Veiledere, Administratorer, Skribenter
7 187
redigeringer
ingen redigeringsforklaring
m (noe layout, staving) |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| Linje 7: | Linje 7: | ||
Skottane skal ha lege nærare 14 dagar på Shetland, kanskje for å vente på styrken til Mönnichhofen, før dei segla vidare mot [[Romsdalen]]. Og frå innseglinga her 19. august fram til slaget 26. august finst det ei lang rad segn om personar og hendingar som skal ha vore involvert i hendingane. Ein Peder [[Klungnes]] skal ha lurt skottane til å gå i land ved garden sin på nordsida av Romsdalsfjorden, der ein den dag i dag finn namnet [[Skothammaren]]. Peder skal ha lurt skottane til å marsjere heile vegen rundt Isfjorden og dermed seinka dei med ein dag. Han skal òg ha ført dei vidare oppover dalen. Men eit av dokumenta om hendingane frå same hausten (sjå lenke nedafor) viser at skottane konfiskerte noko sølv frå ein dansk mann, Søren [[Setnes]]. Ser ein på kartet ser ein at Setnes ligg på sørsida av Romsdalsfjorden og den naturlege vegen inn i Romsdalen - hadde skottane gått rundt Isfjorden ville dei vore nøydd til å krysse elva for å kome til Setnes. Per Klungnes er ikkje nemnt i kjelder frå den tida hendingane skjedde. | Skottane skal ha lege nærare 14 dagar på Shetland, kanskje for å vente på styrken til Mönnichhofen, før dei segla vidare mot [[Romsdalen]]. Og frå innseglinga her 19. august fram til slaget 26. august finst det ei lang rad segn om personar og hendingar som skal ha vore involvert i hendingane. Ein Peder [[Klungnes]] skal ha lurt skottane til å gå i land ved garden sin på nordsida av Romsdalsfjorden, der ein den dag i dag finn namnet [[Skothammaren]]. Peder skal ha lurt skottane til å marsjere heile vegen rundt Isfjorden og dermed seinka dei med ein dag. Han skal òg ha ført dei vidare oppover dalen. Men eit av dokumenta om hendingane frå same hausten (sjå lenke nedafor) viser at skottane konfiskerte noko sølv frå ein dansk mann, Søren [[Setnes]]. Ser ein på kartet ser ein at Setnes ligg på sørsida av Romsdalsfjorden og den naturlege vegen inn i Romsdalen - hadde skottane gått rundt Isfjorden ville dei vore nøydd til å krysse elva for å kome til Setnes. Per Klungnes er ikkje nemnt i kjelder frå den tida hendingane skjedde. | ||
Skottane marsjerte raskt opp Romsdalen og over Lesja, der det òg er segner om at dei skal ha stole og brent gardar, utan at det kan dokumenterast. Tvert i mot går det fram av dokumenta frå same året at dei ikkje plyndra. Det er så ingen tvil om at det vart sendt melding om innmarsjen slik at lensmannen i Lesja (som den gang òg omfatta Dovre), [[Lars Hågå]] klarte å mobilisere ein del bønder frå det prestegjeldet for å prøve å stoppe skottane. Han fekk òg sendt varsel til naboprestegjelda, Vågå, Fron og Ringebu. Styrken samlast ved Kringen med Lars Hågå og lensmannen i Ringebu, [[Per Randkleiv]] som førarar. Der angreip dei og skaut ned «alle» skottane på halvannan time iflg. rapporten statthaldaren skreiv tre veker seinare. Men iflg. same rapport var det ein del som overlevde. Nokre prøvde å kome seg over på andre sida elva, men der vart dei slege i hel av bønder. | Skottane marsjerte raskt opp Romsdalen og over Lesja, der det òg er segner om at dei skal ha stole og brent gardar, utan at det kan dokumenterast. Tvert i mot går det fram av dokumenta frå same året at dei ikkje plyndra. Det er så ingen tvil om at det vart sendt melding om innmarsjen slik at lensmannen i [[Lesja]] (som den gang òg omfatta [[Dovre]]), [[Lars Hågå]] klarte å mobilisere ein del bønder frå det prestegjeldet for å prøve å stoppe skottane. Han fekk òg sendt varsel til naboprestegjelda, [[Vågå]], [[Fron]] og [[Ringebu]]. Styrken samlast ved Kringen med Lars Hågå og lensmannen i Ringebu, [[Per Randkleiv]] som førarar. Der angreip dei og skaut ned «alle» skottane på halvannan time iflg. rapporten statthaldaren skreiv tre veker seinare. Men iflg. same rapport var det ein del som overlevde. Nokre prøvde å kome seg over på andre sida elva, men der vart dei slege i hel av bønder. | ||
134 skottar vart teke til fange, men | Rapporten fortel òg at 134 skottar vart teke til fange, men at alla utanom 18 vart avretta av bøndene dagen etter. Dei 18 vart førte til statthaldaren på Akershus, som altså rapporterte saka til København. Mellom dei 18 var føraren, Ramsay og den eine kompanisjefen, Hay. Den andre kompanisjefen, Sinclair, vart drepe, og tradisjonen i ettertid har utpeikt han som førar av styrken. Gravsteinen over Sinclair kan ein framleis sjå på [[Kvam i Nord-Fron|Kvam]]. | ||
Kongen, [[Christian IV|Kristian 4.]], viste seg takknemleg. Ved gåvebrev datert 3. september 1613 fekk Lars Hågå gardane [[Hågå (Dovre)|Hågå]] og [[Lannem]] på Dovre. Per Randkleiv fekk gardane Randkleiv og Øvre Gunnstad i Ringebu og Berdon Segalstad fekk garden Segalstad også i Ringebu. Berdon skal etter segna ha vore den som skaut Sinclair. | Kongen, [[Christian IV|Kristian 4.]], viste seg takknemleg. Ved gåvebrev datert 3. september 1613 fekk Lars Hågå gardane [[Hågå (Dovre)|Hågå]] og [[Lannem]] på Dovre. Per Randkleiv fekk gardane [[Randkleiv]] og Øvre [[Gunnstad]] i Ringebu og Berdon Segalstad fekk garden [[Segalstad]] også i Ringebu. Berdon skal etter segna ha vore den som skaut Sinclair. | ||
Ei lang rad segner og tradisjonar om denne hendinga levde i Gudbrandsdalen i hundreåra framover. | Ei lang rad segner og tradisjonar om denne hendinga levde i Gudbrandsdalen i hundreåra framover. | ||