Skribenter
95 110
redigeringer
Sylvester Sivertson: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
ingen redigeringsforklaring
m (kategorisplitting) |
Ingen redigeringsforklaring |
||
| (3 mellomliggende versjoner av 3 brukere er ikke vist) | |||
| Linje 8: | Linje 8: | ||
Sylvester var fødd i [[Øyberget]], eit småbruk som foreldra dreiv frå 1806 til 1811, da familien flytta til [[Hyrve]], som var farsgarden til Syver. Sylvester hadde i alt [[Anne Olsdotter Hyrve#Familie og livsløp|fem sysken]], men to av dei nådde ikkje vaksen alder. Sylvester var ugift all sin dag. | Sylvester var fødd i [[Øyberget]], eit småbruk som foreldra dreiv frå 1806 til 1811, da familien flytta til [[Hyrve]], som var farsgarden til Syver. Sylvester hadde i alt [[Anne Olsdotter Hyrve#Familie og livsløp|fem sysken]], men to av dei nådde ikkje vaksen alder. Sylvester var ugift all sin dag. | ||
Han viste tidleg gode intellektuelle evner | Han viste tidleg gode intellektuelle evner, og fekk høve til skulegang langt ut over den lokale omgangsskulen, heilt fram til universitetsstudium. Fyrst fekk han visstnok privatundervisning hjå [[N. B. Flood]], kapellan i Vågå 1825-1827. Ein pastor Steen skal ha rådd foreldra til å sende guten til lærar og kyrkjesongar, seinare stortingsmann [[Lars Jensen (1784-1852)|Lars Jensen]] på [[Ringsaker]]. Der var Sylvester ein vinter. Det haugianarnettverket som foreldra var ein del av, har utvilsamt vore til god hjelp for han på hans vidare løpebane. I 1828 var han i [[Trondheim]] og arbeidde som betjent hjå kjøpmann [[Ole Dahl]] der. Dahl var ein landskjend haugianar. Ved eit seinare opphald i Trondheim hadde Sylvester fri kost og losji hjå storbonden, forretningsmannen og stortingsmannen [[Michel N. Grendahl]]. Plassen hjå Grendahl var det hans gamle velgjerar frå Vågå, nå sokneprest i [[Kvikne]] i [[Nord-Østerdalen]] N. B. Flood, som hadde skaffa han. I likskap med Dahl var Grendahl ein velkjend person innan haugianarrørsla. Ved det siste Trondheims-opphaldet fekk Sylvester undervisning av adjunkt, seinare sokneprest i [[Ørskog]], [[A. H. Kaurin]]. Venteleg i ein mellombolk mellom dei to Trondheims-opphalda, på slutten av 1820-talet, budde Sylvester eit par år heime på Hyrve. (Kronologien her er litt uklår.) Frå denne tida i Skjåk er det kjent at han stundom kalla i hop folk på Hyrve for å halde politiske debattmøte. Systera hans, Guro (fødd 1819), mintest dette frå barndomen: «Han samla av dei forstandigaste mennom uppå søre stugun; da heldt døm 'storting', og den som tala, skulle reise seg.» (Sitert etter Guros barnebarn, [[Gunnhild Blekastad]] i 1968.) | ||
Utdanningshistoria er elles ikkje kjend i detalj, men Sylvester Sivertson var iallfall student i Christiania frå 1832. Han fullførde rett nok aldri noko universitetsstudium. | |||
Sylvester Sivertson var student i Christiania frå 1832 | |||
== Synet på haugianismen == | == Synet på haugianismen == | ||
