276 671
redigeringer
Kjeldearkiv:Minner frå oppvekst og forteljingar frå Brøstdalen: Forskjell mellom sideversjoner
Kjeldearkiv:Minner frå oppvekst og forteljingar frå Brøstdalen (vis kilde)
Sideversjonen fra 21. mar. 2024 kl. 12:08
, 21 marsRobot: Endrer mal: Infoboks minne
Ingen redigeringsforklaring |
m (Robot: Endrer mal: Infoboks minne) |
||
| (19 mellomliggende versjoner av 5 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
{{Infoboks | {{Infoboks kjelde | ||
| bgfarge = | | bgfarge = | ||
| tittel = Minner frå oppvekst og forteljingar frå Brøstdalen | | tittel = Minner frå oppvekst og forteljingar frå Brøstdalen | ||
| Linje 10: | Linje 10: | ||
| tema = | | tema = | ||
| sted = [[Brøstdalen]] i [[Rauma kommune]] | | sted = [[Brøstdalen]] i [[Rauma kommune]] | ||
| dato = | | dato = 1800-1900 | ||
| nedtegnet = [[1962]] | | nedtegnet = [[1962]] | ||
| metode = | | metode = | ||
| nedtegnetav = [[Arne Randers Heen]] | | nedtegnetav = [[Arne Randers Heen]] | ||
| ekstern = | | ekstern = | ||
| beskrivelse = Handskrive referat på [[Norsk Tindemuseum]]. Mellomtitlar sett inn av red. | | beskrivelse = Handskrive referat på [[Norsk Tindemuseum]]. Mellomtitlar sett inn av red.}} | ||
}} | <onlyinclude> <includeonly>{{thumb |Ola K Brøste sitt på Øyløvstein - nederst Jehansstein 001.jpg|Dei to store steinane vart køyrd opp ovafor Gamalgarden i [[Brøstdalen]] i nyare tid. Her ser vi [[Ola K. Brøste]] sit på steinane, Jenhanssteinen nedst.|Odd Sigmund Brøste ca. 1965.}}</includeonly> | ||
'''[[Kjeldearkiv: Minner frå oppvekst og forteljingar frå Brøstdalen | Minner frå oppvekst og forteljingar frå Brøstdalen]]. '''[[Ola K. Brøste|Ola Brøste]] (over 80 år) fortalde [[Arne Randers Heen|meg]] på [[Verma]] i 1962:<noinclude> | |||
'''[[Kjeldearkiv: Minner frå oppvekst og forteljingar frå Brøstdalen | Minner frå oppvekst og forteljingar frå Brøstdalen]]''' | |||
På [[Ner-Brøste (Rauma)|Brøste]] finnes enno en borvinde som er laget, smidd og dreidd på [[Kabben (Rauma)|Kabben]] før fonna ødela alt der i 18….. Der var både smie og sagbruk ved Stokkåna. | På [[Ner-Brøste (Rauma)|Brøste]] finnes enno en borvinde som er laget, smidd og dreidd på [[Kabben (Rauma)|Kabben]] før fonna ødela alt der i 18….. Der var både smie og sagbruk ved Stokkåna. | ||
==Om jerv== | ==Om jerv==</noinclude> | ||
Jerven reker langt, - og går store strekninger rett fram uten å stanse. Engang fant han og Paul Stakseng spor etter to jerver ved Kabben. Dyra hadde kommet forbi setrene der, - og på sporsnø fulgte de to etter. Spora gikk rett opover lia og over til Asbjørnsdalen, og dyra hadde ikke stanset en enste gang. Da det led ut på ettermiddagen, kunde de to ikke følge etter lenger, - og måtte snu, - men de så at spora fremdeles fortsatte innover dalen.</onlyinclude> | Jerven reker langt, - og går store strekninger rett fram uten å stanse. Engang fant han og Paul Stakseng spor etter to jerver ved Kabben. Dyra hadde kommet forbi setrene der, - og på sporsnø fulgte de to etter. Spora gikk rett opover lia og over til Asbjørnsdalen, og dyra hadde ikke stanset en enste gang. Da det led ut på ettermiddagen, kunde de to ikke følge etter lenger, - og måtte snu, - men de så at spora fremdeles fortsatte innover dalen.</onlyinclude> | ||
==Om folk først på 1800-talet== | ==Om folk først på 1800-talet== | ||
