Fembøring: Forskjell mellom sideversjoner
({{nn}}) |
m (Teksterstatting – «{{bokm.}}» til «bokmål») |
||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|Ou1978 Nordlandsmuseet Femboeringen.jpg|Ein fembøring utstilt utanfor [[Nordlandsmuseet]] i [[Bodø]] ca. 1978.|Olve Utne}} | <onlyinclude>{{thumb|Ou1978 Nordlandsmuseet Femboeringen.jpg|Ein fembøring utstilt utanfor [[Nordlandsmuseet]] i [[Bodø]] ca. 1978.|Olve Utne}} | ||
Ein '''[[fembøring]]''' ({{nyn.}}/ | Ein '''[[fembøring]]''' ({{nyn.}}/[[bokmål]]; trulig frå {{norr.}} ''byrðingr'' og burde kanskje helst vore skrive ''fembørding'') er ein open, [[spissgatta]] trebåt med [[segl]] og minst fem [[båtrom]]. Denne båttypen, som hovudsaklig er ein størrelseskategori, har tradisjonelt vorte bruka i [[Trøndelag]] og [[Nord-Norge]]. Fembøringane blir tradisjonelt bygd enten som [[åfjordsbåt]]ar eller [[nordlandsbåt]]ar. Sjølv om fembøringane har minst fem rom, og i praksis ofte minst sju eller åtte, så har dei sjeldan meir enn fem eller seks par [[tollepinnar]] — og ofte ned til tre par i storfembøringane frå sist på [[1800-talet]]. Dei største åfjords-storfembøringane var kring 52 fot og vart spesialbygd for [[lofotfisket]]; dei vart følgelig kalla ''lofotbåtar''. </onlyinclude> | ||
Opphavet til namnet ''fembøring'' er uvisst. Blant hypotesane kan nemnast at ''børing'' har vorte sett i samband med både ''bord'' og ''bør'' og at ''fem'' kan vise til enten talordet 5 eller eit likelydande ord med anna tyding. Kor som er, så er det trulig samband mellom ordet ''fembøring'' og ordet ''[[sambøring]]'' som vi finn i eldre kjelder frå [[Møre]]kysten. | Opphavet til namnet ''fembøring'' er uvisst. Blant hypotesane kan nemnast at ''børing'' har vorte sett i samband med både ''bord'' og ''bør'' og at ''fem'' kan vise til enten talordet 5 eller eit likelydande ord med anna tyding. Kor som er, så er det trulig samband mellom ordet ''fembøring'' og ordet ''[[sambøring]]'' som vi finn i eldre kjelder frå [[Møre]]kysten. | ||
Sideversjonen fra 1. des. 2022 kl. 12:06
Ein fembøring (Mal:Nyn./bokmål; trulig frå Mal:Norr. byrðingr og burde kanskje helst vore skrive fembørding) er ein open, spissgatta trebåt med segl og minst fem båtrom. Denne båttypen, som hovudsaklig er ein størrelseskategori, har tradisjonelt vorte bruka i Trøndelag og Nord-Norge. Fembøringane blir tradisjonelt bygd enten som åfjordsbåtar eller nordlandsbåtar. Sjølv om fembøringane har minst fem rom, og i praksis ofte minst sju eller åtte, så har dei sjeldan meir enn fem eller seks par tollepinnar — og ofte ned til tre par i storfembøringane frå sist på 1800-talet. Dei største åfjords-storfembøringane var kring 52 fot og vart spesialbygd for lofotfisket; dei vart følgelig kalla lofotbåtar.
Opphavet til namnet fembøring er uvisst. Blant hypotesane kan nemnast at børing har vorte sett i samband med både bord og bør og at fem kan vise til enten talordet 5 eller eit likelydande ord med anna tyding. Kor som er, så er det trulig samband mellom ordet fembøring og ordet sambøring som vi finn i eldre kjelder frå Mørekysten.
