 8 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
{{Infoboks_kommune2|ifylke=[[Sogn og Fjordane fylke|Sogn og Fjordane]]
{{Infoboks kommune
|bilde=Nikolai Astrup-Soleienatt.jpg
| målform2              = nn
|bildetekst=«[[Soleie]]natt». Biletet er målt i fleire versjonar og har motiv frå Jølster.
| bgfarge              =
|våpen=Jolster_komm
| navn                  = Jølster
|kart={{PAGENAME}}
| våpen                = 1431 Jolster komm.png
|kommunenummer=1431
| kart                  = {{PAGENAME}}
|senter=[[Skei i Jølster|Skei]]
| bilde                 = Nikolai Astrup-Soleienatt.jpg
|flatevidd=671
| bildestr              =
|folkemengd=2 928 |folkemengdår=2007
| bildetekst           = «[[Soleie]]natt». Biletet er målt i fleire versjonar og har motiv frå Jølster.
|målform=[[nynorsk]]
| kommunenummer        = 1431
|url=www.jolster.kommune.no
| fylke                = [[Sogn og Fjordane]]
|ordførarnamn=[[Gerd Dvergsdal]]|ordførarparti=[[Senterpartiet|Sp]]|ordførarår=[[2007]]-[[2011]]
| administrasjonssenter = [[Skei i Jølster|Skei]]
|anna=}}
| sammenslåing          =  
<onlyinclude>
| målform               = [[Nynorsk]]
{{thumb|align=none|Nikolai Astrup-Soleienatt.jpg|«[[Soleie]]natt». Biletet er målt i fleire versjonar og har motiv frå Jølster.|maler= Nikolai Astrup}}
| url                   = www.jolster.kommune.no
 
| annet                =  
'''[[Jølster]]''' er ein [[kommune]] i [[Indre Sunnfjord]] i [[Sogn og Fjordane fylke]]. Det er to [[tettstad]]er i Jølster; [[Vassenden]] og [[Skei i Jølster|Skei]]. Vassenden er i nyare tid den største av dei to, noko som truleg kjem av nærleiken til byen [[Førde]]. Skei er kommunesenteret, men ligg lengre unna større senter og har eit mindre tilfang av innflyttarar.  
}}
<onlyinclude>{{thumb|align=none|Nikolai Astrup-Soleienatt.jpg|«[[Soleie]]natt». Biletet er målt i fleire versjonar og har motiv frå Jølster.|maler= Nikolai Astrup}}
'''[[Jølster kommune]]''' er ein [[kommune]] i [[Indre Sunnfjord]] i [[Sogn og Fjordane fylke]]. Det er to [[tettstad]]er i Jølster; [[Vassenden i Jølster|Vassenden]] og [[Skei i Jølster|Skei]]. Vassenden er i nyare tid den største av dei to, noko som truleg kjem av nærleiken til byen [[Førde]]. Skei er kommunesenteret, men ligg lengre unna større senter og har eit mindre tilfang av innflyttarar.  


Det høgste fjellet i kommunen heiter [[Snønipa]] og er 1&nbsp;827 meter høgt. Mykje av låglandet og dei fleste grendene i kommunen kretsar i stor grad rundt det store [[Jølstravatnet]], som ligg omlag 200&nbsp;moh. Namnet ''Jølster'' stammar frå det [[norrøn]]e uttrykket ''jǫlmstr'' som tyder bråk og larm.</onlyinclude>
Det høgste fjellet i kommunen heiter [[Snønipa]] og er 1&nbsp;827 meter høgt. Mykje av låglandet og dei fleste grendene i kommunen kretsar i stor grad rundt det store [[Jølstravatnet]], som ligg omlag 200&nbsp;moh. Namnet ''Jølster'' stammar frå det [[norrøn]]e uttrykket ''jǫlmstr'' som tyder bråk og larm.</onlyinclude>


Kommunen grensar i nord til [[Gloppen]] og [[Stryn]], i aust til [[Luster]] og [[Balestrand]], i sør og i vest til [[Førde]], og i nordvest til [[Naustdal]].
Kommunen grensar i nord til [[Gloppen]] og [[Stryn]], i aust til [[Luster]] og [[Balestrand]], i sør og i vest til [[Førde]], og i nordvest til [[Naustdal]]. I samband med [[Kommunereformen 2014-2018]] vedtok kommunane Førde, Naustdal, Jølster og Gaular i 2016 å slå seg saman til [[Sunnfjord kommune]], med verknad frå 1. januar 2020.  