Medan han studerte, gav Sivertson ut boka ''Haugianismen, dens Historie og Væsen, samt Forhold til Herrnhuttismen, fremstillet af en Sandhedsven'' (1832). I jamføring med den konkurrerande pietistiske [[ | Medan han studerte, gav Sivertson ut boka ''Haugianismen, dens Historie og Væsen, samt Forhold til Herrnhuttismen, fremstillet af en Sandhedsven'' (1832). I jamføring med den konkurrerande pietistiske [[Herrnhutere|herrnhutar-sekta]], framhevar Sivertson haugianismen som ei lære som hadde funne god balanse mellom fromskap og nyttig gjerning i det timelege. Haugianarane såg i «frugtbringende Virksomhed» ikkje berre ei dygd, men også ei plikt. Sivertson meinte dessutan at haugevenene var forkjemparar både for åndeleg og borgarleg fridom, og at dei var sanne fedrelandsvener. Ein «virkelig Haugianer» var som statsborgar «udelukkende dannet for en konstitutionel […] Stat, hvis Forfatning sikkrer Borgerne mod slavisk Lydighed og ubetinget Underkastelse». Dette følgde fyrst og fremst av «den frie Virksomhedsidé, der maa ansees som Haugianismens væsentlige Særkjende». | ||
== Den journalistiske verksemda == | == Den journalistiske verksemda == | ||
| Linje 76: | Linje 74: | ||
*Hagen, Ole E.: ''Sylvester Sivertsson. Literærhistorisk Afhandling i Anledning af Reisningen af hans Minde-Bauta''. Eau Claire, Wisconsin USA, 1909. | *Hagen, Ole E.: ''Sylvester Sivertsson. Literærhistorisk Afhandling i Anledning af Reisningen af hans Minde-Bauta''. Eau Claire, Wisconsin USA, 1909. | ||
*Hosar, Hans P.: ''Bygdebok for Skjåk'', band 3, utgjeve av Skjåk kommune 1998. | *Hosar, Hans P.: ''Bygdebok for Skjåk'', band 3, utgjeve av Skjåk kommune 1998. | ||
*Hosar, Kristian: «Sylvester Sivertsson som redaktør i Tilskueren», i ''[[Kvelds-seto - Gåmålt frå Skjåk]]'', Skjåk Historielag 2009. | *[[Hosar, Kristian]]: «Sylvester Sivertsson som redaktør i Tilskueren», i ''[[Kvelds-seto - Gåmålt frå Skjåk]]'', Skjåk Historielag 2009. | ||
*Mendelsohn, Oskar: ''Jødenes historie i Norge gjennom 300 år. Bind I''. Universitetsforlaget 1987. | *Mendelsohn, Oskar: ''Jødenes historie i Norge gjennom 300 år. Bind I''. Universitetsforlaget 1987. | ||
*Seip, Jens Arup: ''Utsikt over Norges historie. Første del''. Gyldendal, Oslo 1974. | *[[Seip, Jens Arup]]: ''Utsikt over Norges historie. Første del''. Gyldendal, Oslo 1974. | ||
*Sivertson, Ole: ''Udvalgte Digte'' (av Sylvester Sivertson) med biografisk innleiing, 1848. | *Sivertson, Ole: ''Udvalgte Digte'' (av Sylvester Sivertson) med biografisk innleiing, 1848. | ||
*Skåre, Kolbjørn: «Sylvester Sivertson» i ''Skjåk. Utgjeve i høve bygdajubileet 1966'', Skjåk kommune 1966. | *Skåre, Kolbjørn: «Sylvester Sivertson» i ''Skjåk. Utgjeve i høve bygdajubileet 1966'', Skjåk kommune 1966. | ||
*Teigum, Ivar: ''Sylvester Sivertson – Publicist''. Hefte utgjeve av Skjåk kommune 1997. | *[[Teigum, Ivar]]: ''Sylvester Sivertson – Publicist''. Hefte utgjeve av Skjåk kommune 1997. | ||
| Linje 92: | Linje 90: | ||
[[Kategori:Fødsler i 1809]] | [[Kategori:Fødsler i 1809]] | ||
[[Kategori:Dødsfall i 1847]] | [[Kategori:Dødsfall i 1847]] | ||
{{nn}} | |||
{{f2}} | {{f2}} | ||