Klavikord: Forskjell mellom sideversjoner
Hopp til navigering
Hopp til søk
Ingen redigeringsforklaring |
m (Teksterstatting – «[[Kategori:t» til «[[Kategori:T») |
||
| (7 mellomliggende revisjoner av samme bruker vises ikke) | |||
| Linje 1: | Linje 1: | ||
<onlyinclude>{{thumb|NF.1905-0145 klavikord Jansen 1763.jpg|Klavikord bygd av C. Jansen i [[1763]] og bruka på [[Hemnes kommune|Hemnes]] på [[Helgeland]].|[[Anne-Lise Reinsfelt]]/[[Norsk Folkemuseum]]|2014}} | <onlyinclude>{{thumb|NF.1905-0145 klavikord Jansen 1763.jpg|Klavikord bygd av C. Jansen i [[1763]] og bruka på [[Hemnes kommune|Hemnes]] på [[Helgeland]].|[[Anne-Lise Reinsfelt]]/[[Norsk Folkemuseum]]|2014}} | ||
Eit '''[[klavikord]]''' er eit tangentinstrument med strenger der tonen blir danna av stiftar som slår mot strengen og ligg mot strengen til ein slepper tangenten att, i motsetning til piano, der hammaren slår mot strengen og dett tilbake att med ein gong. Det finst tre hovudtypar av klavikord: '''bunde klavikord''', der strengene er dempa på eine sida og kvar streng har to eller fleire stiftar med ulike tonehøgder; '''ubunde klavikord''', der strengene er dempa på eine sida og kvar streng har éin stift og ei tonehøgd; og '''cembal d'amour''', som er eit ubunde klavikord der strengene er udempa på begge sider og stiften slår an strengen midt på slik at begge sidene kling med med same tonehøgd. </onlyinclude> Andre variasjonar inkluderer éin eller fleire manualar og med eller utan basspedalar. <onlyinclude>Klavikordet, som på 1700-talet i Skandinavia ofte rett og slett vart kalla '''claveer''', var mest populært i Skandinavia, tyskspråklige land og på [[Den iberiske halvøya]]. I Noreg var klavikordet populært frå tidlig på 1600-talet og utover til nokre tiår innpå 1800-talet. </onlyinclude> | Eit '''[[klavikord]]''' er eit tangentinstrument med strenger der tonen blir danna av stiftar som slår mot strengen og ligg mot strengen til ein slepper tangenten att, i motsetning til [[piano]], der hammaren slår mot strengen og dett tilbake att med ein gong. Det finst tre hovudtypar av klavikord: '''bunde klavikord''', der strengene er dempa på eine sida og kvar streng har to eller fleire stiftar med ulike tonehøgder; '''ubunde klavikord''', der strengene er dempa på eine sida og kvar streng har éin stift og ei tonehøgd; og '''cembal d'amour''', som er eit ubunde klavikord der strengene er udempa på begge sider og stiften slår an strengen midt på slik at begge sidene kling med med same tonehøgd. </onlyinclude> Andre variasjonar inkluderer éin eller fleire manualar og med eller utan basspedalar. <onlyinclude>Klavikordet, som på 1700-talet i Skandinavia ofte rett og slett vart kalla '''claveer''', var mest populært i Skandinavia, tyskspråklige land og på [[Den iberiske halvøya]]. I Noreg var klavikordet populært frå tidlig på 1600-talet og utover til nokre tiår innpå 1800-talet. </onlyinclude> | ||
== Bildegalleri == | == Bildegalleri == | ||
<gallery widths="200" heights="200"> | <gallery widths="200" heights="200"> | ||
