Veiledere, Administratorer
9 136
redigeringer
Språkvask, lenkjer, korrigering
Ingen redigeringsforklaring |
(Språkvask, lenkjer, korrigering) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb høyre|Ole og Anne Hyrve IMG 1235.JPG|Ole Sivertsen og kona Anne. Biletet må vere teke i 1884 eller litt tidlegare. Fotograf ukjend.}}'''[[Ole Sivertsen Hyrve]]''' (fødd i [[Skjåk]] 16. mai 1814, død same stad 26. desember 1884) var gardbrukar og politikar i Skjåk og ei kortare periode i [[Grytten]] i [[Romsdalen]]. Han var ein svært sentral person i Skjåks historie på 1800-talet. Han var leiande innan den liberale fløya i bygda i 1870- og -80-åra, og rakk så vidt å bli leiar i det første venstrelaget i Skjåk det siste året han levde.</onlyinclude> | <onlyinclude>{{thumb høyre|Ole og Anne Hyrve IMG 1235.JPG|Ole Sivertsen og kona Anne. Biletet må vere teke i 1884 eller litt tidlegare. Fotograf ukjend.}}'''[[Ole Sivertsen Hyrve]]''' (fødd i [[Skjåk]] 16. mai 1814, død same stad 26. desember 1884) var gardbrukar og politikar i Skjåk og ei kortare periode i [[Grytten]] i [[Romsdalen]]. Han var ein svært sentral person i Skjåks historie på 1800-talet. Han var leiande innan den liberale fløya i bygda i 1870- og -80-åra, og rakk så vidt å bli leiar i det første [[Skjåk venstrelag|venstrelaget i Skjåk]] det siste året han levde.</onlyinclude> | ||
== Namneforma == | == Namneforma == | ||
| Linje 9: | Linje 9: | ||
I motsetnad til broren Sylvester fekk Ole lite og ingenting av skolegang ut over allmugeskolen. Som nittenåring i 1833 var han nokre månader hjå broren i Christiania for å få litt undervisning. Undervisning vart det mindre av, men dess meir politiske og ideologiske impulsar frå det miljøet av bondetingemenn og liberal intelligentsia som Sylvester Sivertson stod midt oppe i.</onlyinclude> | I motsetnad til broren Sylvester fekk Ole lite og ingenting av skolegang ut over allmugeskolen. Som nittenåring i 1833 var han nokre månader hjå broren i Christiania for å få litt undervisning. Undervisning vart det mindre av, men dess meir politiske og ideologiske impulsar frå det miljøet av bondetingemenn og liberal intelligentsia som Sylvester Sivertson stod midt oppe i.</onlyinclude> | ||
Etter Christiania-opphaldet fekk Ole litt undervisning hjå sokneprest Mathias Heltberg, som ville at Ole skulle søkje på eit seminarium og bli fastlærar. Men nett da, i juli 1835, døydde faren til Ole, og Ole overtok garden. | Etter Christiania-opphaldet fekk Ole litt undervisning hjå sokneprest [[Mathias Heltberg]], som ville at Ole skulle søkje på eit seminarium og bli fastlærar. Men nett da, i juli 1835, døydde faren til Ole, og Ole overtok garden. | ||
Same hausten gifta han seg med Anne Olsdotter frå Nigard Bu i [[Sel]], fødd 1815. Dei fekk ni born saman over eit tidsrom frå 1837 til 1857. Tre av borna døydde som små eller unge.<ref>Ættebok for Skjåk bd. I side 117.</ref> | Same hausten gifta han seg med Anne Olsdotter frå Nigard Bu i [[Sel]], fødd 1815. Dei fekk ni born saman over eit tidsrom frå 1837 til 1857. Tre av borna døydde som små eller unge.<ref>Ættebok for Skjåk bd. I side 117.</ref> | ||
| Linje 16: | Linje 16: | ||
== Offentleg verksemd == | == Offentleg verksemd == | ||
Sitt offentlege virke innleidde Ole Sivertsen for alvor i Grytten, og det heldt fram for fullt i Skjåk | Sitt offentlege virke innleidde Ole Sivertsen for alvor i Grytten, og det heldt fram for fullt i Skjåk da familien flytte dit att. Lista over dei offentlege verva hans ser slik ut: | ||
* | * Formannskapsmedlem og viseordførar i Grytten 1839-1844. Ordførar i 1842 medan den valde ordføraren [[Søren J. Aandahl]] var på Stortinget. | ||
* Forlikskommissær i Grytten 1839-1844. | * Forlikskommissær i Grytten 1839-1844. | ||
* Valmann i [[Romsdals amt]] ved stortingsvala 1841 og 1844. | * Valmann i [[Romsdals amt]] ved stortingsvala 1841 og 1844. | ||
| Linje 25: | Linje 25: | ||
* Valmann i [[Kristians amt]] ved stortingsvala 1847, 1850, 1853, 1856 og 1859. | * Valmann i [[Kristians amt]] ved stortingsvala 1847, 1850, 1853, 1856 og 1859. | ||
