Veiledere, Administratorer
172 820
redigeringer
→Skottehandelen mot slutten: korr.
Ingen redigeringsforklaring |
(→Skottehandelen mot slutten: korr.) |
||
| Linje 63: | Linje 63: | ||
Men sjølv om hanseatene dominerte handelen i Bergen, levde bygdene i Sunnhordland sitt eige liv. Skottehandelen heldt fram, om enn i eit redusert omfang. Men i 1620 sank handelen med trelast til Skottland kraftig, etter to nye bybrannar i Bergen. Dermed trengtes tømmer frå Sunnhordland til oppbygging av byen. I 1663 kom ei auka skattlegging for sal av tømmer, noko som ramma bygdene hardt. I 1665 vart det kunngjort ved eit kongebrev at bøndene skulle «al trælast og deler til borgerne levere, som skal have førstekjøb, og skal bønderne til dem i stedet for 10 stykker eller 10 tylvter levere 11 trær og 11 tylvter». | Men sjølv om hanseatene dominerte handelen i Bergen, levde bygdene i Sunnhordland sitt eige liv. Skottehandelen heldt fram, om enn i eit redusert omfang. Men i 1620 sank handelen med trelast til Skottland kraftig, etter to nye bybrannar i Bergen. Dermed trengtes tømmer frå Sunnhordland til oppbygging av byen. I 1663 kom ei auka skattlegging for sal av tømmer, noko som ramma bygdene hardt. I 1665 vart det kunngjort ved eit kongebrev at bøndene skulle «al trælast og deler til borgerne levere, som skal have førstekjøb, og skal bønderne til dem i stedet for 10 stykker eller 10 tylvter levere 11 trær og 11 tylvter». | ||
Det var først i ufredsåra 1701-1714, under krigen mellom England og | Det var først i ufredsåra 1701-1714, under krigen mellom England og Frankrike, at handelen meir eller mindre tok slutt i ein periode. Men så tok det seg opp att, med eit “rekordår” i 1719 då meir enn nitti skotske skip kom til Sunnhordland etter trelast. | ||
Ved kongeleg plakat av 12. september 1753 vart det kunngjort at kongen hadde «allernaadigst for godt befunden Sunhords Toldsted tilligemed de derunder brugte ladesteder ved indeværende aars udgang at opphæve og ganske at afskaffe.» Etter den tid må ingen, korkje hans eigne undersåttar eller framande, skipa nokon ting inn eller ut, «– saasom bemeldte distrikts indvaanere, ligesaa vel som andre i Stiftet boende bliver efterdags forbundne hvad lovlig trælast de have at føre, og sig igjen derfra med det behøvende korn og andet forsyne». Berre hummarbåtane skal framleis ha lov til å koma til sine vanlege hamnar og kjøpa levande hummar. Men både ved inn- og utgåande skal dei melda seg ved tollbua i Bergen og betala toll, og elles vera under oppsyn av «den eller de toldbetjente som nu paa Bergens led holdes eller efterdags dertil maatte beskikkes». I mai 1754 vart dette tinglyst i Sunnhordland. Og dermed innebar det slutten på ein århundrelang livleg trafikk over Nordsjøen. | Ved kongeleg plakat av 12. september 1753 vart det kunngjort at kongen hadde «allernaadigst for godt befunden Sunhords Toldsted tilligemed de derunder brugte ladesteder ved indeværende aars udgang at opphæve og ganske at afskaffe.» Etter den tid må ingen, korkje hans eigne undersåttar eller framande, skipa nokon ting inn eller ut, «– saasom bemeldte distrikts indvaanere, ligesaa vel som andre i Stiftet boende bliver efterdags forbundne hvad lovlig trælast de have at føre, og sig igjen derfra med det behøvende korn og andet forsyne». Berre hummarbåtane skal framleis ha lov til å koma til sine vanlege hamnar og kjøpa levande hummar. Men både ved inn- og utgåande skal dei melda seg ved tollbua i Bergen og betala toll, og elles vera under oppsyn av «den eller de toldbetjente som nu paa Bergens led holdes eller efterdags dertil maatte beskikkes». I mai 1754 vart dette tinglyst i Sunnhordland. Og dermed innebar det slutten på ein århundrelang livleg trafikk over Nordsjøen. | ||
| Linje 76: | Linje 76: | ||
==Referansar== | ==Referansar== | ||
<references/> | <references /> | ||
| Linje 85: | Linje 85: | ||
*Næss, And.: ''Skottehandelen på Sunnhordland''. Sunnhordland Aarskrift, 1920. | *Næss, And.: ''Skottehandelen på Sunnhordland''. Sunnhordland Aarskrift, 1920. | ||
*Sunde, Jørn Øyrehagen: ''Vegen over havet. Frå Mowatene på Shetland til Baroniet Rosendal''. Baroniet Rosendal, 2010. | *Sunde, Jørn Øyrehagen: ''Vegen over havet. Frå Mowatene på Shetland til Baroniet Rosendal''. Baroniet Rosendal, 2010. | ||
[[Kategori:Handel]] | [[Kategori:Handel]] | ||