Olav Aukrust: Forskjell mellom sideversjoner

Olav Aukrust (vis kilde)

Sideversjonen fra 14. des. 2014 kl. 10:14

634 byte lagt til , 14. des. 2014

ingen redigeringsforklaring

Hans P. Hosar

Veiledere, Administratorer

9 134

redigeringer

@@ Linje 54: / Linje 54: @@
 På 1960- og 1970-talet kom Aukrusts dikting og ideologi under sterkt åtak frå fleire hald, ikkje minst frå den poltisk radikale og i utgangspunktet litterært modernistiske krinsen rundt tidsskriftet Profil. Forfattaren [[Tor Obrestad]] frå dette miljøet, og dessutan litteraturvitaren [[Eystein Eggen]] påpeikte det dei meinte er fascistoide trekk i Aukrusts lyrikk, og særleg sistnemnde påpeikar den nære ideologiske skyldskapen med den norske nasjonalsosialismen.
-Politiske haldningar, kan vi av gjennomgådde kjelder ikkje sjå at Olav Aukrust har lagt for dagen, iallfall ikkje tilknytta partipolitikken. Han var oppvaksen i og inngifta eit miljø som hadde gått frå [[Venstre]] til [[Bondepartiet]]. Broren Lars var stortingsmann for Bondepartiet, og den andre broren Paal var lokalpolitikar for det same partiet. Under krigen gjekk båe inn i NS, og Paal vart ordførar i Lom. Svogeren Lars Sulheim stod på felleslista til NS og Bygdefolkets krisehjelp i Oppland ved stortingsvalet i 1933, og også han stod i NS under krigen. Iallfall to markante kunstnarvener av Olav Aukrust, [[David Monrad Johansen]] og [[Wilhelm Rasmussen]] vart også nazistar. Olav Aukrust sjølv døydde tre-fire år før NS vart stifta som parti. Det er sjølvsagt fåfengt og kanskje urett å spekulere i om Olav Aukrust ville vorte nazist om han hadde levd lenge nok. Men den markante vendinga mot nasjonalsosialismen i diktarens nærmiljø gjer det høgst relevant å stille spørsmålet om denne ideologien også kan avspeglast i hans litterære produksjon.
+Politiske haldningar kan vi av gjennomgådde kjelder ikkje sjå at Olav Aukrust har lagt for dagen, iallfall ikkje tilknytta partipolitikken. Han var oppvaksen i og inngifta i eit miljø som hadde gått frå [[Venstre]] frå 1880-åra til [[Bondepartiet]] i 1920-åra. Broren Lars var stortingsmann for Bondepartiet, og den andre broren Paal var lokalpolitikar for det same partiet. Under krigen gjekk båe inn i NS, og Paal vart ordførar i Lom. Svogeren Lars Sulheim stod på felleslista til NS og Bygdefolkets krisehjelp i Oppland ved stortingsvalet i 1933, og også han stod i NS under krigen. Iallfall to markante kunstnarvener av Olav Aukrust, [[David Monrad Johansen]] og [[Wilhelm Rasmussen]] vart også nazistar. Olav Aukrust sjølv døydde tre-fire år før NS vart stifta som parti. Det er sjølvsagt fåfengt og kanskje urett å spekulere i om han ville vorte nazist om han hadde levd lenge nok. Men den påfallande vendinga mot nasjonalsosialismen i diktarens nærmiljø gjer det høgst relevant å stille spørsmålet om denne ideologien også kan avspeglast i hans litterære produksjon.
+Det er ikkje tvil om at bondeforherlegande, norrøndyrkande og blod- og jord-ideologiserte norske nazistar trykte Olav Aukrust til brystet som sin eigen diktar. Det er etter måten lett å skjøne når ein les liner som dette:
+:Då høyrde eg Solørnen hjala,
+:og eg høyrde vår folkeånd tala:
+:«Ei fylking av forne stor-menn
+:bed meg for folket sitt, so:
+:”Ei hird utav sanne nordmenn
+:nyreise Norig att no!”
+:Til viljen, til striden deim stører
+:mi nørarånd.
+:Til siger, til sanning deim fører
+:mi førarhònd.
+:[...]»
+(Frå diktet «På Dovrefjell» som avsluttar samlinga ''Hamar i Hellom''.)