Volda kommune: Forskjell mellom sideversjoner

Hopp til navigering Hopp til søk
ingen redigeringsforklaring
(lenke til annan artikkel om lokalavisa Møre)
Ingen redigeringsforklaring
(27 mellomliggende versjoner av 7 brukere er ikke vist)
Linje 1: Linje 1:
{{Forside|Volda}}
{{Oppdateringsbehov}}
{{Infoboks kommune
{{Infoboks kommune
| bgfarge              =  
| bgfarge              =  
| navn                  = Volda kommune
| navn                  = Volda kommune
| våpen                = 1519 Volda komm.png  
| våpen                = Volda komm 2020.png
| bilde                =  
| bilde                =  
| bildestr              =  
| bildestr              =  
| bildetekst            =  
| bildetekst            =  
| historisknavn        =
| historisknavn        =
| kommunenummer        = 1519
| kommunenummer        = 1577
| areal                = 547
| befolkning            = <!--oppdateres automatisk!-->
| befolkningsår        = <!--oppdateres automatisk!-->
| fylke                = [[Møre og Romsdal]]
| fylke                = [[Møre og Romsdal]]
| administrasjonssenter = [[Volda (tettsted)|Volda]]
| administrasjonssenter = [[Volda (tettsted)|Volda]]
| grunnlagt            =
<!--befolkningstall, -år og kommuneareal hentes fra sentral liste og oppdateres automatisk!-->
| sammenslåing     =
| grunnlagt            =  
| sammenslåing         =
| fradeling            =
| fradeling            =
| målform              = nynorsk
| målform              = nynorsk
Linje 21: Linje 19:
| annet                =  
| annet                =  
}}
}}
<onlyinclude><includeonly>[[Fil:1519 Volda komm.png|thumb|80px]]</includeonly>'''[[Volda kommune]]''' er ein av kommunane på [[Sunnmøre]] i [[Møre og Romsdal]]. [[Kommune]]n grensar i nord til [[Ørsta kommune|Ørsta]] og [[Ulstein kommune|Ulstein]], i sør til [[Stad kommune|Stad]] og [[Stryn kommune|Stryn]], i øst til [[Stranda kommune|Stranda]] og i vest til [[Vanylven kommune|Vanylven]]. Volda kommune omkransar, eller er delt av [[Voldsfjorden]], med fjordgreinane [[Dalsfjorden (Volda)|Dalsfjorden]] og [[Austefjorden (Volda)|Austefjorden]].


<onlyinclude>'''[[Volda kommune]]''' er ein av kommunane på [[Sunnmøre]] i [[Møre og Romsdal]]. [[Kommune]]n grensar mot [[Ørsta kommune|Ørsta]], [[Vanylven kommune|Vanylven]] og [[Hareid kommune|Hareid]] i Møre og Romsdal. I sør mot [[Hornindal kommune|Hornindal]] og [[Eid kommune|Eid]] kommune i [[Sogn og Fjordane]]. Volda kommune omkransar, eller er delt av [[Voldsfjorden]], med fjordgreinane [[Dalsfjorden (Volda)|Dalsfjorden]] og [[Austefjorden (Volda)|Austefjorden]].
== Geografi ==
 
Administrasjonssenteret er tettstaden [[Volda sentrum|Volda]] med blant anna sjukehus og [[Høgskulen i Volda]]. Kommunen har fire kyrkjer, [[Volda kyrkje]], [[Dalsfjord kyrkje]], [[Austefjord kyrkje]] og [[Kilsfjord kyrkje]]. </onlyinclude>
Administrasjonssenteret er tettstaden [[Volda sentrum|Volda]] med blant anna sjukehus og [[Høgskulen i Volda]]. Kommunen har fire kyrkjer, [[Volda kyrkje]], [[Dalsfjord kyrkje]], [[Austefjord kyrkje]] og [[Kilsfjord kyrkje]]. </onlyinclude>


Dei større bygdene er [[Velsvik]], [[Lauvstad]], [[Dravlaus]], [[Innselset]], [[Åmelfot]], [[Steinsvik]] og [[Dalsbygd (Volda)|Dalsbygda]], [[Hartåbygda]], [[Fyrde]], [[Kalvatn]], [[Høydal]], [[Bjørneset]], [[Straumshamn]], [[Kile]] og [[Bjørkedal]]en. Nord for Volda sentrum ligg [[Morkabygda]] og [[Berkneshalvøya]] med [[Lid]] og [[Berkneset]]. Ute i [[Vartdalsfjorden]] ligg [[Yksnøya i Volda|Yksnøya]], heilt nord i kommunen. Voldsfjorden har to sidearmar Dalsfjorden og Austefjorden. Sånn halvegs i Austefjorden går [[Kilsfjorden (Volda)|Kilsfjorden]], ei lita sidearm mot sør-vest.
Voldsfjorden har to sidearmar: Dalsfjorden og Austefjorden. Sånn halvegs i Austefjorden går [[Kilsfjorden (Volda)|Kilsfjorden]], ei lita sidearm mot sør-vest.  


