276 671
redigeringer
m
Robot: Erstatter kategorien Eid med Eid (Nordfjord)
Ingen redigeringsforklaring |
m (Robot: Erstatter kategorien Eid med Eid (Nordfjord)) |
||
| (4 mellomliggende versjoner av 4 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
'''[[Nils Nilssøn Dahl]]''' (fødd i [[Tresfjord herred|Tresfjord]] i nåverande [[Vestnes kommune]] 18. juli 1806, død på [[Nordfjordeid]] i nåverande [[ | '''[[Nils Nilssøn Dahl]]''' (fødd i [[Tresfjord herred|Tresfjord]] i nåverande [[Vestnes kommune]] 18. juli 1806, død på [[Nordfjordeid]] i nåverande [[Stad kommune]] 2. juli 1854) var teolog, stortingsmann og forfattar. Som politikar tilhøyrde han den nasjonalliberale retninga. Han var ein god ven av [[Wergeland]], og skreiv som stortingsmann innstillinga om [[Jødeparagrafen|jødesaka]] i 1851. | ||
== Bakgrunn og familie == | == Bakgrunn og familie == | ||
Nils Dahl | Nils Dahl var bondeson. Han var fødd og oppvaksen på Nilsgarden av Øvstedal i Tresfjord. Foreldra var gardbrukarparet Nils Larsen Dahl og Anna Larsdotter frå Øye i [[Stordal kommune|Stordal]]. Nils Nilssøns oldefar på farssida er omtala som «student Lars Dahl», og skal etter familietradisjonen ha flykta frå Danmark. | ||
Nils Dahl var gift med [[Christopha Kirstine Rønneberg]], dotter av kjøpmann i [[Ålesund]] [[Peder Elias Rønneberg]] og fyrste kone [[Charlotte Marie Hagerup]]. Nils og Christopha Dahl fekk fire born som voks opp: | Nils Dahl var gift med [[Christopha Kirstine Rønneberg]], dotter av kjøpmann i [[Ålesund]] [[Peder Elias Rønneberg]] og fyrste kone [[Charlotte Marie Hagerup]]. Nils og Christopha Dahl fekk fire born som voks opp: | ||
| Linje 11: | Linje 11: | ||
== Utdanning og yrkeskarriere == | == Utdanning og yrkeskarriere == | ||
Det framgår ikkje av gjennomgådde kjelder korleis skulegangen var frå fyrst av. [[Jacob Neumann|Biskop Neumann]] vart merksam på nokre dikt som Nils hadde skrive, og gjorde sitt til å hjelpe guten fram til ein utdanningsveg. Han tok examen artium i 1828 dimittert (uteksaminert) av sokneprest i [[Sund kommune|Sund]] [[Johan Fritzner Greve]]. Etter det tok Dahl teologisk embetseksamen allereie i 1830. Han hadde eit kort opphald i Frankrike i 1831. Året etter vart han personaellkapellan | Det framgår ikkje av gjennomgådde kjelder korleis skulegangen var frå fyrst av. [[Jacob Neumann|Biskop Neumann]] vart merksam på nokre dikt som Nils hadde skrive, og gjorde sitt til å hjelpe guten fram til ein utdanningsveg. Han tok examen artium i 1828 dimittert (uteksaminert) av sokneprest i [[Sund kommune|Sund]] [[Johan Fritzner Greve]]. Etter det tok Dahl teologisk embetseksamen allereie i 1830. Han hadde eit kort opphald i Frankrike i 1831. Året etter vart han personaellkapellan for den vidgjetne «folkeopplysningspresten» [[Nils Griis Alstrup Dahl]] i [[Eivindvik]] i [[Sogn]]. (Trass namnelikskapen var ikkje dei to i slekt.) I tidsrommet 1833-1838 var Nils Nilssøn Dahl fast vikarprest i [[Bergen stift]]. Han vart så residerande kapellan i [[Melhus]] i Sør-Trøndelag i 1838, der han budde med familien på kapellangarden Varmbo. I 1851 fekk han sokneprestkallet i [[Eid]] i [[Nordfjord]], men tok avskil i 1854 på grunn av sjukdom (tuberkulose), og døydde seinare same året. Han er gravlagd på kyrkjegarden på Nordfjordeid. | ||
Nils Nilssøn Dahl var aktiv i lokalsamfunnet også utover det prestegjerninga naturleg førde med seg. Han var mellom anna forlikskommissær og sparebankdirektør både i Melhus og Eid. | Nils Nilssøn Dahl var aktiv i lokalsamfunnet også utover det prestegjerninga naturleg førde med seg. Han var mellom anna forlikskommissær og sparebankdirektør både i Melhus og Eid. | ||
| Linje 19: | Linje 19: | ||
== Forfattar == | == Forfattar == | ||
Nils Nilssøn Dahl skreiv fleire bøker, deriblant ''Fortællinger for Folket'' (1844) og ei rekkje dikt og artiklar. | Nils Nilssøn Dahl skreiv fleire bøker, deriblant ''Fortællinger for Folket'' (1844) og ei rekkje dikt og artiklar. Etter Wergelands død gav Dahl ut ''Udvalgte Digte af H. Wergeland'', saman med [[Conrad Nicolai Schwach]]. | ||
== Kjelder og litteratur == | == Kjelder og litteratur == | ||
| Linje 28: | Linje 28: | ||
{{DEFAULTSORT:Dahl, Nils Nilssøn}} | {{DEFAULTSORT:Dahl, Nils Nilssøn}} | ||
{{nn}} | |||
[[Kategori:Personer]] | [[Kategori:Personer]] | ||
[[Kategori:Fødsler i 1806]] | [[Kategori:Fødsler i 1806]] | ||
| Linje 34: | Linje 35: | ||
[[Kategori:Vestnes kommune]] | [[Kategori:Vestnes kommune]] | ||
[[Kategori:Gulen kommune]] | [[Kategori:Gulen kommune]] | ||
[[Kategori:Eid | [[Kategori:Stad kommune]] | ||
[[Kategori:Eid (Nordfjord)]] | |||
[[Kategori:Forfattere]] | [[Kategori:Forfattere]] | ||
[[Kategori:Stortingsrepresentanter]] | [[Kategori:Stortingsrepresentanter]] | ||
[[Kategori:Teologer]] | [[Kategori:Teologer]] | ||