Ein person som kjem frå Jølster vert kalla [[jølstring]].
Ein person som kjem frå Jølster vert kalla [[jølstring]].


=== Geografiske og politiske skiljeliner ===
== Geografiske og politiske skiljeliner ==
 
Sidan tettstaden [[Vassenden]] ligg i den nedre (vestlege) delen av bygda og [[Skei i Jølster|Skei]] ligg i den indre (austlege) delen, snakkar ein ofte om ''Indrebygda'' (soknar til [[Skei i Jølster|Skei]]) og ''Nedrebygda'' (soknar til [[Vassenden]]). Denne skiljelina er heilt grunnleggjande, ettersom ein allereie i seksårsalderen vert gruppert til ein av dei to barne- og ungdomsskulane i kommunen &mdash; anten på Skei eller på Vassenden.  
Sidan tettstaden [[Vassenden]] ligg i den nedre (vestlege) delen av bygda og [[Skei i Jølster|Skei]] ligg i den indre (austlege) delen, snakkar ein ofte om ''Indrebygda'' (soknar til [[Skei i Jølster|Skei]]) og ''Nedrebygda'' (soknar til [[Vassenden]]). Denne skiljelina er heilt grunnleggjande, ettersom ein allereie i seksårsalderen vert gruppert til ein av dei to barne- og ungdomsskulane i kommunen &mdash; anten på Skei eller på Vassenden.  


Linje 33: Linje 34:
Eit anna geografisk uttrykk som ofte vert nytta er ''Sørsida'', som er eit namn på grendene på den sørlege sida av [[Jølstravatnet]]. Riksvegen går på den nordlege sida av vatnet.
Eit anna geografisk uttrykk som ofte vert nytta er ''Sørsida'', som er eit namn på grendene på den sørlege sida av [[Jølstravatnet]]. Riksvegen går på den nordlege sida av vatnet.


=== Politikk ===
== Næringsliv ==
[[Senterpartiet]] er det dominerande partiet i [[kommunestyre]]t med 11 av 25 representantar. Like etter følgjer [[Venstre]] (fire representantar), [[Sosialistisk Venstreparti]] (tre representantar) og [[Arbeidarpartiet]] (tre representantar). [[Framstegspartiet]], [[Høgre]] og [[Kristeleg Folkeparti]] er òg representerte i kommunestyret.
=== Næringsliv ===
Dei største næringane i kommunen er [[jordbruk]], [[turisme]] og [[byggjeverksemd]]. I tillegg er Jølster ein [[kraftkommune]] med eit stort kraftverk i [[Stakaldefossen]] og eit nytt kraftverk under utbygging (pr. [[2005]]) i området rundt [[Kjøsnesfjorden]].
 
Jordbruket i Jølster har lange og gamle [[tradisjon]]ar, men [[turisme]]n har òg eit historisk fotfeste i området. Dei to hotella på [[Skei i Jølster|Skei]] og [[Vassenden]] dukka opp rundt [[1900]], men lenge før den tid har ein drive [[skysstasjon]]ar og [[breføring]] for spenningssøkande turistar som skulle utforske den norske fjellheimen eller ta seg opp på breen. Tradisjonane held seg, og eit klart fleirtal av føretaka i kommunen driv i dag med turisme, men då hovudsakleg overnatting og [[camping]].
Jordbruket i Jølster har lange og gamle [[tradisjon]]ar, men [[turisme]]n har òg eit historisk fotfeste i området. Dei to hotella på [[Skei i Jølster|Skei]] og [[Vassenden]] dukka opp rundt [[1900]], men lenge før den tid har ein drive [[skysstasjon]]ar og [[breføring]] for spenningssøkande turistar som skulle utforske den norske fjellheimen eller ta seg opp på breen. Tradisjonane held seg, og eit klart fleirtal av føretaka i kommunen driv i dag med turisme, men då hovudsakleg overnatting og [[camping]].