[[Europaveg 39]] går gjennom kommunen, i sør frå [[Nordfjordeid]] i Sogn og Fjordane, nordover på vestsida av fjorden til Folkestad, vidare med ferje til kommunesenteret Volda. så mot nordaust over til [[Ørsta kommune]]. Volda og Ørsta deler [[Ørsta/Volda lufthamn]] som ligg [[Hovden]].
Dei større bygdene i [[Dalsfjorden (Volda)|Dalsfjorden]] er [[Velsvika]], [[Lauvstad]], [[Dravlaus]], [[Innselset]], [[Åmelfoten]], [[Steinsvika]] og [[Dalsbygda (Volda)|Dalsbygda]]. I [[Austefjorden (Volda)|Austefjorden]] er [[Hjartåbygda]], [[Fyrde]], [[Kalvatn]], [[Follabygda]] og [[Høydalen (Volda)|Høydalen]]. I [[Kilsfjorden (Volda)|Kilsfjorden]] er [[Bjørnaset]], [[Straumshamn]], [[Kile]] og [[Bjørkedalen (Volda)|Bjørkedalen]]. På sørsida, rett over fjorden frå Volda sentrum ligg [[Folkestad]]. Nord for Volda sentrum ligg [[Morkabygda]] og [[Berkneshalvøya]] med [[Lid (Volda)|Lid]] og [[Berkneset]] og i sørenden av [[Vartdalsfjorden]], heilt nord i kommunen, ligg [[Yksnøya i Volda|Yksnøya]].  


== Det skrevne ord ==
[[Europaveg 39]] går gjennom kommunen, i sør frå [[Nordfjordeid]], nordover vestsida av fjorden til Folkestad, vidare med ferje til kommunesenteret Volda. så mot nordaust over til Ørsta kommune. Volda og Ørsta deler [[Ørsta/Volda lufthamn]] som ligg på [[Hovden]].
Kommunevåpnet til Volda har ein pennspiss som symbol og saman med nabokommunen Ørsta har området lange tradisjonar med språk og det skrevne ord. [[Ivar Aasen]] kom frå Ørsta. Lokalavisa [[Møre (avis)|Møre]] reknar seg som Noregs eldste lokalavis (1810). På [[Ekset]], låg noregs første [[trykkeri]] landsbygda, [[Aarflots prenteverk]], som vart oppstarta i 1808. Eit [[museum]] i [[Aarflotgarden]] inneheld gamle maskiner frå prenteverket. [[Haugen bok]] er ein av dei største bokhandlarane i Noreg.  


== Kommunehistorikk ==
== Kommunehistorikk ==
Volda vart etablert som Volda [[formannskapsdistrikt]] i [[1837]]. [[1. august]] [[1883]] vart vart kommunen delt og den austlegaste delen, [[Ørsta kommune|Ørsta]] blei etablert som eigen kommune. Volda hadde på dette tidspunktet 3&nbsp;485 innbyggjarar, mens Ørsta hadde 2&nbsp;070 innbyggjarar. [[1. januar]], året etter, vart garden [[Ytrestølen]] i Ørsta med 13 innbyggjarar ført tilbake til Volda.
 
{{thumb|1519 Volda komm.png|Volda sitt kommunevåpen fram til 2020.}}
Volda vart etablert som Volda [[formannskapsdistrikt]] i [[1837]]. [[1. august]] [[1883]] vart kommunen delt, og den austlegaste delen, [[Ørsta kommune|Ørsta]], vart etablert som eigen kommune. Volda hadde på dette tidspunktet 3&nbsp;485 innbyggjarar, mens Ørsta hadde 2&nbsp;070 innbyggjarar. [[1. januar]], året etter, vart garden [[Ytrestølen]] i Ørsta med 13 innbyggjarar ført tilbake til Volda.


[[1. juli]] [[1924]] vart [[Dalsfjord kommune]] skilt ut som eigen kommune, den hadde då 960 innbyggarar. Volda kommune hadde etter oppdelinga 4&nbsp;715 innbyggjarar. Men 1. januar [[1964]] vart Dalsfjord kommune igjen ein del av Volda kommune. Volda hadde på dette tidspunktet 6&nbsp;056 innbyggjarar og Dalsfjord 1&nbsp;151, slik at den nye Volda kommune total hadde eit innbyggjartal på 7&nbsp;207.
[[1. juli]] [[1924]] vart [[Dalsfjord kommune]] skilt ut som eigen kommune, den hadde då 960 innbyggarar. Volda kommune hadde etter oppdelinga 4&nbsp;715 innbyggjarar. Men 1. januar [[1964]] vart Dalsfjord kommune igjen ein del av Volda kommune. Volda hadde på dette tidspunktet 6&nbsp;056 innbyggjarar og Dalsfjord 1&nbsp;151, slik at den nye Volda kommune total hadde eit innbyggjartal på 7&nbsp;207.


