Fossøyane: Forskjell mellom sideversjoner
(→Litteratur: kat) |
(→Fire husmannsplassar: meir om plassane) |
||
| Linje 3: | Linje 3: | ||
==Fire husmannsplassar== | ==Fire husmannsplassar== | ||
Fossøyane var lenge utan fast busetnad, truleg på grunn av at det flate området var mykje utsett for flaumane i [[Jostedøla]]. Den fyrste kjende faste busetnaden var ein husmannsplass som vart rydda kring 1761 | Fossøyane var lenge utan fast busetnad, truleg på grunn av at det flate området var mykje utsett for flaumane i [[Jostedøla]]. Den fyrste kjende faste busetnaden var ein husmannsplass som vart rydda kring 1761, den fyrste under [[Fossen (Jostedal)|Fossen]] som fram til 1805 berre var eitt bruk. | ||
Husmannsplassane var: | |||
*Fossøyane 1 - rydda kring 1823, plass under bnr. 1, nedlagd 1934, stova riven 1946 | |||
*Fossøyane 2 - oppstod ved at Fossøyane 1 vart delt i 1844, plass under bnr. 1, frå 1864 under bnr. 4, nedlagd kring 1886 | |||
*Fossøyane 3 - rydda kring 1761, plass under bnr. 1, frå 1805 under bnr. 5, frå 1895 under bnr. 9. Fråskild 1946 som ein del av Bøtun (bnr. 12), og sjølve plassen seld som Solheim (bnr. 16) i 1950. | |||
*Fossøyane 4 - rydda 1841, plass under bnr. 5, nedlag 1886. | |||
Dei eldste plassane var liggjande under ulike bruk etter at hovudbruket i Fossen fyrst vart delt i 1805 og på nytt i 1862 med fråskiljinga av [[Dalen (Jostedalen)|Dalen]]. | |||
==Sjølveigde bruk== | ==Sjølveigde bruk== | ||
Sideversjonen fra 19. mai 2012 kl. 09:11
Fossøyane er ei grend i Jostedalen i Luster kommune, Sogn og Fjordane. Grenda ligg på ei av dei største elveslettene i hovuddalføret. Bruka som utgjer grenda, høyrer til under matrikkelgarden Fossen. Fossøyane høyrde tidlegare til den nedlagde skulekrinsen Sperle.
Fire husmannsplassar
Fossøyane var lenge utan fast busetnad, truleg på grunn av at det flate området var mykje utsett for flaumane i Jostedøla. Den fyrste kjende faste busetnaden var ein husmannsplass som vart rydda kring 1761, den fyrste under Fossen som fram til 1805 berre var eitt bruk.
Husmannsplassane var:
- Fossøyane 1 - rydda kring 1823, plass under bnr. 1, nedlagd 1934, stova riven 1946
- Fossøyane 2 - oppstod ved at Fossøyane 1 vart delt i 1844, plass under bnr. 1, frå 1864 under bnr. 4, nedlagd kring 1886
- Fossøyane 3 - rydda kring 1761, plass under bnr. 1, frå 1805 under bnr. 5, frå 1895 under bnr. 9. Fråskild 1946 som ein del av Bøtun (bnr. 12), og sjølve plassen seld som Solheim (bnr. 16) i 1950.
- Fossøyane 4 - rydda 1841, plass under bnr. 5, nedlag 1886.
Dei eldste plassane var liggjande under ulike bruk etter at hovudbruket i Fossen fyrst vart delt i 1805 og på nytt i 1862 med fråskiljinga av Dalen.
Sjølveigde bruk
Husmannsplassane i Fossøyane vart matrikulerte og fråskilde bruka i Fossen mellom 1865 og 1895. På 1800-talet ekspanderte busetnaden i Fossøyane mykje på grunn av folkeauken i bygda. Dette var eitt av områda i bygda der det var godt rom for nye bruk.
Med overgangen til eit mekanisert landbruk på 1900-talet vart Fossøyane eitt av dei meir lettdrivne områda for gardsdrift i Jostedalen.
Flaumar 1898 og 1979
Ein føresetnad for dette var betre elveførebygnad. Storflaumen 15. august 1898 valda store skadar i Fossøyane, og det same gjorde den endå større flaumen 15. august 1979.[1] Høgste vasstand under dei to flaumane er markerte med merke i fjellveggen i den sørlege delen av grenda.[2]
Notar
- ↑ Flaumar (Jostedal historielag)
- ↑ Flaummerke i Jostedal (Fylkesleksikon, NRK Sogn og Fjordane)
Litteratur
- Øyane, Lars E. (1994). Jostedal sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune. (Bd. 5). Gaupne: Luster kommune, s. 114-171. (Digital utgåve, NBdigital)