Byggjeverksemda er ein nykommar i næringslivet til samanlikning med dei to andre og har kome i kjølvatnet av utviklinga av byen [[Førde]] som regionalt handlesenter.
== Grender i Jølster ==
 
{{thumb høyre|Ålhus kyrkje i Jølster kommune 2015.JPG|Ålhus kyrkje i Jølster kommune.|Helge Asperheim (2015)}}
=== Grender i Jølster ===
* [[Vassenden i Jølster|Vassenden]]
* [[Vassenden i Jølster|Vassenden]]
* [[Skei i Jølster|Skei]]
* [[Skei i Jølster|Skei]]
Linje 58: Linje 53:
[[image:Nikolai Astrup med faren fotografi.jpg|thumb|Bilete av den unge prestesonen [[Nikolai Astrup]], saman med faren.]]
[[image:Nikolai Astrup med faren fotografi.jpg|thumb|Bilete av den unge prestesonen [[Nikolai Astrup]], saman med faren.]]


==== Kunst og kultur ====
=== Kunst og kultur ===
* '''[[Nikolai Astrup]]''' ([[1880]]&ndash;[[1928]]) vart fødd i [[Bremanger]], men vaks opp i Jølster der faren var [[prest]]. Nikolai Astrup er rekna som ein av dei største norske [[kunstnar]]ane frå tidleg [[1900-talet|1900-tal]], og fleire av bileta hans er selde på auksjonar for kring 4 millionar kroner.
* '''[[Nikolai Astrup]]''' ([[1880]]&ndash;[[1928]]) vart fødd i [[Bremanger]], men vaks opp i Jølster der faren var [[prest]]. Nikolai Astrup er rekna som ein av dei største norske [[kunstnar]]ane frå tidleg [[1900-talet|1900-tal]], og fleire av bileta hans er selde på auksjonar for kring 4 millionar kroner.
* '''[[Ludvik Eikaas]]''' (f. [[1920]]) vart fødd på [[Eikås i Jølster|Eikås]] i Jølster. Han vert rekna som ein svært sentral kunstnar i siste halvdelen av 1900-talet grunna arbeidet hans med måling, [[skulptur]]ar og særleg [[grafikk]]. Vart [[professor]] på [[Kunstakademiet]] i [[Oslo]] i [[1970]]. Fekk eit eige kunstmuseum, [[Eikaasgalleriet]] oppkalla etter seg då han gav ei stor samling kunst til kommunen.
* '''[[Ludvik Eikaas]]''' (f. [[1920]]) vart fødd på [[Eikås i Jølster|Eikås]] i Jølster. Han vert rekna som ein svært sentral kunstnar i siste halvdelen av 1900-talet grunna arbeidet hans med måling, [[skulptur]]ar og særleg [[grafikk]]. Vart [[professor]] på [[Kunstakademiet]] i [[Oslo]] i [[1970]]. Fekk eit eige kunstmuseum, [[Eikaasgalleriet]] oppkalla etter seg då han gav ei stor samling kunst til kommunen.
Linje 66: Linje 61:
* '''[[Oddleiv Apneseth]]''' (f. [[1955]]), prisvinnande fotograf, tilsett i [[Bergens Tidende]].
* '''[[Oddleiv Apneseth]]''' (f. [[1955]]), prisvinnande fotograf, tilsett i [[Bergens Tidende]].