===Ordførarar i Volda 1837-1987===
Den 1. januar 2020 vart tidlegare [[Hornindal kommune]] i [[Nordfjord]] innlemma i Volda. Kommunen fekk då nytt våpen, som kombinarer pennesplitten frå Volda sitt gamle våpen med to ljåblad frå Hornindal sitt våpen.
*[[Sjur Halkjelsvik]] 1837-39 og 1842-45
 
*[[Peder E. Schjelderup]] 1840-41
Sjå òg liste over [[ordførarar i Volda]].
*[[Anders Welle]] 1846-49
 
*[[Mauritz Aarflot]] 1850-57 og 1860-85
== Det skrevne ord ==
*[[Rasmus Aarflot]] 1858-59 og 1886-87
Kommunevåpnet til Volda har ein pennspiss som symbol og saman med nabokommunen Ørsta har området lange tradisjonar med språk og det skrevne ord. [[Ivar Aasen]] kom frå Ørsta. Lokalavisa [[Møre (avis)|Møre]] reknar seg som Noregs eldste lokalavis (1810). På [[Ekset]], låg noregs første [[trykkeri]] på landsbygda, [[Aarflots prenteverk]], som vart oppstarta i 1808. Eit [[museum]] i [[Aarflotgarden]] inneheld gamle maskiner frå prenteverket. [[Haugen bok]] er ein av dei største bokhandlarane i Noreg.
*[[Rasmus Barstad]] 1888-89
 
*[[Rasmus Mork]] 1890-93
== Organisasjonsliv ==
*[[Laurits Barstad]] 1894-1904
[[Volda husflidslag]] held til i kommunen.
*[[Oskar Norman Eng]] 1905-10
*[[Anders Vassbotn]] 1911-13
*[[Ola Rotevatn]] 1914-16 og 1920-31
*[[Henrik Kaarstad]] 1917-19
*[[Ole Drabløs]] 1932-34
*[[Ola Heltne]] 1935-37
*[[Johan Alvestad]] 1938-41 og 1945
*[[Georg Rønnestad]] 1946-47
*[[Henrik Driveklepp]] 1947
*[[Martin Dahl]] 1948-51
*[[Johs. Nes]] 1952-55
*[[Per Longva]] 1956-59
*[[Karl Alme]] 1960-67
*[[Sigurd H. Halkjelsvik]] 1968-75
*[[Eilert Bø]] 1976-79
*[[Rasmus R. Aarflot]] 1980-


== Nokre personar frå Volda ==
== Nokre personar frå Volda ==
*[[Johannes Barstad]], ([[1857]]&ndash;[[1931]]), prest, forfattar og [[bladstyrar]] i [[Stille stunder]]
*[[Johannes Barstad]], ([[1857]]&ndash;[[1931]]), prest, forfattar og [[bladstyrar]] i [[Stille stunder]]
*[[Saxe Bjørkedal]], ([[1926]]&ndash;&nbsp;), [[Kystkultur]]berar
*[[Saxe Bjørkedal]], ([[1926]]&ndash;&nbsp;), [[Kystkultur]]berar
*[[Sigurd Bjørkedal]], ([[1920]] - [[2011]]) båtbyggjar
*[[Lovise Heggen]], ([[1893]]&ndash;[[1975]]), [[Lektor]], politikar og vararepresentant på [[Stortinget]]
*[[Lovise Heggen]], ([[1893]]&ndash;[[1975]]), [[Lektor]], politikar og vararepresentant på [[Stortinget]]
*[[Harald Haugen]], bokhandlar
*[[Harald Haugen]], bokhandlar
Linje 86: Linje 70:
*[[Jostein Nerbøvik]], ([[1938]]&ndash;[[2004]]), professor i historie
*[[Jostein Nerbøvik]], ([[1938]]&ndash;[[2004]]), professor i historie


== Ekserne lenkjer ==
== Eksterne lenkjer ==
* [http://www.volda.kommune.no Volda kommune]
* [http://www.volda.kommune.no Volda kommune]
* [http://tilsett.hivolda.no/ak/Voldasoga/Voldasoga.htm Busetnadssoga for Volda]
* [http://tilsett.hivolda.no/ak/Voldasoga/Voldasoga.htm Busetnadssoga for Volda]
*{{SNL-artikkel|https://snl.no/Volda|Volda}}


==Litteratur==
==Litteratur==
*[[Voldaminne]] 1987: ''Volda kommune 150 år'' s. 24
*[[Voldaminne]] 1987: ''Volda kommune 150 år'' s. 24.


{{Q1}}
[[Kategori:Volda kommune| ]]
[[Kategori:Volda kommune| ]]
[[Kategori:Kommuner i Møre og Romsdal]]
[[Kategori:Etableringer i 1838]]
{{nn}}
Veiledere, Administratorer
172 648

redigeringer

Navigasjonsmeny