Selbjørn

Øya Selbjørn i Austevoll.

Selbjørn er den nest største øya i Austevoll kommune. På austsida ligg Bekkjarviksund, der Selbjørnsbrua går over til Huftarøy. På vestsida ligg Stolmasund der Stolmabrua går over til Stolmen. Selbjørnsfjorden ligg på sørsida av øya, med Fitjar og Fitjarøyane på andre sida.

Fram til 1964 hørte sørøstsida av Selbjørn til Fitjar kommune, medan nordsida var ein del av Austevoll.

Om

Namn

Dei lærde meiner at Selbjørn kanskje er eit tabunamn, og at det har med dyrenamnet bjørn å gjera. Når fiskarane var ute på havet, skulle dei ikkje nemna visse dyrenamn, t.d. katt. Dei sa då klodyret, eller dei nytta ei omskriving - Salens bjørn, sidan katten høyrde til i salen eller stova. Dersom Selbjørnsøya den tid heitte noko med katt, så skulle dei ikkje seia namnet, men få meininga si fram på onnor vis. Noko rett tyding kan ein truleg ikkje koma fram til her, det er mykje uvisst korleis namnet er laga.

Gamle namneformer: Salbjorn, Søldbiøninn (1567) & Sælbiørn (1723).
Uttale: Sælbjødn

Gardar

Navn	Gnr
Nordre Drivenes	1
Store Drivenes	2
Fagerbakke	3
Eikholmen	4
Kalvenes	5
Veivågen	6
Noven	8
Indre Rabben	9
Ytre Rabben	10
Djupevåg	11
Tøkje	12
Salthella	13
Søre Drivenes	66(8)
Bekkjarvik	67(9)
Sætre	68(10)
Grasdal	69(11)
Gauksheim	70(12)

Tal i parantes: gardsnummer før 1964 (Fitjar).

Historie

Middelalderen

1220

• Selbjørn og Hundvåkøy nemnde i Den yngre Edda

1600-talet

1634

• Kremmarverksemd i Bekkjarvik

1668

• Kremmarsete på Salthella

1800-talet

1849

• Økshamaren fyrstasjon i drift.

1870

• 15. oktober: Bekkjarvik postopneri etablert.

1880

• Smie i Bekkjarvik. Eigar Ivar Haldorsen

1886

• Austevoll eigen kommune, skild ut frå Sund

1887

• Første Selbjørn skule i bruk

1890

• Møte om felles skulehus mellom krinsane Gauksheim og Drivenes. Dei vart enig om å gløyma tanken pga den "lange og besværlige vei at gaa for smaa börn".

1898

• Bekkjarvik kyrkje stod ferdig

1899

• 1. januar: Rabben postopneri oppretta.

1900-talet

1901

• Gauksheim skule vart bygd for krinsane Vikestøl, Sætre, Båtevik, Grasdal og Gauksheim.

1905

• det vart løyvd midlar til 7910 meter veg frå Salthella til Drivenes.

1910

• vart det gjeve løyve til bygging av veg frå Austevoll si grense til Bekkjarvik.

1912

• Selbjørn Fiskeriforening stifta

1913

• Første Drivenes skule i bruk

1916

• 1. september 1916: Salthella brevhus og postopneri oppretta. Postopneri frå 1. oktober 1919

1936

• Drivenes, Gauksheim og Trolandshamar skulekrinsar vedtok språkskifte frå bokmål til nynorsk

1939

• Hevrøy, Horgo, Selbjørn, Storekalsøy og Sandtorv skulekrinsar vedtok språkskifte frå bokmål til nynorsk

1940-1945

• Motstansgruppa Eksport- og importgruppe Milorg Bergen og omland heldt til i Tuftevika på Selbjørn. Organisert frå Bergen. Stod for transport av personar til Shetland, våpen og anna krigsmateriell tilbake.

1942

• 2. klasse kystskipperskule på Selbjørn

1950-åra

• Kontor på Salthella for innmelding av vårsild
• Sildemottak i Bekkjarvik og Åsakummen på Rabben

1950

• Austevoll fekk distriktslege med bustad på Selbjørn. Emil Moe den første.

1955-1957

• 2. klasse kystskipperskule på Stolmen

1955

• 8. mars: bedehus på Selbjørn

1959

• Gauksheim skule vart nedlagt.

1967

• Rabben postopneri nedlagt

1960

• J. Tøkje Landhandel oppretta

1962

• Rabben mekaniske verkstad etablert

1963

• M/S Drivenes første snurpar i Austevoll utstyrt med kraftblokk og ringnot

1964

• 1. januar: Søre Selbjørn (Gnr. 66-70) og Søre Huftarøy (Gnr. 59-65) under Austevoll. Tilhøyrde tidlegare Fitjar

1965

• Austevoll notverkstad i drift i Bekkjarvik

1969

• Salthella brevhus og postopneri nedlagt

1972

• Ferjesambandet Bekkjarvik-Sandvikvåg oppretta

1973

• Austevoll Notverkstad bygd på Salthella

1975

• Ferjeruta Stolmen-Salthella oppretta

1980

• 11 februar: Selbjørnsbrua vart opna og Selbjørn vart knytt saman med Huftarøy.

1987

• Ferjesambandet Bekkjarvik-Sandvikvåg overført til Husavik-Sandvikvåg
• Selbjørn fiskerisogelag stifta

1998

• Stolmabrua opna

Kjelder

• Tufteland, Johan (red.): Austevoll gard og ætt I. Møkster sokn. Austevoll sokn. Utgjevar: Austevoll herad. 1978.
• Tufteland, Johan (red.): Austevoll gard og ætt III. Tidlegare Bekkjarvik Kapellsokn. Austevoll sogenemnd. Utgjevar: Austevoll kommune. 1991.