322 662
redigeringer
Ole Aabel: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
nn
(nn) |
|||
| (8 mellomliggende versjoner av 4 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
'''Ole Aabel''' (fødd 7. januar 1757 i [[Tveit]], [[Vest-Agder]], død 17. mars 1852 i [[Aurland]], [[Sogn og Fjordane]]) var sokneprest i Jostedalen og Aurland. Han vart student frå [[Kristiansand]] i 1778 og cand.theol. 8. oktober 1782. Etter ei tid som huslærar i [[Oddernes]] vart han 11. juni 1784 tilsett som personleg kapellan til [[Homedal]]. | <onlyinclude>'''[[Ole Aabel]]''' (fødd 7. januar 1757 i [[Tveit]], [[Vest-Agder]], død 17. mars 1852 i [[Aurland]], [[Sogn og Fjordane]]) var [[sokneprest]] i [[Jostedalen]] og [[Aurland]]. Han vart student frå [[Kristiansand]] i 1778 og cand.theol. 8. oktober 1782. Etter ei tid som huslærar i [[Oddernes]] vart han 11. juni 1784 tilsett som personleg kapellan til [[Homedal]].</onlyinclude> | ||
==Prest i Jostedalen== | ==Prest i Jostedalen== | ||
5. oktober 1792 vart Ole Aabel utnemnd til sokneprest i [[Jostedal]] prestegjeld, og i februar 1793 kom han til bygda og heldt tiltredingspreika si. I kallsboka (skrive 1830) heiter det at han trong all kraft "for at udrydde de herskende uordener med drik og kortspil" etter den førre presten [[Matthias Foss]]. Dette lukkast han godt med og vann "med justedølernes hele kjærlighed og agtelse".<ref>Kallsboka, fol. 32b</ref> Då han i 1800 søkte ded ledige sokneprestembetet i Aurland, skreiv biskop [[Johan Nordahl Brun]] i attesten at Aabel hadde vore "8 aar i denne lille for alle mennesker afsondrede fjeldbygd", noko som "bør gjøre ham i promotionsvei fuldkommen lig med missionairer".<ref>Munthe 1921, s. 17</ref> Å vere sokneprest i Jostedalen vart altså jamført med å vere på misjonsmarkene. I Jostedalen fekk Aabel og kona Christine Margrethe f. Pavels mellom anna sonen [[Peder Pavels Aabel]], som seinare vart sokneprest i Jostedalen. | 5. oktober 1792 vart Ole Aabel utnemnd til sokneprest i [[Jostedal]] prestegjeld, og i februar 1793 kom han til bygda og heldt tiltredingspreika si. I kallsboka (skrive 1830) heiter det at han trong all kraft "for at udrydde de herskende uordener med drik og kortspil" etter den førre presten [[Matthias Foss]]. Dette lukkast han godt med og vann "med justedølernes hele kjærlighed og agtelse".<ref>Kallsboka, fol. 32b</ref> Då han i 1800 søkte ded ledige sokneprestembetet i Aurland, skreiv biskop [[Johan Nordahl Brun]] i attesten at Aabel hadde vore "8 aar i denne lille for alle mennesker afsondrede fjeldbygd", noko som "bør gjøre ham i promotionsvei fuldkommen lig med missionairer".<ref>Munthe 1921, s. 17, jf. Øvregard m.fl. 2010, s. 183f</ref> Å vere sokneprest i Jostedalen vart altså jamført med å vere på misjonsmarkene. I Jostedalen fekk Aabel og kona Christine Margrethe f. Pavels mellom anna sonen [[Peder Pavels Aabel]], som seinare vart sokneprest i Jostedalen. | ||
==Prest i Aurland== | ==Prest i Aurland== | ||
Aabel var einaste søkjar til prestekallet i | Aabel var einaste søkjar til prestekallet i Aurland og vart utnemnd 30. mai 1800. Han gjekk av 17. oktober 1839 med ein årleg pensjon på 400 spd og høve til å bruke enkjesetet så lenge det var ledig. I 1830 bygde han eit hus like ved Vangen kyrkje i Aurland som i dag er kjent som Aabelheim.<ref>[http://www.nrk.no/sf/leksikon/index.php/Ole_Aabel Omtale i Fylkesleksikon], NRK Sogn og Fjordane</ref> | ||
Ein av etterkomarane til Ole Aabel er den kjende skodespelaren [[Per Aabel]]. | Ein av etterkomarane til Ole Aabel er den kjende skodespelaren [[Per Aabel]]. | ||
| Linje 18: | Linje 18: | ||
*Øyane, Lars E. (1994). ''Jostedal sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune.'' (Bd. 5). Gaupne: Luster kommune. ([http://www.nb.no/utlevering/nb/3e0d6828c2b4d539b4d38892e2274895#&struct=DIV364 digital utgåve, NBdigital]) | *Øyane, Lars E. (1994). ''Jostedal sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune.'' (Bd. 5). Gaupne: Luster kommune. ([http://www.nb.no/utlevering/nb/3e0d6828c2b4d539b4d38892e2274895#&struct=DIV364 digital utgåve, NBdigital]) | ||
*Øvregard, Kåre, Asbjørg Ormberg, og Oddmund L. Hoel. (2010). ''Jostedal kyrkje. Fakta, segn og soge gjennom 350 år.'' Leikanger: Skald forlag. | *Øvregard, Kåre, Asbjørg Ormberg, og Oddmund L. Hoel. (2010). ''Jostedal kyrkje. Fakta, segn og soge gjennom 350 år.'' Leikanger: Skald forlag. | ||
==Eksterne lenkjer== | |||
* {{hbr1-1|pf01058395000003|Ole Aabel}}. | |||
{{Startboks}} | {{Startboks}} | ||
| Linje 23: | Linje 27: | ||
Forgjengar=[[Matthias Foss]]| | Forgjengar=[[Matthias Foss]]| | ||
Kva=[[Prestar i Jostedalen]]| | Kva=[[Prestar i Jostedalen]]| | ||
Startår= | Startår=[[1792]]| | ||
Sluttår=[[1800]]| | Sluttår=[[1800]]| | ||
Etterfølgjar=[[Johan Henrik Lind]]}} | Etterfølgjar=[[Johan Henrik Lind]]}} | ||
| Linje 29: | Linje 33: | ||
{{DEFAULTSORT: | {{DEFAULTSORT:Åbel, Ole}} | ||
[[Kategori:Jostedalen]] | [[Kategori:Jostedalen]] | ||
[[Kategori: | [[Kategori:Luster kommune]] | ||
[[Kategori:Personer | [[Kategori:Personer]] | ||
[[Kategori:Prester i | [[kategori:Aurland kommune]] | ||
[[Kategori:Prester]] | |||
[[Kategori:Fødsler i 1757]] | |||
[[Kategori:Dødsfall i 1852]] | |||
{{F1}} | |||
{{nn}} | |||