==== Politikarar ====
=== Politikarar ===
* '''[[Atle Hamar]]''' (f. [[1963]]) frå [[Vassenden]] i Jølster er [[direktør]] i [[Lotteritilsynet]] og [[Venstre]]politikar. Han er tidlegare leiar i [[Unge Venstre]] ([[1988]]&ndash;[[1990]]). Han er òg medlem i Jølster [[kommunestyre]] og [[fylkestinget]] i [[Sogn og Fjordane]].
* '''[[Atle Hamar]]''' (f. [[1963]]) frå [[Vassenden]] i Jølster er [[direktør]] i [[Lotteritilsynet]] og [[Venstre]]politikar. Han er tidlegare leiar i [[Unge Venstre]] ([[1988]]&ndash;[[1990]]). Han er òg medlem i Jølster [[kommunestyre]] og [[fylkestinget]] i [[Sogn og Fjordane]].
* '''[[Ottar Befring]]''', [[fylkesmann]] i [[Møre og Romsdal]], er frå Stardalen i Jølster.
* '''[[Ottar Befring]]''', [[fylkesmann]] i [[Møre og Romsdal]], er frå Stardalen i Jølster.


==== Historiske skikkelsar ====
=== Historiske skikkelsar ===
* '''[[Audun Hugleikson]]''' (f. kring [[1240]]), baron og stormann i kongeriket Noreg på [[1200-talet]]. Kom frå Jølster, der [[Audun Hugleiksonspelet]] går annankvart år med skodespelarar som t.d. [[Bjørn Sundquist]].
* '''[[Audun Hugleikson]]''' (f. kring [[1240]]), baron og stormann i kongeriket Noreg på [[1200-talet]]. Kom frå Jølster, der [[Audun Hugleiksonspelet]] går annankvart år med skodespelarar som t.d. [[Bjørn Sundquist]].


==== Ordførarar ====
=== Ordførarar ===
{| border=0 cellpadding="0" cellspacing="1" class="toccolours" style="margin-left: 1em;"
{| border=0 cellpadding="0" cellspacing="1" class="toccolours" style="margin-left: 1em;"


Linje 122: Linje 117:


=== Litteratur ===
=== Litteratur ===
* [[Finn Borgen Førsund]] - JØLSTER. Hundre år med bygd og bank.
* [[Finn Borgen Førsund]] - ''JØLSTER. Hundre år med bygd og bank.'' ISBN 82-91722-18-8 -- [[Selja Forlag]]
** ISBN 82-91722-18-8 -- [[Selja Forlag]]


=== Les òg ===
=== Les òg ===
Linje 133: Linje 127:
* [http://www.ssb.no/kommuner/1431 Kommunefakta: Jølster] (SSB)
* [http://www.ssb.no/kommuner/1431 Kommunefakta: Jølster] (SSB)
* [http://www.dmoz.org/World/Norsk/Regionalt/Europa/Norge/Sogn_og_Fjordane/J%c3%b8lster/ Alle nettstadane frå Jølster] (Open Directory Project)
* [http://www.dmoz.org/World/Norsk/Regionalt/Europa/Norge/Sogn_og_Fjordane/J%c3%b8lster/ Alle nettstadane frå Jølster] (Open Directory Project)
* [http://www.jolster.kommune.no/ Jølster Kommune] (Offisiell nettstad)
* [http://www.jolster.kommune.no/ Jølster kommune] (Offisiell nettstad)
* [http://www.dagogtid.no/nyhet.cfm?nyhetid=930 '''Dagogtid.no:''' ''Dersom Gaza låg i Jølster''] <small>(''Kommentar'')</small>
* [http://www.dagogtid.no/nyhet.cfm?nyhetid=930 '''Dagogtid.no:''' ''Dersom Gaza låg i Jølster''] <small>(''Kommentar'')</small>


{{Sogn og Fjordane}}
{{Wikipedia|nn|Jølster}}
{{Wikipedia|nn|Jølster}}
{{Q2}}


[[kategori:Jølster kommune|*]]
{{F1}}
 
[[kategori:Jølster kommune| ]]
[[kategori:Sunnfjord]]
[[kategori:Sunnfjord]]
{{nn}}
Hentet fra «https://lokalhistoriewiki.no/wiki/Spesial:Mobildiff/10106...1286277»

Navigasjonsmeny