* I tida etter at han gav frå seg garden, var han oppsynsmann ved fleire veganlegg, i [[Ringebu]], mellom Lom og [[Vågå]] og i Skjåk på strekninga [[Dønfoss]]-[[Grotli]]. | * I tida etter at han gav frå seg garden, var han oppsynsmann ved fleire veganlegg, i [[Ringebu]], mellom Lom og [[Vågå]] og i Skjåk på strekninga [[Dønfoss]]-[[Grotli]]. | ||
* Forlikskommissær i tilsaman 33 år frå 1847 til | * Forlikskommissær i tilsaman 33 år frå 1847 til han døydde, pluss nokre år som varamann til vervet. Forliksdistriktet var fram til 1866 Lom og Skjåk, frå 1866 Skjåk. | ||
* Han var mykje nytta i utskiftings- og skyldsetjingsforretningar. | * Han var mykje nytta i utskiftings- og skyldsetjingsforretningar. | ||
| Linje 33: | Linje 33: | ||
{{thumb høyre|Nordberg kyrkje Skjaak IMG 0900.JPG|Nordberg kyrkje, bygd i tidsrommet 1861-1864. Ole Sivertsen, og foreldra hans før han, hadde ivra lenge for å få eiga kyrkje "norda berget". Ole kom naturlegvis med i byggjekomiteen.|[[Hans P. Hosar]]|2009}} | {{thumb høyre|Nordberg kyrkje Skjaak IMG 0900.JPG|Nordberg kyrkje, bygd i tidsrommet 1861-1864. Ole Sivertsen, og foreldra hans før han, hadde ivra lenge for å få eiga kyrkje "norda berget". Ole kom naturlegvis med i byggjekomiteen.|[[Hans P. Hosar]]|2009}} | ||
Ole Sivertsen var drivande kraft i arbeidet for å skilje Skjåk ut frå Lom prestegjeld og formannskapsdistrikt, noko som lykkast i høvesvis 1863 og 1866. Likeins | Ole Sivertsen var drivande kraft i arbeidet for å skilje Skjåk ut frå Lom prestegjeld og formannskapsdistrikt, noko som lykkast i høvesvis 1863 og 1866. Likeins gjekk han i bresjen for å få bygd kyrkje i Nordberg. Kyrkja stod ferdig i 1864. | ||
I sitt siste leveår var han med på å stifte [[Skjåk venstrelag|det fyrste venstrelaget i Skjåk]], og han vart sjølv leiar der til han altså døydde i desember 1884. | I sitt siste leveår var han med på å stifte [[Skjåk venstrelag|det fyrste venstrelaget i Skjåk]], og han vart sjølv leiar der til han altså døydde i desember 1884. | ||
== Politiske og religiøse standpunkt == | == Politiske og religiøse standpunkt == | ||
I livsminna fastslår Ole Sivertsen sjølv at han alltid hadde tilhøyrt «det frisindede Fremskridtsparti», dvs. Venstre. Han hadde hylla «republikanske Grundsætninger», men hadde aldri vore revolusjonær republikanar. Som 70-åring i riksretts- og regimeskifteåret 1884 uttrykkjer han at han «agter og ærer Kongedømmet, saalænge dette udøves under vore grundlovsmæssige constitutionelle Former». Viss derimot «den første af disse Statsmagter [dvs. | I livsminna fastslår Ole Sivertsen sjølv at han alltid hadde tilhøyrt «det frisindede Fremskridtsparti», dvs. Venstre. Han hadde hylla «republikanske Grundsætninger», men hadde aldri vore revolusjonær republikanar. Som 70-åring i riksretts- og regimeskifteåret 1884 uttrykkjer han at han «agter og ærer Kongedømmet, saalænge dette udøves under vore grundlovsmæssige constitutionelle Former». Viss derimot «den første af disse Statsmagter [dvs. Kongen/regjeringa] vil anmasse sig en større Magtmyndighed end Grundloven tilhjemler den, da tror jeg neppe Kongedømmet i Norge bliver gammelt». | ||
Når det gjeld truslivet, syner den aldrande Ole Sivertsen stor respekt for den kristendommen han fekk innpoda av sine haugianske foreldre. Han seier seg lei for at han ikkje har opplevd nokon «virkelig Overgang fra Mørket til Lyset i sand grundig Omvændelse», og vedgår at «endog den gamle Sjælemorder til sine Tider har faaet mig ind paa Vantro og fritænkerske Grundsætninger». Men som syttiåring uttrykkjer han glede over å ha vendt attende til sin kristelege barnelærdom. | Når det gjeld truslivet, syner den aldrande Ole Sivertsen stor respekt for den kristendommen han fekk innpoda av sine haugianske foreldre. Han seier seg lei for at han ikkje har opplevd nokon «virkelig Overgang fra Mørket til Lyset i sand grundig Omvændelse», og vedgår at «endog den gamle Sjælemorder til sine Tider har faaet mig ind paa Vantro og fritænkerske Grundsætninger». Men som syttiåring uttrykkjer han glede over å ha vendt attende til sin kristelege barnelærdom. | ||