Skribenter
95 606
redigeringer
→Torv
(f2) |
(→Torv) |
||
| Linje 109: | Linje 109: | ||
[[image:1973_Røros02.jpg|thumb|300px|left|Torvtak i by: Røros.{{byline|Frode Inge Helland}}]] | [[image:1973_Røros02.jpg|thumb|300px|left|Torvtak i by: Røros.{{byline|Frode Inge Helland}}]] | ||
=== Torv === | === Torv === | ||
[[Torv]]laget var gjerne frå 12 til 20 cm tjukt, med 15 cm som eit gjennomsnitt. Idealet skal etter den allment kjente tradisjonen ha vore to lag torv, nedst med graset ned og øvst med graset opp. Svært ofte vart oppskrifta forenkla til eitt tjukt lag ''“med grassvorden ned mot nevra og molda upp”'', som så vart utjamna og utfylt med laus jord.(Melheim 1933) Ved omlegging av gamle tak vart den gamle torva mellomlagra i haugar på taket. Ho vart lagt ut att som ei blanding av torvklumpar og laus jord. | |||
Det var best å bruke godt grasbunden torv for å hindre uttørking, siging og erosjon. Men elles sprikar tradisjonsstoffet og litteraturen med omsyn til kva slags torv som vart føretrekt. Myrtorv har vore tilrådd som mindre aggressiv mot nevra, medan annan torv, særleg i fjellstrøk, blir sagt å tære bort nevra raskt. Men myrtorv vil krympe ved tørking og danne sprekker som lyt etterfyllast. Mange rekna sandrik morenejord som den beste taktorva. Det vanlege har nok vore å stikke torv på nærmaste eng eller voll, utan å ta spesielt omsyn til jordarten. Uppstad (1990) fortel at torva vart teken på sjølve tufta når eit nytt hus vart oppsett, og at ein elles henta torva «her og der», gjerne i form av god matjord. Melheim (1933) fortel frå [[Hornindal]] at torv ''“ikkje [vart] teke på serleg turre plassar, men heller ikkje på våte myrer.”'' Frå [[Nordfjord]] refererer elles Hjelmeland (1993) at ''“torven ble tatt på tørrmark, helst var det lyngtorv; myrtorv dudde ikke.”'' | Det var best å bruke godt grasbunden torv for å hindre uttørking, siging og erosjon. Men elles sprikar tradisjonsstoffet og litteraturen med omsyn til kva slags torv som vart føretrekt. Myrtorv har vore tilrådd som mindre aggressiv mot nevra, medan annan torv, særleg i fjellstrøk, blir sagt å tære bort nevra raskt. Men myrtorv vil krympe ved tørking og danne sprekker som lyt etterfyllast. Mange rekna sandrik morenejord som den beste taktorva. Det vanlege har nok vore å stikke torv på nærmaste eng eller voll, utan å ta spesielt omsyn til jordarten. Uppstad (1990) fortel at torva vart teken på sjølve tufta når eit nytt hus vart oppsett, og at ein elles henta torva «her og der», gjerne i form av god matjord. Melheim (1933) fortel frå [[Hornindal]] at torv ''“ikkje [vart] teke på serleg turre plassar, men heller ikkje på våte myrer.”'' Frå [[Nordfjord]] refererer elles Hjelmeland (1993) at ''“torven ble tatt på tørrmark, helst var det lyngtorv; myrtorv dudde ikke.”'' | ||