322 662
redigeringer
Skottetoget: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
lenkeretting
Ingen redigeringsforklaring |
(lenkeretting) |
||
| (3 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|MinnesteinKringen.jpg|Minnesteinen|Arnfinn Kjelland}}{{thumb|Sinclair_gravstein.jpg|Gravsteinen over Georg Sinclair|Arnfinn Kjelland}}'''[[Skottetoget]]''' er den tradisjonelle nemninga på ein innmarsj av skotske leigesoldatar som kulminerte ved [[Kringen]], eit lite område litt sør for tettstaden, frå år 2000 [[Otta|byen Otta]] i [[Forside:Sel kommune|Sel kommune]] onsdagen [[26. august]] [[1612]]. Dette var under det som er kalla [[Kalmarkrigen]] mellom Danmark-Noreg og Sverige. Lokalt er stadnamnet ved | <onlyinclude>{{thumb|MinnesteinKringen.jpg|Minnesteinen|Arnfinn Kjelland}}{{thumb|Sinclair_gravstein.jpg|Gravsteinen over Georg Sinclair|Arnfinn Kjelland}}'''[[Skottetoget]]''' er den tradisjonelle nemninga på ein innmarsj av skotske leigesoldatar som kulminerte ved [[Kringen]], eit lite område litt sør for tettstaden, frå år 2000 [[Otta (tettsted)|byen Otta]] i [[Forside:Sel kommune|Sel kommune]] onsdagen [[26. august]] [[1612]]. Dette var under det som er kalla [[Kalmarkrigen]] mellom Danmark-Noreg og Sverige. Lokalt er stadnamnet ved Otta uttala i fleirtal, ''Kringane'', dativ ''Kringom'' eller ''Høg-Kringom''. </onlyinclude> | ||
==Bakgrunn== | ==Bakgrunn== | ||
<onlyinclude>Historia starta nokre månader før sjølve toget. På denne tida var krigane altså dominert av leigetroppar. Svenskekongen, Gustav 2 Adolf, hadde sendt ein høgare offiser, [[Johann von Mönnichhofen]] til Nederland for å verve soldatar. Han samla om lag 1200 mann som han segla ut frå Amsterdam med 14. juli [[1612]]. </onlyinclude> Fem dagar seinare gjekk denne styrken i land ved [[Stjørdal|Stjørdalen]] og marsjerte raskt opp dalen over [[Meråker]] og over til Sverige utan å møte motstand. | <onlyinclude>Historia starta nokre månader før sjølve toget. På denne tida var krigane altså dominert av leigetroppar. Svenskekongen, Gustav 2 Adolf, hadde sendt ein høgare offiser, [[Johann von Mönnichhofen]] til Nederland for å verve soldatar. Han samla om lag 1200 mann som han segla ut frå [[Amsterdam]] med 14. juli [[1612]]. </onlyinclude> Fem dagar seinare gjekk denne styrken i land ved [[Stjørdal|Stjørdalen]] og marsjerte raskt opp dalen over [[Meråker]] og over til Sverige utan å møte motstand. | ||
<onlyinclude>Parallelt gav Gustav Adolf ein skotsk adelsmann, Sir James Spens, i oppdrag å skaffe soldatar også i Skottland. Det var ikkje kongen av Skottland, Jakob 1, interessert i, for han var gift med søster til kongen av Danmark-Noreg, Kristian 4. Det lyktest likevel Spens ved hjelp av en skotsk oberst, Andrew Ramsay, å verve ein styrke. Skotske myndigheiter prøvde å stanse dei, men 2. august 1612 rakk to små skip å stikke ut frå landet med om lag 300-350 mann. </onlyinclude> Skipa segla saman mot norskekysten under leiing av oberstløytnant [[Alexander Ramsay]], bror til Andrew, med to kompanisjefar, [[George Hay]] og [[George Sinclair]]. | <onlyinclude>Parallelt gav Gustav Adolf ein skotsk adelsmann, Sir James Spens, i oppdrag å skaffe soldatar også i Skottland. Det var ikkje kongen av Skottland, Jakob 1, interessert i, for han var gift med søster til kongen av Danmark-Noreg, Kristian 4. Det lyktest likevel Spens ved hjelp av en skotsk oberst, Andrew Ramsay, å verve ein styrke. Skotske myndigheiter prøvde å stanse dei, men 2. august 1612 rakk to små skip å stikke ut frå landet med om lag 300-350 mann. </onlyinclude> Skipa segla saman mot norskekysten under leiing av oberstløytnant [[Alexander Ramsay]], bror til Andrew, med to kompanisjefar, [[George Hay]] og [[George Sinclair]]. | ||
| Linje 35: | Linje 35: | ||
*[[Teigum, Ivar]] 1978: «Ei nogen levende sjel kom hjem». Fakta og fantasi om skotteferda i 1612. ''Syn og Segn'' s. 482-490 | *[[Teigum, Ivar]] 1978: «Ei nogen levende sjel kom hjem». Fakta og fantasi om skotteferda i 1612. ''Syn og Segn'' s. 482-490 | ||
*[[Teigum, Ivar]] 2004: ''[[Bygdebok for Vågå og Sel]]'' bd. 2 s. 62-63 | *[[Teigum, Ivar]] 2004: ''[[Bygdebok for Vågå og Sel]]'' bd. 2 s. 62-63 | ||
*[http://www.vigerust.net/jord/gudbrandsdalen1612_kringen.html Rapportane frå 1612 (datert 17. september og 3 oktober) på vigerust.net] | *[http://www.vigerust.net/tore/jord/gudbrandsdalen1612_kringen.html Rapportane frå 1612 (datert 17. september og 3 oktober) på vigerust.net] | ||
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Adolph_Tidemand_Sinclairs_landing.jpg Adolp Tidemands måleri av landgangen i Romsdalen, på commons.wikimedia.org] | * [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Adolph_Tidemand_Sinclairs_landing.jpg Adolp Tidemands måleri av landgangen i Romsdalen, på commons.wikimedia.org] | ||
* [http://www.kringen1612.no/index.htm Nettside i samband med 400-årsmarkeringa av hendinga] | * [http://www.kringen1612.no/index.htm Nettside i samband med 400-årsmarkeringa av hendinga] | ||