Landnotset i Austefjordområdet

Holsvik notlag med Storenota, Follabugen ca. 1910

Notaseta eller notakasta var noko som notbasane på landnot måtte kunne elles så vart det unødig mykje reparasjonar av nøtene. Stein, trerøter og anna rusk på botnen vart kalla «hengje». Notakarane visste om hengja var lette eller vanskelege å hanskast med. Kor rein ein kan rekne sjøbotnen heng saman med kor djup nota er.

Desse landnotseta er kjende i Austefjordområdet og brukte av dei lokale notlaga og tilreisande notlag.

Det er rimeleg å tru at landnota vart sett slik at "dråttane" (nota sine lange endetau) nådde i land når fisken var lageleg til på ein av kasteplassane. Det var ikkje alltid tilfelle. Det vart av og til kasta "mi-fjårs" (midtfjords/midt i fjorden/langt frå land). Ein prøvde å få fisken til å gå rundt utan å sekkje seg bak på nota. Så slepa ein for begge "dråttane" og sikta seg inn på næraste stengjeplass for å "få botn i nota". Den tida ein rodde var dette arbeidssome greier. Etter at notlaga fekk tilgang på to motorbåtar, ein for kvar "drått", å slepe med vart det lettare å få nota til land. Resten av prosessen var like spennande. (Slike "kast" kunne bli berga til dømes på Hamreknullane (som ikkje vil få status som landnotset), her var grunt nok til å få "botn i nota" utan å nå land på anna vis enn at du normalt ser skjæra nede i sjøen).

Pr. des 2013. Det skal inn om lag 40 "kasteplassar". Når ein ser seg ferdig med dette arbeidet bør dei avmerka plassane for "landnotset" (kanskje også garnplassar) gå med sola frå Humberst sitt byte mot Greivsnes, rundt fjorden til Høydalsnes sitt byte mot Bjørneset.(Kanskje kan den utvidast til Volda si kystlinje).

Landnotset og låseplassar

N = Landnot, L = Låseplass

1. Namn	2. Koordinatar	3. Plassen	4. Reidskap	5. Andre opplysninga
Hjartåbugen		«Elin» ligg på botnen her, vanskeleg
Saudevikja (Hjorthaug)		Knapt	N, L
Kråkehaugen		Knapt	N, L
Selvikstøylane		Knapt / brukbart	N, L
Djupebugen		Knapt kast	N, L
Benken		Brukbart, nærdjupt. Glatt berg på land	N, L
Matskjæret, sørside	62.08309° N 6.25109° Ø	Knapt. Ikkje brukbart lenger (2010)	N, L
Kalafluda, austside	62.08232° N 6.2459° Ø	Kast	N, L
Kalafluda, vestside	62.08227° N 6.24503° Ø	Kast	N
Sagstyda		Alminneleg bra
Andaskæret God.	62.08453° N 6.26844° Ø	Straumhart	N, L
Trongestyda		God	N, L
Engjabugen	62.0706° N 6.31862° Ø	Før vegbygging rimeleg rein frå steinrøys til Engjatunet. Ein stor stein noko av land på indre del. 2009 utgått som landnotkast grunna vegarbeid på Kvivsvegsambandet / Fyrdsbergtunnelen	N,L
Trosvikja	62.06738° N 6.31549° Ø	Knapt kast frå gamalt. Stein frå siste hundre år med vegarbeid som "hengje"	N, L
Gjerdestøda	62.06553° N 6.31356° Ø	Knapt kast for støda	N, L
Granden / Grasneset / tidl. Grusneset	62.06297° N 6.31646° Ø	Er blaut sand å styre seg i ved fjøre sjø. Ved flod sjø blir det vanskeleg då ein får elvestraumen i nota. Er brådjupt og derfor vanskeleg å få nota i botn fort nok til å berge fisk. Ved låssetjing må ein bort under berget mot "Måenkaia" for å unngå elvestraum	N, L
Holsvika	62.05937° N 6.31266° Ø	Har rein botn med unntak av ein stor stein som ligg litt utfor renna frå Storenotanaustet og ei helle ved elva. (Steinen har sikkert eit namn). Holsvika har gjenom alle tider vore sikraste kasteplassen. "Lissjenota" med sine 70 famners lengde var spesialkonstruert for bruk her. Holsvik notlag hadde to like spel, eit i "Lissjenotabåten" og eit bolta fast på berget ut om Holsviknaustet. Andre notlaga med "Lissjenot" hadde not av same lengde og djupne.	N, L
Holmen, Holsvikstranda	62.05917° N 6.30925° Ø	Rein botn frå notahengjet litt utom Haggaren i delinga mot Djuvik-stranda, litt etter kor djup nota var	N, L
Djuvikstranda	62.05913° N 6.30412° Ø	Frå Haggaren ei urd, så eit lite område med «kast», så ei urd att	N, L
Djuvika	62.06° N 6.30168° Ø	«Kast» innom «Laurits-naustet», så urd, så «kast» frå litt innom Djuvikelva nesten til inste Stigalidet	N, L
Skinvika	62.06304° N 6.29841° Ø	Lite kast (vest for kai frå 1965) mellom kaiene til Skinviksandtaket. Så dårleg til utom Skinvikelva (Follabugen)	N
Follabugen	62.06476° N 6.2943° Ø	I fjøra til Skinvik, Botn og Løfoll. «Kast» frå Skinvikelva til elva frå Follavatnet. Ein «hund» (botnstein for "utfar" til båt eit stykke bort for Skinviknaustet, nokre steinar for Åkoma i Botnahola, noko problem rundt Kuen. Vidare mot Kieneset vanskeleg å kaste, dels grunna vanskeleg botn men mest grunna periodevis sterk straum. "Storenota" eller største landnøtene i notlaga hadde kengde for å stengje av bugen frå Kuen og inn i Skinvikreina, kortaste notlengde 120 famner, helst litt til.	N, L
Flatefjøra	62.07177° N 6.29732° Ø	Brukande	N,L
Leirvikskjæret (Hamre)	62.0734° N 6.29262° Ø	Knapt, men godt kast	N, L
Leirvikja (Aurstad)		"Paddemark" (urein botn)	N, L
Dalen	62.07411° N 6.29129° Ø	Brukande	N, L
Skorneset	62.0803° N 6.27355° Ø	Kast på innsida mot Hamrefluda	N,L

Kjelder og informantar:

• Legg koordinatar etter kartfesta notset og låseplassar. Eit arbeid gjort 1993 med revidering 2000 av: Hans Aarset, Johs. N. Høydal, Ragnar E. Høydalsvik, Inge Håvik, Kjell Leite.
• Aarset, Hans f.1936
• Høydalsvik, Oddvar E. f. 1951