På (Gamlegarden) Sjugulgarden – det er gården framafor Kyllingbrøstet, bodde omkr. 1800 mange mennesker. To brødre Jehans og Øyløv var usedvanlige store og sterke. Nede på attlega ligger to store steiner, - den minste kan sterke karer løfte, men den største klarer ingen. Men den største er lagt dit av Jehans. Han var engang over til Valdalen etter korn, - og på tilbaketur gikk han seg på et sjølskott utlagt for bjørn. Han blødde seg i hjel. Da far deres Rasmus bygde nye hus på Sjugulgarden, hadde han Stor-Pål fra Lesja til bygningsmann. Tømmeret lå nede ved elva, og stokkene var vel noenlunde tørre. Det var en stokk som skulde bli syllstokken som det vilde bli tungt å slepe op for øyken. Da sa J. til far sin: Bli med meg ned og hjelp meg med å få stokken op på ryggen. Det ble gjort, - og J. bar den op til tomta. Stokken synes den dag i dag, - og det er en kjempestokk. | {{thumb |Ola K Brøste sitt på Øyløvstein - nederst Jehansstein 001.jpg|Dei to store steinane vart køyrd opp ovafor Gamalgarden i [[Brøstdalen]] i nyare tid. Her ser vi [[Ola K. Brøste]] sit på steinane, Jehanssteinen nedst.|Odd Sigmund Brøste ca. 1965.}} | ||
På (Gamlegarden) Sjugulgarden – det er gården framafor Kyllingbrøstet, bodde omkr. 1800 mange mennesker. To brødre Jehans og Øyløv var usedvanlige store og sterke. Nede på attlega ligger to store steiner, - den minste kan sterke karer løfte, men den største klarer ingen. Men den største er lagt dit av Jehans. Han var engang over til [[Valldalen (Norddal)|Valdalen]] etter korn, - og på tilbaketur gikk han seg på et sjølskott utlagt for bjørn. Han blødde seg i hjel. Da far deres Rasmus bygde nye hus på Sjugulgarden, hadde han Stor-Pål fra [[Lesja]] til bygningsmann. Tømmeret lå nede ved elva, og stokkene var vel noenlunde tørre. Det var en stokk som skulde bli syllstokken som det vilde bli tungt å slepe op for øyken. Da sa J. til far sin: Bli med meg ned og hjelp meg med å få stokken op på ryggen. Det ble gjort, - og J. bar den op til tomta. Stokken synes den dag i dag, - og det er en kjempestokk. | |||
Rasmus kjøpte fjella på Sørsida av Brøstdalen av Staten. Garden ble solgt omtr. 1860 til 4 mann nede i Romsdalen (Sandborg og Nora og 2). | Rasmus kjøpte fjella på Sørsida av Brøstdalen av Staten. Garden ble solgt omtr. 1860 til 4 mann nede i Romsdalen (Sandborg og Nora og 2). | ||
| Linje 57: | Linje 55: | ||
Då Ola var ungdom omkr. 1890 var det mykje vilrein omrking Brøstdalen, og mykje rype. I Brøste tok dei årvisst mykje rype på snare, - det var tillatt ut mars. Han sette op omkr. 600 snare frå Brøste til Tunga. Det ga eingrand inntek, endå det var næsten ingenting å få for den. | Då Ola var ungdom omkr. 1890 var det mykje vilrein omrking Brøstdalen, og mykje rype. I Brøste tok dei årvisst mykje rype på snare, - det var tillatt ut mars. Han sette op omkr. 600 snare frå Brøste til Tunga. Det ga eingrand inntek, endå det var næsten ingenting å få for den. | ||
Dei trong ikkje gå så langt etter reinen. Bestefar til Ola sa at eingang skulde han på jakt saman med ein frå Rånå. Dei gjekk til Asbjørnsdalen det var Rånåkarane som rådde der. Dei såg mange dyr oppi høgdene og Brøstemann | Dei trong ikkje gå så langt etter reinen. Bestefar til Ola sa at eingang skulde han på jakt saman med ein frå Rånå. Dei gjekk til Asbjørnsdalen det var Rånåkarane som rådde der. Dei såg mange dyr oppi høgdene og Brøstemann spurde om dei ikkje skulde gå opovr og skyte. Nei sa den andre, - dyra kan bere ned kjøtet sjølv, - dei rek nok ned att til kvelds. Og slik gjekk det, - dei skaut 8 dyr nedi botnen. Dei brukte munnladnings flintelåsbrøse. Slike børser vart kjøpt av Wills som eidde Aak, - så er der kanskje enno. | ||
