Kjeldearkiv:1886-04-10 Brev frå Kleiven til Prestgard: Forskjell mellom sideversjoner

| samling      = [[Brevsamling Ivar Kleiven og Kristian Prestgard 1886–1932]]

| oppbevaring  = [[Opplandsarkivet]]

}}

<onlyinclude>Kleiven 10. apr. 1886.

      

      

Eg kom til å tenkja over, at no er du fulla i arbeidsselen komen og trælar og slit so sveitten sillar og tippar – uvande samhøve i al ting – arbeider av alle krefter for å vera dugleg kar for mat og løn – uvand med arbeid i det heile og med dansk arbeid i “særdeleshed” – kjem ofte ihug heime, at me smått um senn fær våren deruppe au med dei utifrå hugtakande vårkveldar når bekkjarne susar ned gjenom lidi og måltrosten læt reint “ellevild” der uti furumoarne i Hedalen. Sjoa suser på ein eigjen, alvorleg men glad og livskraftug tone og heile naturen umkring ligger likasom og syp åt seg andi i djupe sterke andtak for så med eingong å ande ut den reine, skjire somaren! – – – – å dit ondskapsfulle beist! høyrer eg du mumlar – minne meg um slikt no! Ja, fordi eg viste, at du nett var plaga av slike tankar difor vilde eg skriva idag, for eit brev frå heimbygdi ber altid med seg noko av denne vårkjenning i lufti, du fær ta deg mest som nokre sterke andtak med norsk luft, fær fyldt lungorna, fær vinn i segli atter og bli i det heile stålsett til å ta eit ryggjetak att ved den så grueleg prosaiske og realistiske lagnaden. No skynar du meg – dette brevet er soleis på ein måte ei slags åtgjerd, gulsottmat, eller kva du vil kalle det, ein slags smorning for, at du ikkje skal bli gåand å hengja med vengjerne.

Men ved deg er eg ikkje rædd å tala ut, for det eg veit, at du ligg i dei sama rider og ingen fred kan finne i den “lovbefalede” kristendom. – Det, som eg seinast har tænkt noko over er “forsoningslæren” – ho er so reint fornuftsstridug og strider mot Guds væsen som allvis, allkjærlig og allmegtug – eigenskapar, som ingen vil negte, at den evige har. Forsoningslæra forutsett, at Gud ikkje kunde skapa menneskja onnorleides, enn at ho måtte falle og for å frelse ho laut han sende sin eigjen son, som gav sit liv for den fallne slægt. Men endå kunde han ikkje frelse slægti fullt ut – stor-delen gjeng i djevelens vold til evig pine! Er slikt allmagt? er slikt visdom? er slikt kjærleik? Er det ikkje meir i samljod med ein allmegtug, alvis og allkjærleg Gud å tru, at han skapte menneskja slik, at ho ved eigjen kraft gjenom tid og utvikling skulde nå det mål han i sin visdom og kjærleik sette for hennar! Skulde han hava skapt menneskja med eit så uklårt, tokut tanke- og hjartaliv, at han laut gjeva henna ei særskildt “åbenbaring” for å finne vegen attende til honom og skulde han ikkje i henna nedlagt tydelegare skilgrein um sin vilje, en at han laut gjenom bibelen og Kristus fortelja, “åbenbare” den? Nei, da han skapte menneskja med fornuft og samvit, då trur eg han gav hennar den “åbenbaring” ho trøng på livsvegen både for å finne vegen fram til sit mål og for å kjenna Guds vilje. “Skabelseshistorien” i bibelen og mykje annat i det Gml. test. er vist nettup å likne med eit annat folks mytologi – det er judarnes mytologi og ikkje annat. Men eg skal ikkje gå vidar idag; som sagt skal du trast få deg tilsendt Rydberg og då skal du få nok religionsfilosofi for lang tid – um du berre tør lesa openlyst i hennar! du kunde bli stemt for innkvisitionen.

      

      

So Svane reiser ikkje åt Amerika? Ja då førde eg på deg eit portoutlægg i utrængsmål – å ja, vert du ikkje hengd for peningløise altfor snøgt, kan me fulla retta det. Helsing frå brørne mine!