NF.2000-0250 klavikord m tyske 1600-t-stikk.jpg|Klavikord med tyske stikk frå [[1600-talet]] innlimt på lokket. No på [[Norsk Folkemuseum]]. {{byline|[[Anne-Lise | NF.2000-0250 klavikord m tyske 1600-t-stikk.jpg|Klavikord med tyske stikk frå [[1600-talet]] innlimt på lokket. No på [[Norsk Folkemuseum]]. {{byline|[[Anne-Lise Reinsfelt]]}} | ||
NF.1904-0184 klavikord 1705.jpg|Klavikord signert «INB (JMB?) I 1705». {{byline|Norsk Folkemuseum}} | NF.1904-0184 klavikord 1705.jpg|Klavikord signert «INB (JMB?) I 1705». {{byline|Norsk Folkemuseum}} | ||
NF.1897-0950 klavikord Hass 1747.jpg|Klavikord bygd av H. Jansen i 1763. | NF.1897-0950 klavikord Hass 1747.jpg|Klavikord bygd av H. Jansen i 1763. Bruksstad [[Moss]], no på [[Norsk Folkemuseum]]. {{byline|[[Anne-Lise Reinsfelt]]}} | ||
NF.1905-0145 klavikord Jansen 1763 (2).jpg|Klavikord bygd av [[Johan Hass]], [[Hamburg]] [[1747]]. | NF.1905-0145 klavikord Jansen 1763 (2).jpg|Klavikord bygd av [[Johan Hass]], [[Hamburg]] [[1747]]. Bruksstad [[Hemnes kommune|Hemnes]] på [[Helgeland]], no på [[Norsk Folkemuseum]]. {{byline|[[Anne-Lise Reinsfelt]]}} | ||
</gallery> | </gallery> | ||
| Linje 14: | Linje 14: | ||
[[ | [[Kategori:Tangentinstrument]] | ||
[[ | [[Kategori:Strengeinstrument]] | ||
[[ | [[Kategori:Historisk oppføringspraksis]] | ||
[[ | [[Kategori:1600-tallet]] | ||
[[ | [[Kategori:1700-tallet]] | ||
[[ | [[Kategori:1800-tallet]] | ||
{{nn}} | {{nn}} | ||
{{f0}} | {{f0}} | ||
Nåværende revisjon fra 26. nov. 2023 kl. 03:44
Klavikord bygd av C. Jansen i 1763 og bruka på Hemnes på Helgeland.
Foto: Anne-Lise Reinsfelt/Norsk Folkemuseum (2014).
Eit klavikord er eit tangentinstrument med strenger der tonen blir danna av stiftar som slår mot strengen og ligg mot strengen til ein slepper tangenten att, i motsetning til piano, der hammaren slår mot strengen og dett tilbake att med ein gong. Det finst tre hovudtypar av klavikord: bunde klavikord, der strengene er dempa på eine sida og kvar streng har to eller fleire stiftar med ulike tonehøgder; ubunde klavikord, der strengene er dempa på eine sida og kvar streng har éin stift og ei tonehøgd; og cembal d'amour, som er eit ubunde klavikord der strengene er udempa på begge sider og stiften slår an strengen midt på slik at begge sidene kling med med same tonehøgd. Andre variasjonar inkluderer éin eller fleire manualar og med eller utan basspedalar. Klavikordet, som på 1700-talet i Skandinavia ofte rett og slett vart kalla claveer, var mest populært i Skandinavia, tyskspråklige land og på Den iberiske halvøya. I Noreg var klavikordet populært frå tidlig på 1600-talet og utover til nokre tiår innpå 1800-talet.
Bildegalleri
Klavikord med tyske stikk frå 1600-talet innlimt på lokket. No på Norsk Folkemuseum.Foto: Anne-Lise Reinsfelt
Klavikord signert «INB (JMB?) I 1705».Foto: Norsk Folkemuseum
Klavikord bygd av H. Jansen i 1763. Bruksstad Moss, no på Norsk Folkemuseum.Foto: Anne-Lise Reinsfelt
Klavikord bygd av Johan Hass, Hamburg 1747. Bruksstad Hemnes på Helgeland, no på Norsk Folkemuseum.Foto: Anne-Lise Reinsfelt
.jpg)