Harald Kihle

Harald Kihle (fødd 3. juli 1905, død 2. august 1997) vaks opp i Borre i Vestfold, fyrst på Holtan gård like ved Borrevatn, seinare nærare grensa til Horten. Han var sønn av maskinarbeider Anton Jørgensen (1867–1920) og Mina Gunelia Halvorsdatter Leikås (1860–1945). Gift 1930 med Ingrid Kirsten Olsen (4.1.1906–3.10.1978), datter av Ole Sofus Olsen Sundbye (1876–1946) og Milla Lovise Østby (1880–1949).

Oppveksten var preget av jordnær nøysomhet. Faren arbeidet på Marineverftet, og moren hadde grønnsakhage og dyrket litt poteter.

Då Harald var 14 år flytta familien igjen, enno nærare kommunegrensa.

Harald gjekk på Falkensten skole. Han tok tidleg til med teikning og måling. Heimstaden låg ikkje så langt ifrå Åsgårdstrand, og Kihle fekk tidleg lære om Edvard Munch.

Det fyrste bilete Harald måla var av ein hest. Sidan fylgde hestemotivet Harald resten av karriera. På den treårige kunst- og handtverksskulen studera han m.a. anatomien til hesten. Her hadde han Eivind Nilsen som lærar. Han lot Harald låne plansjar med hestemotiv, som Harald teikna av på kveldstid. Seinare kom Harald inn på Kunstakademiet der han gjekk i tre år. Her hadde han Per Krogh som læremeister.

Harald fekk norsk/dansk kunstnarstipend, og i 1938 fekk han reise på studietur til Paris. Per Krogh hadde tidlegare heldt målarskule i Paris i lag med Marcel Gromaire som underviste på det franske kunstakademiet i Paris. Då Harald kom fram til Akademiet skulle det vise seg att klassa var full. Gromaire bad han koma att dagen etterpå, for det hendte at elevar hoppa av etter ei tid. Kihle møtte kvar dag i over ei veke, og den åttande dagen var det ledig plass i klassa. Sjølv om han ikkje kunne språket blei han verande i Paris i tre månadar.

Kihle vart tidleg fascinert av Telemark. På Universitetsbiblioteket lånte han bøker av Rikard Berge, M. B. Landstad, Olea Crøger og Hans Jacob Wille. Han las også gamle reiseskildringar frå utlendingar som vitja "Thelemarken".

1927 kom Harald til Hjartdal. Her blei han verande i omlag tre år. Seinare budde han fleire stader i Flatdal - frå garden Åse langt nord i bygda, til Nutheim. Her heldt Terje Grøstad til, og på denne tida verka Nutheim som eit "kunstnarkollektiv" for fleire av dei mest kjende kunstnarane i tida. Kihle blei verande i Flatdal frå 1931 til 1938, men hadde fleire utflukter til forskjellige bygdelag i Øvre Telemark. Han var opptatt av Myllarguten, Storegut og Guro Heddelid, og hadde fleire opphald i bygdene der ein kunne finne spor etter desse skikkelsane. Kihle flytta seinare til Smørklepp i Vinje kommune.

Ved Vinje biletgalleri i Smørklepp kan ein oppleve fleire av kunstverka til Harald Kihle. Her er også utstilt fleire måleri av Henrik Sørensen. Dei to var nære kollegaer. Biletgalleriet er del av Vest-Telemark Museum.

Hans eget galleri, Kihle-galleriet, ligger i Apenesgården i Horten og drives av Harald Kihle-Stiftelsen, som ved hans død fikk overlatt 7000 bøker og ca. 20 000 notater, skisser, dagbokblader, brev, utklipp m.m. – et enestående materiale om kunstneren og hans samtid. Kunstneren bidro sterkt til finansieringen av galleriet på nordsiden av Horten sentrum, og var selv tilstede under åpningen i 1986.

Maleren Harald Kihles kunst og litteratur er grunnlaget for Kihlestiftelsen og galleriet. I galleriet er Kihles kunst gitt en eksklusiv plassering.

Galleriet brukes også til Horten og Borre kunstforenings virksomhet. Kunstforeningen eier den restaurerte Apenesgården, en av Hortens eldste bygninger.

Kjelder

• Dahlman, Helene, Harald Kihle. Et portrettintervju, NRK radio, fyrste gong sendt 16. juni 1987. Lenke til innslag hjå Nasjonalbiblioteket.
• Gjernes, Birgit, "Møte med telemarksmaleren Harald Kihle" i samband med jubileumsutstillinga i Seljord kunstforening, 1975. Lenke til innslaget hjå Nasjonalbiblioteket.
• Sahlgaard, Eli, "Møte med Harald Kihle" i Magasinet for alle (trykt utg.) : Arbeidermagasinet og For alle. 1969 Vol. 42 Nr. 33. Lenke til digital utgåve hjå Nasjonalbiblioteket.

Denne siden er en spire. Du kan hjelpe den til å vokse seg stor og sterk! Denne sida er ei spire. Du kan hjelpe henne til å vekse seg stor og sterk!