Knud Carlsen (1809–1889): Forskjell mellom sideversjoner

hbr og retter kona sitt namn
Ingen redigeringsforklaring
(hbr og retter kona sitt namn)
 
(29 mellomliggende versjoner av 5 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
[[Fil:Knud Carlsen.jpg|miniatyr|Knud Carlsen og kona Viil Gulsdotter Landsverk.   Foto: Narve Skarpmoen]]
{{thumb|Knud Carlsen.jpg|Knud Carlsen og kona Viil Levorsdotter Landsverk.|[[Narve Skarpmoen]]}}
Knud Carlsen (1809-1889) var lærar og kykjesongar.<ref name=":0">http://numedalsnett.no/nsdl/uploads/Images/Slektstavler/Biografi%20til%20nettet%20v1.pdf</ref>
'''[[Knud Carlsen (1809–1889)|Knud Carlsen]]''' (1809–1889) var [[Lærer|lærar]], [[klokkar]] og [[ordførar]] i [[Rollag kommune|Rollag]].<ref name=":0">https://www.yumpu.com/no/document/read/18257914/biografi-over-folkemusikarar-og-dansarar-i-numedal</ref>


Knud Carlsen vart fødd på husmannsplassen Hefte under [[Skarpmoen (Rollag)|Øvre Skarpmoen]] i Rollag. Foreldra var  Margrete Jacobsdotter Bradt og Carl Paulsen Holman. Mor hans døydde 12 veker etter at Knud vart fødd. Faren sat i tronge kår, og Knud kom på legd i 3-4 års alder.<ref>Hoff, Knut (u.å.): Rollag bygdebok. Ætt og gard og grend, bd. 3, s. 40. Rollag kommune.</ref>  
Knud Carlsen vart fødd på [[Husmannsplass|husmannsplassen]] Hefte under [[Skarpmoen (Rollag)|Øvre Skarpmoen]] i Rollag. Foreldra var  Margrete Jacobsdotter Bratt og Carl Paulsen Holman. Mor hans døydde 12 veker etter at Knud vart fødd. Faren sat i tronge kår, og Knud kom på [[legd]] i 3-4 års alder.<ref>Hoff, Knut (u.å.): Rollag bygdebok. Ætt og gard og grend, bd. 3, s. 40. Rollag kommune.</ref>  


Det viste seg tidleg at Knud hadde framifrå evner og ei svært god songrøyst. Både morfaren, oldefaren og morbroren hadde vore klokkarar i Rollag. Ein annan morbror var lærar i øvre Rollag. Mange i Bradt-slekta var kjende som svært gode songarar. Knud song ofte på stader der folk var samla, og folk lydde gjerne til den vakre songen.<ref name=":0" />  
Både morfaren, ein oldefar og ein morbror hadde vore klokkarar i Rollag. Ein annan morbror var lærar i øvre Rollag. Mange i denne [[Bratt (slekt)|Bratt-slekta]] var kjende som svært gode songarar. Det viste seg tidleg at Knud hadde framifrå evner, og han hadde "ei uvanleg sterk og vakker songrøyst". <ref>Anne Svånaug Haugan (2011): Takt og tonar. Soga om folkdansen og folkemusikken i Numedal, ISBN 9788291715100. Prestfoss: Folkemusikksenteret i Buskerud, s. 193–s.196</ref> Knud song ofte på stader der folk var samla, og folk lydde gjerne til den kraftfulle songen. Det vart fortalt at han song på dansesamkomer slik at folk slutta å danse for å høyre på den karftfulle songen.<ref name=":0" />  


Knud tok til som lærar i Dagali, Tunhovd, Skurdalen og Vikogrenda 1831, 22 år gammal. Han såg på læraryrket som ei ansvarsfull gjerning og hadde lyst til å lære meir. Hausten 1834 slutta han i denne lærerstillinga og vart elev på det nyoppretta Asker seminar. Han gjekk ut frå seminaret i 1835 med karakteren «Meget duelig». I november 1835 vart han så tilsett som kyrkjesongar og lærar i Rollag. Det blir fortalt at mange kom til kyrkja for å høyre den nye klokkaren syngje.<ref name=":0" />
Knud tok til som [[Omgangsskolelærer|omgangsskolelærar]] i Dagali, Tunhovd, Skurdalen og Vikogrenda i 1831, 22 år gammal. Han såg på læraryrket som ei ansvarsfull gjerning og hadde lyst til å lære meir. Hausten 1834 slutta han i denne lærarstillinga og vart elev på det nyoppretta [[Asker seminar]]. Han gjekk ut frå seminaret i 1835 med karakteren «Meget duelig». I november 1835 vart han så tilsett som kyrkjesongar og lærar i Rollag. Det vert fortalt at mange kom til kyrkja for å høyre den nye klokkaren syngje.<ref name=":0" />


