Veiledere, Administratorer
9 134
redigeringer
Utbygging. Mellomlagring
(Utbygging. Mellomlagring) |
(Utbygging. Mellomlagring) |
||
| Linje 124: | Linje 124: | ||
=== Eit diktarisk program === | === Eit diktarisk program === | ||
Dei nasjonalromantiske og grundtvigianske vyene om ei nordisk og norsk kulturell atterføding står i fokus hjå Aukrust, og han set seg som mål som sjåar og skald å påpeike og utløyse den nasjonale stordom i språk, kultur og sjeleliv. Det vil skje i ein syntese av norrøn kraft og kristen forklåring, symbolisert i det Aukrust sjølv kallar det «olsoknorske», med referanse til Olav den heilages kristningsverk. Realiseringa eller frigjeringa av den ekte norske [[folkeånd]] skal oppnåast ved ei trinnvis foredling med inspirasjon frå det fjellnorske og genuint bondenorske via det landsfemnande samnorske til det olsoknorske | Dei nasjonalromantiske og grundtvigianske vyene om ei nordisk og norsk kulturell atterføding står i fokus hjå Aukrust, og han set seg som mål som sjåar og skald å påpeike og utløyse den nasjonale stordom i språk, kultur og sjeleliv. Det vil skje i ein syntese av norrøn kraft og kristen forklåring, symbolisert i det Aukrust sjølv kallar det «olsoknorske», med referanse til Olav den heilages kristningsverk. Realiseringa eller frigjeringa av den ekte norske [[folkeånd]] skal oppnåast ved ei trinnvis foredling med inspirasjon frå det fjellnorske og genuint bondenorske via det landsfemnande samnorske til det olsoknorske. | ||
Etter debutboka Himmelvarden hadde Aukrust | Etter debutboka Himmelvarden hadde Aukrust tankar om å programmere diktinga sipå grunnlag dei tre stadiane. I samlinga Hamar i Hellom (1926) konsentrerer han seg om det lokale og bygdenorske. I «fyre-runene» til denne samlinga formulerer han også sitt norskdomsprogram i diktet «Kjeldune»: | ||
:[...] | |||
:Det namnlause, einslege, sterke lokale, | |||
:det kavnorske, rotnorske, bygdenorske | |||
:– strøymande inn i det nasjonale, | |||
:det høgnorske, samnorske, folkenorske, | |||
:– gjevande sitt til det universale, | |||
skira og reint som det olsok-norske, | |||
:– ''det'' er vår norskdom med sjel og med kropp, | |||
:det er det norske frå rot og til topp. | |||
Året etter at han døydde, kom ''Solrenning'', den samlinga som han i brev fleire gonger omtalar som «storboki». Her vender attende til den religiøse tematikken frå Himmelvarden, det vil seie det som mest nærmar seg det universale og olsoknorske. Solrenning har i litteraturhistoria vore omtala som «et av de geniale diktverk i norsk litteratur».<ref>Houm, P. 1955:208.</ref> Det er noko uvisst kor konkrete plananane var for å lage ei eiga samling til mellomstadiet, det nasjonale nivået i kulturen. | |||
=== Skaldens kall === | === Skaldens kall === | ||
Aukrust var nasjonalist, heimbygds- og fedrelandspoet. Men for han sj | |||
=== Prosa === | === Prosa === | ||
Aukrust nytta ikkje prosa i sin skjønnlitterære produksjon. Den prosaen han har late etter seg, er nokre artiklar i aviser og tidsskrift og manuskript til talar som har vorte trykte dels i samtida, men mest i ettertid. Dessutan ligg er det bevart mange brev frå Aukrusts hand, og ein del av desse er også utgjevne i ettertid, i Skaldespor (1965). Aukrusts prosa er essayistisk i forma. Ein vil vegre seg mot å kalle det sakprosa, om ein med det meiner utgreiande, analytiske og argumenterande framstillingar av eit emne. | Aukrust nytta ikkje prosa i sin skjønnlitterære produksjon. Den prosaen han har late etter seg, er nokre artiklar i aviser og tidsskrift og manuskript til talar som har vorte trykte dels i samtida, men mest i ettertid. Dessutan ligg er det bevart mange brev frå Aukrusts hand, og ein del av desse er også utgjevne i ettertid, i Skaldespor (1965). Aukrusts prosa er essayistisk i forma. Ein vil vegre seg mot å kalle det sakprosa, om ein med det meiner utgreiande, analytiske og argumenterande framstillingar av eit emne. | ||