Veiledere, Administratorer
173 321
redigeringer
Ord og uttrykk knytt til sjøbruk i Volda (vis kilde)
Sideversjonen fra 10. okt. 2023 kl. 05:56
, 10. okt. 2023minimumssetning, korr.
Ingen redigeringsforklaring |
(minimumssetning, korr.) |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
'''[[Ord og uttrykk knytt til sjøbruk i Volda]]''' | |||
{{Innhold høyre}} | {{Innhold høyre}} | ||
==Bronkje== | ==Bronkje== | ||
| Linje 12: | Linje 13: | ||
Ved enkelt hengande talje er '''hangert''' ein tau- eller wire-ende som gjer øvre blokk fritthengande frå øvre feste (blokka får snu seg utan låsing). For [[«Nevada»._Kvalfangst_med_seglfartøy_i_Nordatlanteren|kvalfangst med seglfartøy]] brukte ein '''hangert''' horisontalt mellom to master. Mellom to master var den var tilpassa på lengde og vart henta opp og sjakla (skrua fast med sjakkel) fast til bakmastra i same høgde (paralellt med dekk) ved klargjering til flensing. Den kunne ikkje henge oppe ved bruk av storseglet. På '''hangert''' hengde ein to fir- eller fem-skorne taljar, '''geine'''. | Ved enkelt hengande talje er '''hangert''' ein tau- eller wire-ende som gjer øvre blokk fritthengande frå øvre feste (blokka får snu seg utan låsing). For [[«Nevada»._Kvalfangst_med_seglfartøy_i_Nordatlanteren|kvalfangst med seglfartøy]] brukte ein '''hangert''' horisontalt mellom to master. Mellom to master var den var tilpassa på lengde og vart henta opp og sjakla (skrua fast med sjakkel) fast til bakmastra i same høgde (paralellt med dekk) ved klargjering til flensing. Den kunne ikkje henge oppe ved bruk av storseglet. På '''hangert''' hengde ein to fir- eller fem-skorne taljar, '''geine'''. | ||
'''Geine''' | '''Geine''' er i fylgje leksikon femskoren (eller meir) talje (det ser ut til at lokalt vart namnet brukt på all fleirskoren talje). Der lasta var tung gjekk drageenden om '''«fot-blekre»'''/-blokker festa ved dekk/rekke/romluke for å styre drage-enden av '''geine''' til gang- eller sveivespel. På '''hangert''' mellom mastrene kan avstanden mellom to '''geine''' justerast. | ||
'''Fjagg''' er "tredeende" (hanndel) (kjetting)-slings. | '''Fjagg''' er "tredeende" (hanndel) (kjetting)-slings. | ||
| Linje 43: | Linje 44: | ||
==Tvårå== | ==Tvårå== | ||
Dagleg tale når '''propell''' på båt vart omtala. "Me må ha vatn på tvorå". Det handla om å få propellen ned i vatnet så han "drog". Spesielt gavlbåtane var leide på denne måten. Dei var "lagde godt ut yve" bak for å bere våt not eller annan tung last. Tome, derimot, flaut dei lett og høgt i sjøen og propellen drog luft. Ved oppbakking ved kai var dette ei plage. Det small frikst og båtane fekk utnamn som hang ved "til livets ende". Døme: Storeveiren, Styggeveiren, ein som skalla til. Der det var fleire i båten såg ein ofte at ledige brukte "kjøtvekta" ved å gå "att på speielen for å få vatn på tvårå". | Dagleg tale når '''propell''' på båt vart omtala. "Me må ha vatn på tvorå". Det handla om å få propellen ned i vatnet så han "drog". Spesielt gavlbåtane var leide på denne måten. Dei var "lagde godt ut yve" bak for å bere våt not eller annan tung last. Tome, derimot, flaut dei lett og høgt i sjøen og propellen drog luft. Ved oppbakking ved kai var dette ei plage. Det small frikst og båtane fekk utnamn som hang ved "til livets ende". Døme: Storeveiren, Styggeveiren, ein som skalla til. Der det var fleire i båten såg ein ofte at ledige brukte "kjøtvekta" ved å gå "att på speielen for å få vatn på tvårå". | ||
==Øyrebåt== | ==Øyrebåt== | ||
{{:Øyrebåt}} | {{:Øyrebåt}} | ||
[[Kategori:Maritim terminologi]] | [[Kategori:Maritim terminologi]] | ||
[[Kategori: Austefjord Museumslag]] | [[Kategori:Austefjord Museumslag]] | ||
[[Kategori:Høydalen (Volda)]] | [[Kategori:Høydalen (Volda)]] | ||
[[Kategori:Austefjorden (Volda)]] | [[Kategori:Austefjorden (Volda)]] | ||
[[Kategori:Volda kommune]] | [[Kategori:Volda kommune]] | ||
{{nn}} | {{nn}} | ||