Knud Carlsen hadde andre ombod i bygda enn stilinga som kyrkjesongar og lærar. Han vart vald inn i det fyrste heradstyret i Rollag i 1837, og han sat seinare sm ordførar i 23 år.<ref>Tråen, Even (u.å.): Rollag Bygdebok. Ætt og gard og grend, bd. V, s. 44.</ref> Han var postopnar i Rollag frå  1. mai 1870.<ref>https://digitaltmuseum.org/021166441221/3626-rollag-postapneri</ref>  
Knud Carlsen hadde andre ombod i bygda enn stilinga som kyrkjesongar og lærar. Han vart vald inn i det fyrste [[Herredsstyre|heradstyret]] i Rollag i 1837, og han sat seinare som [[ordførar]] i 23 år.<ref>Tråen, Even (u.å.): Rollag Bygdebok. Ætt og gard og grend, bd. V, s. 44.</ref> Han var postopnar i Rollag frå  1. mai 1870.<ref>https://digitaltmuseum.org/021166441221/3626-rollag-postapneri</ref>  


Knud Carlsen utarbeidde eit slektsregister for heile Rollag som går attende til 1618. Dette registeret tok mykje tid og måtte i stor grad byggje på munnlege kjelder ettersom ministerialbøkene ikkje går så langt attende. Slekttsregisteret vert kalla ‘Carlsenbokje’ og har vore flittig bruka av slektsgranskarar i Rollag.
Knud Carlsen utarbeidde eit slektsregister for heile Rollag som går attende til 1618. Dette registeret tok mykje tid og måtte i stor grad byggje på munnlege kjelder ettersom [[Ministerialbok|ministerialbøkene]] ikkje går så langt attende. Slektsregisteret vert kalla ‘Carlsenbokje’ og har vore flittig bruka av slektsgranskarar i Rollag.


Knud Carlsen vart gift med Viil Gulsdotter Landsverk (1814-1893). Dei hadde 8 born. Dei budde i klokkarbustaden i Rollag, Klukkargarden, gardsnummer 76, bruksnummer 6, til Knud Carlsen søkte avskil som klokkar i 1878 og familien flutte frå Klukkargarden, Knud Carlsen hadde kjøpt bruket Mogen, gardsnummer 76, bruksnummer 2, i 1846 og han dreiv dette bruket fram til han døydde i 1889.<ref>Tråen, Even (u.å.): Rollag Bygdebok. Ætt og gard og grend, bd. V, s. 44, 46  og 67. </ref> Bruket vert kalla Klukkarmogen av di Knud Garlsen åtte og dreiv det.
Knud Carlsen vart gift med Viil Levorsdotter Landsverk (1814–1893). Dei hadde 8 born. Dottera [[Viil Knutsdotter Stærnesplassen (1841–1912)]] førte vidare den religiøse songtradisjonen etter faren og var "ein viktig lekk i den vokale tradisjonen".<ref>Anne Svånaug Haugan (2011): Takt og tonar. Soga om folkdansen og folkemusikken i Numedal, ISBN 9788291715100. Prestfoss: Folkemusikksenteret i Buskerud, s. 196</ref> Familien budde i klokkarbustaden i Rollag, Klukkargarden, gardsnummer 76, bruksnummer 6, til Knud Carlsen søkte avskil som klokkar i 1878 og familien flutte frå Klukkargarden. Knud Carlsen hadde kjøpt bruket Mogen, gardsnummer 76, bruksnummer 2, i 1846, og han dreiv dette bruket fram til han døydde i 1889.<ref>Tråen, Even (u.å.): Rollag Bygdebok. Ætt og gard og grend, bd. V, s. 44, 46  og 67. </ref> Bruket vert kalla Klukkarmogen av di Knud Carlsen åtte og dreiv det.


== Referansar ==
== Referansar ==
<references />
<references />
{{DEFAULTSORT:CARLSEN; KNUD}}
[[Kategori:Personer]]
[[Kategori:Klokkere]]
[[Kategori:Slektshistorikere]]
[[Kategori:Ordførere]]
[[Kategori:Rollag kommune]]
[[Kategori:Lærere]]
[[Kategori:Folkemusikere]]
[[Kategori:Fødsler i 1809]]
[[Kategori:Dødsfall i 1899]]
== Kjelder og litteratur ==
* {{Hbr1-1|pf01038097000750|Knud Carlsen}}.
{{nn}}