Ein vinter tok Ola og 4 mann til nær 1400 ryper i mars. Det va ikkje lett å omsette fangsten i Romsdalen, prisen var 50 øre stykket. Det hendte dei reiste til Molde og selde der, då var prisen 30 øre. | Ein vinter tok Ola og 4 mann til nær 1400 ryper i mars. Det va ikkje lett å omsette fangsten i Romsdalen, prisen var 50 øre stykket. Det hendte dei reiste til [[Molde]] og selde der, då var prisen 30 øre. | ||
==Om første reinsjakta Ola var med på== | ==Om første reinsjakta Ola var med på== | ||
Første gang Ola var i reinsfjellet var han saman med 4 mann frå Verma. Det var før århundreskiftet, kring 1895 før Torkjel Finn kom, dei gjekk op i Glupen ved Tunga, men såg ikkje dyr der. Dei kom fram til ei koie (herbør) som er mura ved ein berghamar, og der skaut Ole Lykkjeslett ei simle. (På den andre sida ved Kyrkja – Benkehø ved Nordre Glupen er og ei koie, laga av Daniel Kylling og Erik Sletta.) | Første gang Ola var i reinsfjellet var han saman med 4 mann frå Verma. Det var før århundreskiftet, kring 1895 før [[Torkjel Finn]] kom, dei gjekk op i Glupen ved Tunga, men såg ikkje dyr der. Dei kom fram til ei koie (herbør) som er mura ved ein berghamar, og der skaut Ole Lykkjeslett ei simle. (På den andre sida ved Kyrkja – Benkehø ved Nordre Glupen er og ei koie, laga av Daniel Kylling og Erik Sletta.) | ||
Nokre dyr vart skremt og for op på Kyrkja, og Ola og Lars Røstøl måtte op for å jage dyra ned att. Dei hadde med børse, men løyste ikkje skot da, dei hadde høyrt det skulle vere uframkomeleg i fjellet bortafor Kyrkja. Men dyra vart vinda og kom attende mot dei to, - og då skaut dei kvart sitt dyr. So hadde dei 3 til saman. | Nokre dyr vart skremt og for op på Kyrkja, og Ola og Lars Røstøl måtte op for å jage dyra ned att. Dei hadde med børse, men løyste ikkje skot da, dei hadde høyrt det skulle vere uframkomeleg i fjellet bortafor Kyrkja. Men dyra vart vinda og kom attende mot dei to, - og då skaut dei kvart sitt dyr. So hadde dei 3 til saman. | ||
| Linje 75: | Linje 73: | ||
Etter ei veke kom Ola heim og gjorde op, det vart nære på 20,- kroner på kvar i netto, - og det syntes alle var gildt utbytte. Attåt hadde dei hudene, rygg- og sidkjøtet. Før han reiste frå Molde, gjekk han og Vestad forbi brennevinshuset der, - det var brennevinsutsalg på Molde då. Ja, her er det brennevin å få, sa Vestad, - og so laut Ola rive i eit dramglas på kvar. – Det var mykje bulder derinne, - sa Ola til meg. | Etter ei veke kom Ola heim og gjorde op, det vart nære på 20,- kroner på kvar i netto, - og det syntes alle var gildt utbytte. Attåt hadde dei hudene, rygg- og sidkjøtet. Før han reiste frå Molde, gjekk han og Vestad forbi brennevinshuset der, - det var brennevinsutsalg på Molde då. Ja, her er det brennevin å få, sa Vestad, - og so laut Ola rive i eit dramglas på kvar. – Det var mykje bulder derinne, - sa Ola til meg. | ||
[[Kategori: Personlige minner]] | [[Kategori:Personlige minner]] | ||
[[Kategori: Øverdalen]] | [[Kategori:Øverdalen (Rauma)]] | ||
[[Kategori: Jakt]] | [[Kategori:Jakt]] | ||
[[Kategori: Bjorli]] | [[Kategori:Bjorli]] | ||
[[Kategori: 1962]] | [[Kategori:1962]] | ||
{{F1}} | {{F1}}{{nn}} | ||